Ең соңғы… Ұшақ. Орден. Аурухана

Сәрсенбі, 21 қараша 2012 7:08

Ең соңғы…соңғы… ауыр да болса ауыздан жырылып түскен сөз – осы. Әзілхан Нұршайықовқа қатысты айтылмақ. Соңғылар туралы ойланудың өзі жүрек сыздатады. Бәрі-бәрі өткінші. «Тоқсанға жетіп жығылармын-ау!» деп жүрген Әзағаң межелі мерейтойына 1 жыл, 10 ай қалғанда үзіліп түсті!.. Ең соңғы рет Астанада алған «Отан» орденін сипалап қызықтағанбыз… Ең соңғы рет әуежайдан қоштасып, шығарып салғанбыз… Ең соңғы рет Алматыдағы ауруханада жатқанын естігенбіз…

Сәрсенбі, 21 қараша 2012 7:08

Ең соңғы…соңғы… ауыр да болса ауыздан жырылып түскен сөз – осы. Әзілхан Нұршайықовқа қатысты айтылмақ. Соңғылар туралы ойланудың өзі жүрек сыздатады. Бәрі-бәрі өткінші. «Тоқсанға жетіп жығылармын-ау!» деп жүрген Әзағаң межелі мерейтойына 1 жыл, 10 ай қалғанда үзіліп түсті!.. Ең соңғы рет Астанада алған «Отан» орденін сипалап қызықтағанбыз… Ең соңғы рет әуежайдан қоштасып, шығарып салғанбыз… Ең соңғы рет Алматыдағы ауруханада жатқанын естігенбіз…

ҰШАҚ. Қайдан білейік?!.. Бас­­­қаша боларын… Астана әуежайы­нан Әзағаңды Алматыға шыға­рып салып жүргенімізді ғана бі­леміз. Қалғаны жұмбақ. Жалғыз біз бе, осындағы адамдардың бә­рі-бәрісі бірін-бірі қимай құшақ­тасып, ыстық қоштасып, жылт-жылт еткен жанарларын жасқан­шақтай көлегейлеп, қол бұлғап қалып бара жатқан жоқ па, әне. Біз де сондай кезекті шығарып салуға келген едік…

Бұл жолы Әзағаң «Махаббат қызық, мол жылдар» романының басты кейіпкерлерінің бірі Мең­тайдың – Нұрғамиланың баласы Тұрар мен келіні Тамараның отауына тұрақтаған болатын. Солар елп-елп етіп Әзағаңды әуежайға алып келген-тін. Өздері бір аса мейірімді жандар. Әзағаңның ар­қасында отбасымыздан алма-кезек дәм татысып, жылы шүйір­ке­лесіп қалып едік. Көліктен қау­қылдаса түсіп, сәлемдесіп жатыр. Әзағаңды қолтықтан демеп, жер бастырдық.

– Өзім-ақ, өзім,– деп ол кісі «осы, шіркіндер мені қаусаған бі­реу дей ме екен?» дегендей орнынан бұлқына түзелді. Ширақ, шы­­­­мыр, жеңіл қимылдайтынын біл­­­сек те, жер тайғақ. Жазатайым та­йып түспесін деп, безек қаға­мыз. Желтоқсан ортасында тас үсті қанша сыпырып-тазалаған­мен мұз­данып, жалтырланып жатады.

– Қайта, қара жерден гөрі мұз үстінде буынымды бекітіп, бекем жүретінім бар, – деп ақиық жазушы қолтықтаған біздерге сенді ме, дедектей жөнелді.

– Бұл шабыспен 90-ға желдір­тіп жетіп, 100-ге зу ете түсерсіз,– деп әзілдеген едік, «солай боларына сенемін-ау» дегендей, миы­ғынан жымиып, тіптен тіктеліп, шалт қимылмен қутың-қутың ете­ді. Қартайғанда бір бала деге­нің осы шығар… Бір ауыз сөзге балаша иланып, жанары әлдене бір аңсау, аңсардан боталанып қоя береді.

Әуежай үйінің есігіне жетер-жетпесте алдымызда баяу кетіп бара жатқан таныс бейнелерді ту сыртынан ажыратқандаймыз. Дәу де болса, Тұманбай Молдағалиев пен Нұрғожа Ораз… Дәл өздері екен. Текті тұлғалар жылдап кө­ріс­пегендей, бас салып құшақ­та­сып жатыр. Тумысы бөлек, нәзік жүрек, болмыстары елден ерек байсалдыларым-ай, бірін-бірі көр­генде дегбірсізденіп кетеді екен. Кеше ғана екеуі Елбасының қолынан орден алып, сапта жай­раңдап қатар тұрып еді. Марапат сыңғырымен сүйісіп те алған, қайта ажырамастай қатты-қатты құшақ алмасқан… Енді тағы… Жайбір адамдар бүйте алар ма? Ол үшін жүректе махаббат шоғы маздап жатуы тиіс шығар… Шынайы, риясыз, көлгірсіз, көнтерлі көңіл-күйге малынып, шарболаттай суарылуы тиіс пе әлде? Бұл атпалдардан бәрі табылады… Мейірім, мөлдірлік, саф тазалық, қылаусыз іңкәрлік жанарларынан мөлт-мөлт тамып тұр.

Аязды сәскеде осы бір жалқы жүрек жандардан шашыраған шуақтан бойымыз жылынып, бусана марқайып, ішке ендік.

«Құдай-ау, осы біздер, кімдер­ді шығарып салып жүрміз?» деген сусымалы ой сананы осқылап өт­кендей еді. Әрине, мақтаныш, мар­­­хабатты ой еді. Кімді кім шы­ғарып салмайды. Тағдырдың жазуымен ғой бәрі де. Дертіне дауа іздеген алтын құрсақ ананы шетелге аттандырып, көз жастарын көлдетіп, сәттілік тілеген бүкіл бір ұрпақтың мұңды сәтін де көргенбіз. Артынан білдік, оралмапты сол кейуана! Соңғы рет қоштасып, ұшақпен көтеріл­ген кө­гінен түспей қалғандай, сірә! Әзағаң мен Тұмағаң да қазір ас­панға шарықтап кетер… Есен-сау, Алматысына қалқып бір жайлы қонса екен. Осындай Тәуел­­сіздік мерекесі тұсындағы қауы­шу­лар қайталана берсе екен. Жай­дарман күйде мәре-сәре күтіп алып, сәл-пәл көңіл пәстеніп, сезім ширы­ғып, қимастықпен шығарып сал­­­­ған­нан артық бұл дүниенің қы­зы­ғы еселенер ме, түге. Қоштасулар жалғасып, қайталанғаннан артық бақытты кезең болар ма?! «Таныс та, бейтаныс жолаушыларым-ау, біздер кімдерді шығарып салып тұрмыз! Қараңдаршы!..»

Иә, бәрі біздің шоғырдан көз алмайтындай. Біз қаумалаған қос арыстың бойынан сезім ширы­ғысы буланып ұшып жатқандай. Жырға қақталып та, қара сөзбен бапталып та махаббат, елдік мұ­рат, бостан тірлік, т.б. ұлттық мақтаныш мейманасы тасып атой­лап, таралып кетіп жатыр еді. Оқырман деген үйірілгіш құ­дірет иелері бірте-бірте Нұрша­йықов пен Молдағалиевті махаббат тінімен құрсаулап, босатпайтындай күйге лықси тірелді. Несін жасырамыз, «ұшатын кезде босатпай қойса, қайтеміз?» деген үрей бойды билей жөнелгені. Тіпті, әлдеқалай кітаптарын ұсы­нып, қолтаңба өтінгендері де табылады. Қос таланттың бастары ғана қылтиып көрінетін күйге ендік. Халық жазушыларын ха­лық­тан қорып, үргедектеніп біз тұрмыз. Халық үшін жаралған­дарды халық жазбай танып, мың мәрте тағзыммен иілуінің куәсі болдық. Қандай сүйіспеншілік сәт! Соңғы рет болмасыншы!..

– Әзілхан аға! Кеше теледидардан орден алғаныңызды көр­дік. Қуанышымызда шек жоқ! – деп бір егде кісі қарлығыңқы дауыспен өзгелерді жалт қаратты. – Сұрайын дегенім бар еді. Мін­берде сөз сөйлеп болып, қойны­ңыздан бірдеңе алып, Елбасына ұсындыңыз. Сол не нәрсе?

– «Мәңгілік махаббат жыры» деген кітабымның кішкентай қалыппен шыққан қос томшасы ғой,– деп Әзағаң іле жауап берді.

– Ту-у, қалтаға салып жүріп, жаттап алар ма еді!– деп өкініш білдірді әлгі қария.

Әзағаң маған ым қақты. Мен сөмкесін ашып жіберіп, әлгі қос томшаны суырып алып, ұстат­тым.­ Ол тұрған бойда қолтаң­ба­сын қалдырып берді.

– Бізге де, бізге де!..– деген дауыстар шыға бастап еді, жазушы оң қолын жоғары көтеріп:

– Ең соңғысы еді!– деді де кінәлі адамдай қос алақанын жа­йып, кешірім мезіретін жасады.

Шетте тұрған бұйығы қыз кітап жетпей қалғанына өкінді ме, әлдебір мұңданыспен:

– Сіздің кітаптардың соңғысы болмайды, ұрпақтар жүрегінде жалғаса береді, Әзілхан аға! Қайталап басыла береді!– деді.

Ақын Нұрғожа Ораз ағамыз мені жеңіл түртіп, сыңғырлай күліп, былайғылардың назарын әдейі аударғандай болып:

– Осы сен, қиырдағы Тор­ғай­­дан қия Семейдегі Әзағаңды қай­дан тауып алып жүрсің? – деді өзім­сініп еркелеткендей кейіппен.

Мен үнсіз қалдым. «Тағдыр табыстырған» дегім келіп еді, ұшу кестесі хабарланып, әңгімені созып алармын деп тиылдым.

Тіркеуден өтіп, доғаша иілген тексеру құрылғысынан әрі аттай беріп, қолын кеудесіне қоймақ боп, сәл еңкейгенде Әзағаңның басындағы құндыз құлақшын сыпырылып жерге түсіп кетті… Мен түрлі тосқауылға қарамай-ақ лып етіп жанына жетіп бардым да құлақшынды көтеріп, сілкіп-сіл­кіп Әзағаңның басына қондыра қойдым…

– Қош болыңыз, Әзаға!

– Әкелші маңдайыңды, айналайын!

ОРДЕН. Алматы. 2011 жыл­­дың 7 ақпаны. Елбасы бүгін шы­ғармашылықтың шыңына шы­ғып, шуағына бөленген бір топ зиялыларға жыл сайынғы өзінің стипендиясын тапсырмақ. Мұн­дай ерекше салтанатқа ерте кел­геннің бірі Ә.Нұршайықов еді. Қашанғы әдеті осы. Асығыс-үсі­гіс кешігіп жету жанына жат. Оны айтасыз, таң елең-алаңда Абай атасының ескерткішіне барып, тәу етіп қайтқаны бар. Кө­ңілі көтеріңкі. Сыпайы сәлем­де­сіп, мейірімін төгіп жүр. Жан мөлдірлігінен маңайына алтын шапақ ұшқындары шашырап жат­қандай. Әйтеуір, Әзағаңа адам­дар тартылып-ақ тұрады. Қолын алып сәлемдескен сәттен бастап, бойларына жылылық, қуат-күш дарып, өзгеше шаттаныс күйге түсетіндіктерін сезетіндей бәрі. Ал онымен тілге келіп, әңгіме бастау – басқаша құбылыс күйін шертеді.

Бұл жерде елге танымал әде­биет, мәдениет, өнер қайрат­кер­лерінің біразы жүр екен. Сайдың тасындай етіп, іріктелгендер ғой. Бәрі мәре-сәре. Елеулі іс-шараны ұйымдастыру қамымен келген Мәдениет және ақпарат министрі Мұхтар Құл-Мұхаммед, белгілі көсемсөзші Бауыржан Омаров, т.б. лауазым иелері шақырыл­ған­дармен қоян-қолтық араласып, іл­типат, ізет тынытып, «ұлық бол­саң, кішік болдың» өнегесін көр­сетіп жүр. Әзағаң да сол іні-қа­рындастарына разы кейіппен көз қырын салып қояды. «Елім­нің ертеңгі үміт артқан ұрпақ­та­ры сендерсіңдер»,– дегендей, іштей марқайып, масаттанады.

Әзағаң жайлы диванға жай­ға­сып, біразырақ ойға шомды. Жан қалтасына қолын жүгіртіп, том­пи­ған қорапшаны сырттай сипалап қойды. Елбасы өткен жел­тоқсанда – Тәуелсіздік күні тап­сырған «Отан» ордені болатын. Үйден шығарда да: «Тақсам ба, тақпасам ба?» деп, ойланып қал­ған. Әлі сол илеуден шыға алмай отыр. Өзіне салса су жаңа ордені ғой, өңіріне құлпыртып қадап алғысы бар. Басқа марапаттарын үйіне тастап кеткен. Тек осы соң­ғысын көңілі қалайды. Елбасы­ның өз қолының табы қалғаны­мен де ыстық тартады. Содан бе­рі бұл орденді қызықтаушы­лар­дың легінде шек жоқтай. Астана әуежайынан аттанарда өзіне жа­қын тартатын бір тілші, қаламгер орденін сипалап көріп: «Ордені­ңіз бақытты қарттығыңызға әйдік жарасып тұр екен»,– деп қуанып, байғазысын ұсынған. Сол байға­зы басы «байлыққа» ұласқандай ма, өзі. Әзілімен әрлегені ғой. Жә, ойды қусаң, бетімен жайылып кететіні бар, лықсыған екпі­нін тежеді де, нақты шешімге бекінбек сыңаймен жан-жағына қарағыштап алды. Мұндайда бі­реудің ақылына жүгінгеннің еш артықтығы жоқ. Сол-ақ екен, анадайдан талантты ақын қарын­да­сы Марфуға Айтхожина сәндене басып келіп, сәлем берді де қа­сына жайғасты.

– Марфуға айналайын!– деді Әзағаң ойнақшыған ойын сап тыймақ болып.– Ақыл қосшы, мына су жаңа орденімді тағып алғанымның сөкеттігі болмас па екен? – Марфуға ағасының қо­лын­дағы ашық қорапшадан жалтырап көрінген сәулелі орденге еліге қарап қалды да бұлталақсыз шешімін айтты. – Е, мына шаттанысты сәтте өңіріңізді арайландырып жіберетін бұл орденді бүгін тақпағанда, қашан көрсе­тесіз? Қане, әкеліңіз, өзім…

Орденін ұсынып, оң жақ иы­ғын икемдей бастағаны сол еді, Әзағаңның бойы лезде әлсізде­ніп, жүзі күреңітіп кетті. Ерні сумен шыланды. Көзі нұрсызда­нып, шапшыңқы қысым миын шымырлатып бара жатқандай. Өзіне бесенеден белгілі жайт қой. Сақтығына басып, кеуде кере ауа қармағысы келгенімен, қау­қары қалмағандай… Кеудесіне Марфуға қадаған орден жарқы­рап көз жауын алғанымен, иесі­нің жайсыздығына титімдей де сеп бола алмады…

Министр М.Құл-Мұхаммед жағдайдың насырға шаба баста­ғанын сезгендей, Б.Омаровты ша­қырып алып: «Сен ағаңның жанында бол!» деп тапсырды. Сөйтіп, инсульт алған Әзағаңның былайғы тауқыметі Бауыржан­ның иығына түскен еді. Жөп­пел­демеде «жедел жәрдем» Президент Іс басқармасы ауруханасынан емес, қалалық бөлімшеден шақырылған екен, келген екі дәрігерге Нұршайықовтың хал­қы­на қандай қадірлі екенін тү­сін­дірудің өзі мұң болса керек. Әри­не, қай адамның да өмірі қыл үс­тін­де тұрғанда мұндай салыстыр­малық артықтау болып көрінер. Бірақ шапшаң қарап, дәрігерлік көмек көрсетілсе екен деген сасқалақтық не істетпейді. Сол кезде Алматыда Қысқы Азия ойындары жүріп жатқан. Әлгі қалалық дәрігерлерге соған қа­тыс­тыларға ғана бірінші кезекте жедел жәрдем көрсетілсін деген бұй­­рық түссе керек. Соның ауанынан жаңылмаған түрлері екен. Бауыржан да тапқыр жігіт қой: «Бұл кісі Қысқы Азия ойында­рының алау­гері еді», – деп шорт кескенде, ана­лар Әзағаңның Өс­кеменде алау ұстап қақаған қыста жастардан қа­лыспай жүгіргенін қайдан біл­сін, шалт қимылдап, зыр жүгі­ріп ем-дом қамын қарас­тырып, лез­де ауруханаға жеткізіп салады…

Әзағаң сол салтанатта сөйлеуі керек екен… Қағазға түсірілген соң­ғы сөзі сөйленбей қалды… Сөз мәтінін, стипендиялық қара­жатын, қол сағатын, ұялы телефонын, сыртқы киімдерін буып-түйген Бауыржан абдырап жеткен ұлы Арнұр мен жиені Сә­кен­ге табыс етіпті. Содан бері менің көңіл әйнегімнен Бауыржан інім­нің әлгі заттарды қысып ұстаған абыржыңқы күйі елестеп, кетпей­тін болды. Ең соңғы көмек соны­кі болыпты. Ең соңғы сөздерін сол естіпті. Дәрігерлер ақыл-есі­н­ің деңгейін білмек боп: «Қасы­ңыз­дағы мынау кім?» деп сұра­ғанда: «Менің Бауыржан інім ғой» деген ең соңғы биязы да­уыс­ты сөзі құлағында қалыпты. Иә, иә, жансақтау бөліміне зем­­­біл­мен әкетіп бара жатқанға де­йінгі соңғы сөздері еді…

…Қазір Әзағаңды ойласам, Бауыржан қабаттасып елестейтіні несі екен?! Мен сені бұрын­ғыдан да етене дос-іні деп танып, ғажап жақсы көріп жүрмін, Бауыржан! Қос бүйрегімнің бірі Әз­ағаң деп бүлкілдейтін… Екін­шісі…

АУРУХАНА. Доңғалақты зем­білмен зырылдатып, әлдеқайда әкетіп бара жатқанын еміс-еміс сезеді. Санасы селкеулі, бұлың­ғыр­лау. Жадына не болған? Әлгі әзірде кімдермен тілдесіп еді? Не жөнінде? Сол аяқ-қолы сұлық жатыр. Қозғамақ болған әміріне бағынар емес. Қос шекесі зеңгіп, көзі алды әлсін-әлі қарауытып кетеді. «Бауыржан балам мың болғыр екен… Әкесіндей өбектеп, зыр жүгіріп жүр-ау…» Әрі қарай ойы тұманданды. Ақ желеңділер шүпірлесіп жатыр. Маңайында ақ көбелектер ұшып жүргендей… Нәті, басқа бірдеңеге ауыстырып салып жатқандай ма?

Оң жамбасы, іле оң қары шым етіп, бүріп кетті. Сол-ақ екен бастырылығып оянғандай болып, демі жеңілдеп, кеуде кере жұ­тын­ды. «Е, мана жансақтау бөліміне деп еді ғой…» Талай көрген құ­қа­йы. Жеңілдігі болар деп дәме­лен­ді. Жүрегі алты-жеті рет тілім-ті­лім болған. Құдай сақтап қалды. Көрешегі бар екен. Бұл жолғысы­ның да сондай үміті таусылмас. Не бопты?! Бірден өле қалатын. Жүрек шанышты екен деп, мына өмірді қия салмақ па? Жазуын қайтеді? Қаламсабы ше? Ком­пью­­тері қаңтарылып қалмақ па? Фотоаппаратын алып шығып еді, қайда тастады екен, осы? Алас-күлесте манағы ордені түсіп қал­маса болды. Қолына тиген стипендиясына күнделік-кітабын шы­­ғарып алар-ау. Осыдан бір тұрып кетсе, алдымен Абай атасының ескерткішіне барып: «Абеке, айығып келдім, Сізді қимағандықтан»,– деп сәлем берер еді. Сосын бірден Кеңсайға тартар. Халиманың ақ күмбезіне кіріп, дұға орнына оқитын: «Сенен артық жан тумас, Туса туар артылмас…», – деп сарнай жө­не­лер… Халима: «Қашан жаныма ке­лесің?» – десе не демек, бәтір-ау! Кәдімгідей қиналып, демі ауырлап, бетін тер жуып кеткендей…

Тағы бірдеңелер қоң етін шым-шым еткізгендей. Дызылы, дуылы аралас уытты нәрсе. Бет-аузы әлденемен шандылып, тыпыр еткізбестей таңылып қалған­нан сау ма, өзі? Тағы да еміс-еміс әлдене ойлар орала бастады. Не көрмеп еді, төрт жыл соғыста. Қол зембілмен талай рет госпи­тальға түскен. Соның бәріне шыдас берген жүрек шіркін бейбіт заманда сыр алдырды ғой. Өкпе жоқ оған. Талай талмаурап, үзіліп барып-барып түзеліп кеткен. Бұл жолы да өкіндірмес. Сенеді жү­регіне! Халқы үшін қалып бара жатқан қаншама шаруалары тұр. Мүмкін емес қой, халқының үмі­тін қиып кету. Мүмкін емес… Дәрігерлердің бәрі жыға таниды өзін. Үнемі сауықтырып жібер­ген. Бұл жолы да аянып қалмас… Екінші үйіндей боп кеткен аурухана төсегінен сытылып шығып, қара шаңырағына қақырайып кіріп барар, сәтін салса.

Мана: «Балаларға хабар бе­ре­йін бе?» – деген Бауыржанды тежеп тастаған. Қорқып кетер деп, бәрін аяған, жайсыздықтан жас­қанған. Соларға білдірмей, тәуір­леніп жетіп барса ғой, төбеден түскендей етіп.

Шүкір, Халима екеуінің бауырынан өрген балалары жақсы өсті, қалаған білімін алды, ата-баба өсиеттеріне адалдық танытып жүр. Шетінен елгезек. Өзге­нің мүддесіне елеңдеп, қабырға­лары сөгіліп тұрады. «Жанар, Жаннат, Арнұр, Жаннұр бөбек­те­рім-ай! Өмір бойы өбектедім-ай! Ең бастысы – ар-намыстарыңа, абыройларыңа кір келтірмең­дер­ші! Біз өтсек те бәленшенің ұр­пақ­тары деп жүреді ғой! Айналайындарым, асылдарым, кішке­не кез­деріңен шүберекке түйіп өсі­ріп, мейірімге орап ересек еткен тайлақтарым! Боталарым, боз­дап қалар ма екенсіңдер!.. Алдымен Халима шешелеріңді, сосын мені еске алып жүрерсіңдер!..»

Бұл кезде келін-балалары, не­мере-жиендері, көрші-көлем­де­­рі, ет жақын туыстары ауруха­наға жи­нала бастап еді… Ішінде бел­гі­лі жазушы Сәбит Досанов та бар…

Балаларын ойлағандықтан ба екен, біртүрлі бойы балбырап, тыңайып жатыр. Санасы да сергек секілді. Бірақ барлық ықы­ла­сын салып күтіп, жанынан бір елі кетпей қойған медбикеге тіл қа­туға дәрмені жоқ. Жәудіреп қарап қалады да, қабағы ырықсыз жабылып кетеді. Көзі жұмулы болса да, ойы ашық… Астанада, қыста орден алардан бұрын, күзге салым арнайы барып, «Махаббат, қызық мол жылдар» романының жарық көргеніне 40 жыл толуына байланысты «Хабар» арнасының бағдарламасына түсіп қайтқан еді. Өте тағылымды болған секіл­ді. Өз мерейтойларын құнттамай келгенімен, кітабының үлкен бе­лесі аталып өтіпті. Бұл – бақыт! Хабар жүріп жатқанда, үлкен экраннан сырқаттығына қарамас­тан Меңтайы – Нұрғамиласы кө­рініп, ұзақ ғұмыр тіледі. Лебізін кемсеңдеп бітірді… Сол эпизод есіне түскенде жазушы шалдың өзі де толқып, сәл қыбырлады: «О, өткінші дүние! Уа, Мең­та­йым! Ей, махаббат падишасы! Уыз шағыңды жырлаған мен осы күйіңді көрем деп пе едім!.. Бірақ, бірақ сен, халқыңның есінде мәңгі жас, құлпырған сұлу түріңмен қаласың ғой!..»

Махаббаттан жаратылған жазушы ғой Әзағаң! Махаббат – бал! Махаббат – жар! Махаббат– отба­сың! Махаббат – туған жерің, Елің! Махаббатың – қос қанатың сенің! Міне, талмай әуелетіп, тоқ­­сан жастың биігіне көтеріп келе жатыр еді, әттең-ай, кенет әлсірей бастағаны несі екен?! «Қуаттан, құмарт! Алдыңда өмі­рің – Жұ­­­­­мақ!» – Әзағаң осылайша бойына әл-күш жинағысы ке­ліп, іштей ширықты… Қос қанаты бұрын­ғы­дай серіппелі күймен қатар жайылмайды. Сол жақ қа­наты – сол жақ денесінде діріл де байқал­май­ды… Пістелер ме еді инемен…

Ауық-ауық балалары есіне түсе береді. Бірде кітаптары көз алдына тізіле қалады. Құйын­да­нып, аласапыран алмасып кетеді бәрі: балалары мен кітаптарының түр-түсін ажырата алмай қалады. «Аманаттадым сендерді!»– деді ойша күбірлеп…

… Бес жарым тәулік ажалмен арыстанша арпалысқан нәзік те нәрлі, қажырлы да қайратты, алдаспандай айбатты Жүрек соғуын тоқтатты! Әзағаң сөнді! Екінші өмірінің білтесі тұтанды!

…Сыртта Алатау басын бұлт кіреукеледі!

…Сыртта үрім-бұтағы сеңдей соғылысып, сансырап кетті!

…Екінші үйіндей болған аурухана қара жамылды!

«Емен-дағы құласа, бетеге екен, Дара туған тұлға да өтеді екен!..»

Қайсар ӘЛІМ,
«Егемен Қазақстан».

Астана – Алматы – Астана.

Суретте: Ә.Нұршайықов.