Алдымен осы рейтингте озық шыққан басқа қалаларға да тоқталып өтейік. Сонымен, наурыз айының басында әлем назарын аударған Қаржы орталықтарының жаһандық рейтингінде (GFCI) Нью-Йорк көш бастады. Нью-Йорк – АҚШ-тың және дүние жүзінің ең маңызды экономикалық орталықтарының бірі. Бұл шаһарда штаб-пәтерлері орналасқан үздік инвестор банктердің және басқарушы компаниялардың арасында Citigroup, J.P. Morgan Chase & Co., American International Group, Goldman Sachs Group, Morgan Stanley, Merrill Lynch және басқалары бар.
Екінші орын Лондонға бұйырса, үздік үштікті Гонконг түйіндеп отыр. Азия жолбарысы Сингапур төртінші орында тұрақтады. Шанхай бұрнағы жылдардағыдай бұл жолы да қарсыласы Токионы шаң қаптырып, индексте бесінші орынға жайғасты. Цюрих, Бейжің, Франкфурт шаһарлары алғашқы ондыққа енді.
Елордамыз 80-нен астам ірі қаланың ішінде 51-орыннан көрінді. Бас қаланың бұлай өрлеуіне әлемнің қаржылық картасында «Астана» халықаралық қаржы орталығының пайда болуы ерекше ықпал етті деуге болады. «Астана» ХҚО жұмысын бастағаннан бергі аралықта 37 позицияға көтерілгені осыны айғақтайды. Тағы бір айта кетерлігі, Астана Шығыс Еуропа мен Орталық Азия аймағы бойынша рейтингте көш бастап тұр.
Z/Yen респонденттері алдағы екі-үш жылда маңыздылығы арта түсуге тиіс 15 қаржы орталығын да атаған болатын. Бұл тізімге тағы да Нұр-Сұлтан еніпті.
Жалпы, индекстің негізін Лондонның үздік сараптамалық орталығы саналатын Z/Yen Group Limited қалағанын айта кетейік. 2016 жылдан бастап индексті анықтауға шығыстағы көршіміздің China Development Institute сараптамалық орталығы да атсалыса бастады. GFCI жылына екі рет наурызда және қыркүйекте жарияланып отырады. Әлемдік қаржы орталықтары арасында үздіктерді анықтау барысында «іскерлік орта», «қаржы секторын дамыту», «инфрақұрылым факторлары», «адами капитал», «халықаралық бедел» сынды 130-дан астам көрсеткіш есепке алынып, қаржы нарықтарында ауқымды сауалдама жүргізіледі. Он жылдан бері жарияланып келген бұл рейтинг орталықтарға әділетті баға берудің нәтижесінде әлемдік қаржы аренасында ерекше беделге ие.
– Z/Yen орталығының тәуелсіз сарапшылары «Астана» ХҚО бір жыл бұрын ғана іске қосылғанын ескере отырып, оның ерекше қарқынмен дамып келе жатқанына таңданысын білдірді. Бір жыл ішінде АХҚО алаңына АҚШ, Біріккен Араб Әмірліктері, Сингапур, Германия, Франция және өзге де елдерден жүз компания тіркеліп үлгерді, – дейді қаржы орталығының бас экономисі Бауыржан Бектеміров.
Елорданың рейтингте жоғарылай түсуіне ықпал еткен факторларға тоқталар болсақ, АХҚО ислам қаржысы, «Жасыл қаржы» сынды түрлі бағыттарды дамытуға басымдық беруі басты артықшылықтарының бірі деуге болады. Осы арқылы орталық халықаралық деңгейдегі үздік қаржы алаңына айналуды көздейді. Бұл мақсат жолында бірқатар жетістіктерге қол жеткізіп үлгерді. Мәселен, Ислам қаржысы саласына қолдау білдіруіне орай халықаралық беделі зор Global Islamic Finance Awards-тың Ислам қаржысы саясатын құрғаны және адами капиталдың дамуына үлес қосқаны үшін берілетін марапаттарына ие болды.
Қаржы технологияларына да ерекше ден қойған АХҚО eJustice атты сот төрелігінің электронды жүйесін және электронды резиденттікті іске қосқан. Бұл инвесторларға цифрлы технологиялардың көмегімен уақыт пен қаржы үнемдеуге және қағазбастылықтан арылуға көмектеседі. Жасыл қаржы орталығы да АХҚО-ның маңызды бастамаларының бірі. Осы бағытта орталық кемінде 500 мың доллар көлемінде жасыл облигациялар шығаруды көздейтін жобаларға жан-жақты қолдау көрсетуге әзір.
«Астана» ХҚО-ның өзге де артықшылықтарына назар аударған «The Z/Yen Group» компаниясының директоры Марк Йендл қазақстандық БАҚ өкілдеріне берген сұхбаттарының бірінде АХҚО-ның әр қадамына оң баға беріп, келешекте әлемдік деңгейдегі қаржы орталығына айналатынына сенім білдіргенін айта кету керек.
Арнұр АСҚАР,
«Egemen Qazaqstan»
