27 Наурыз, 2019

Ұн өндіру саласының үздігі

1667 рет
көрсетілді
5 мин
оқу үшін

Қостанай – еліміздің астықты өңірі. Қазақстанда сыртқа шығарылатын ұнның төрттен бірі Қостанайда өндіріледі. Өңдеу өнеркәсібінің шикізат өндіруден асып түсіп, оны көз ұшында қалдыруына облыстағы ұн тартатын диірмендердің қосып отырған үлесі мол. 

Ұн өндіру саласының үздігі

Іргетасы 2006 жылы қаланып, бүгінде қуаты жөнінен алдына қара салмаған, саланың көшбасшысына айналып отырған «Бест Қостанай» диірмен кешені былтыр жаңғыртудан кейін Елбасының қатысуымен 11 желтоқсанда өткен телекөпірде тұсауын кесті. Өңдеу кәсіпорнына салынған түрік инвестициясы да аз емес – 1,5 миллиард теңге. «Бест Қостанай» компаниясы жылына 155 мың тонна ұн тартады.

– Бұл диірмен кешенінің Еуропа мен Азияда теңдесі жоқ. Тіпті осы диірменнің жаб­дығы алынған Түркияның өзін­де мұндай қуатты диірмен бол­ған емес. Тәулігіне 700 тонна астық өңдейтін қуаты бар диір­меннің барлық жұмыс үде­рісі компьютерлендірілген. Мультижүйелік бақылаудан тұрады және компьютерлік бас­қару өндіріске адамның қаты­суынсыз автоматтық режімде жұмыс істеуге мүмкіндік бе­ре­ді. Элеваторға астықтың тү­суі мен ұн қалталарға салынып шыққанға дейінгі бүкіл өнді­ріс­тік цикл бірыңғай компьютерлік есепте тұр. Тәуліктің қай саға­тын­да және әлемнің кез келген нүктесінде отырып, интернет ар­қылы диірмен жұмысын бақы­лауға болады, – дейді «Бест Қос­танай» жауапкершілігі шектеулі серіктестігінің коммерциялық директоры Олег Куртвапов.

Қостанайда заманауи диір­мен тек «Бест Қостанай» ком­па­ниясында емес, әрине. Алай­да жаңа диір­мен кешенінің бас­қадан артық­шы­лығы көп. Өзге диірмендер ұн­ның үш сұр­пына дейін шыға­рады. Ал үздік технология­ны өндіріске ен­гізген «Бест Қос­танай» диірмен ке­шенінде ұнның бес сұрыпы өндіріледі. Ең бастысы, бидай ұнының құ­рамындағы ас атасының қа­сиетін кемітпейтін А дәрумені, тиа­мин, рибофламин, никотин қышқылы және тағы да сон­дай адам ағзасына пайдалы заттар жойылып кетпей, тұ­ты­нушыға жетеді. Бұл үшін автоматты лазерлік жүйе ұнның ылғалдылығын, ақуыз бен майдың жойылмауын 30 секунд сайын бақылайды. 

– Егер жалпы оқырманға түсінікті тілмен айтар болсам, ұнның диірменде ағып жатқан тасқыны лазер сәулесінен өтеді, бұл «InNRsCAn» жүйесі деп ата­лады. Ол камералардан тұ­ра­ды. Ал спектрометр сол сәуле­ленген ұнның өзгерісін өлшейді, ал компьютер оның спектрографиялық сараптамасын жасайды. Егер сараптама нәтижесі бағдарламада берілген ұнның параметрімен сәйкес келмесе, оған тұтас компьютерлік бақылау жүйесі сол секундта «жауап береді» де, өндіріс тоқтауға дейін барады. Міне, бақылау жүйесі өнім сапасын анықтауда өндірістік ақауды немесе адамнан кеткен қателікті осылай болдырмайды, – дейді Олег Ришатович. 

«Бест Қостанай» компания­сы өндірген ұнның сапасын қазір Ресей, Қытай, Өзбекстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Түрік­менстан, Әзербайжан, Ауған­стан тұтынушылары біліп те қалған. Ұн өндірісінің халық­аралық стандартқа сәйкестігі ISO – 22000 сертификатымен анықталады және «Халал» өнім. Өндіріс қайта іске қосылған желтоқсан айынан бері 28 мың тонна ұн өндіріліп, соның 95 пайызы экспортқа жіберілді. 

«Бест Қостанай» ЖШС 2014, 2015, 2016 жылдары қатары­нан «сала көшбасшысы» ата­ғын алған еді. Диірмен кеше­ні өндірген ұн түрлі деңгей­дегі азық-түлік тауарлары көр­мелері мен агрофорумдарда ылғи жүлдемен оралады. 2016 жылы наурызда Жене­ва­дағы халықаралық BID ұйы­мы өндірушілер арасында тауар­дың QC-100 сапа нормасы­на сәйкестігін бағалаған конкурс нәтижесі бойынша «Бест Қос­танай» компаниясын «Ал­тын» медальмен марапаттады. Компания озық ғылыми-зерттеулерді өндіріске енгізіп, жоғары сапалы бидай ұнын алады. Диірмен кешені Қостанай өңірі диқандары өсірген бидайды өңдейді. Компания ма­мандарының айтуынша, Қос­та­най бидайындай сапалы ас­тықты әлемнен табу қиын. 

Диірмен кешенінің ғимараты да, жабдықтары да ең соңғы за­ма­науи сипатқа ие дер едік. Ке­­­­шен орналасқан өндірістік ғи­­марат­тың жеті қабатына да ар­­­найы бетон мен металл төсел­ген. 

– Эпоксидті шайырдың негі­зіндегі екі құрамалы мастика арнайы медицина меке­меле­рі мен тамақ өндірісінде қол­даны­лады. Бұл ауаның шаң­да­нып және жұмыс істеп тұрған жаб­дықтардан метал­дың ұшуына кедергі жасайды. Біз азық-тү­лік өндіретін бол­ған­дықтан, оның тазалығын, санитарлық-гигие­налық талаптарды барынша сақтаймыз, – дейді О.Куртвапов. 

Өңдеу кәсіпорнында соңғы жаңғырту жұмыстарынан кейін жұмысшылар саны тағы да 50 адамға көбейді, қазір диірменде 170 жұмысшы еңбек етеді. «Бест Қостанай» компаниясы өңірдегі және Қостанай қаласындағы қайырымдылық акция­ларына, жалпы әлеуметтік жобаларға белсене қатысады. 

Нәзира ЖӘРІМБЕТ,

«Egemen Qazaqstan»

ҚОСТАНАЙ