Мәртебелі спикерлердің қатарында постиндустриалдық қоғамды зерттеу орталығының директоры, халықаралық істер жөніндегі Ресей Федерациясы ғылыми кеңесінің мүшесі Владислав Иноземцев, сондай-ақ Нобель сыйлығының лауреаты, экономика ғылымдарының профессоры, бангладештік банкир Мұхаммед Юнус болды. Алдымен Владислав Иноземцев «Төртінші өнеркәсіптік революция: аңыздан бөлек ақиқат» тақырыбындағы ойымен бөлісті. Ресейлік маман, бүгінде қарқынға қарқын қосқан технологиялық бетбұрыс жайлы 45-50 жыл бұрын болжанғанын айтып берді.
– Қазіргі қоғамның өмірі жаңа технологиялармен тығыз байланысты. 2008 жылы мобильді девайстардың қаптап кеткені соншалық, тіпті олардың саны абоненттерден де асып түсті. Жаңа заманда қызметтердің 70 пайызы ақпараттық технологиялардың көмегімен жүзеге асып жатыр. Бірақ оның адам өміріне кері әсері тиіп жатқан жоқ. Бүгінде халықаралық экономика сарапшылары, 27 жылдан кейін 47 саланы автоматтандырылған жүйе алмастырады деген жорамалды жарыса айтып жүр. Тура осыған ұқсас пікірлер 60-80 жылдары да айтылып, болашақта жұмыссыздық белең алады деген сөз жиі қайталанатын. Алайда уақыт көрсеткендей, қуанышымызға орай оған жеткен жоқпыз. Егер Құрама штаттар өнеркәсіп индустриясын толығымен автоматты режімге ауыстырса, әлемнің дамуы түбегейлі басқа арнаға ауысуы бек мүмкін. Дегенмен, мына нәрсені ескерген абзал. Егер де дамыған елдерде индустрияландыру серпінді жүрсе, онда жұмыссыздықтың алдын алуға болады, - дейді В.Иноземцев.
– Күн сайын ауылға барып, халықтың әлеуметтік мұқтажын зерттеп, жауабын іздеуге кірістім. Анықталғандай, ауыл тұрғындары шағын несиелерді үлкен пайыздық мөлшермен алып жүріпті. Адамдарды қанаушылардың ықпалынан құтқаруды мақсат тұттым. Қарапайым адамдарды капиталистердің қолынан босатқаныма қуанып жүрдім. Тұрғындар банктер тек ауқаттыларға арналған деген ойда болған. Банктің маңайына да жолағысы келмеген. Сөйтіп кедейлерге банк ашу туралы шешім қабылдап, үлкен шайқас басталды. 1976 жылы министрлікке хат жазып, банк құрудың жолдарын қарастырдым. Бұл бастамамды көбісі ұната қойған жоқ. Көпшілігі «Сенің есің дұрыс емес. Кедейлер ақшаны қайтармайды» дегенді маған жиі айтатын. Соған қарамастан көздеген мақсатымнан танбадым. Біздің басты ұстанымымыз – адамдар банкке бармау керек, керісінше банктер адамдарға жақындауы қажет, - деді ол. М.Юнус, бүгінде 80 мың ауылды елді мекендермен жұмыс істейтінін, 99 млн әйел адам банктің клиенті болып отырғанын айтты.
Дәл осындай мазмұнды кездесу Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінде жалғасты. «Шабыттандырушы өсім: адамдар, қалалар, экономикалар» тақырыбындағы дәрісте америкалық-израильдік экономист, АҚШ-тың Федералдық резервтер жүйесінің бұрынғы вице-төрағасы Стэнли Фишер геосаясаттағы тектоникалық өзгерістердің әлем экономикаларына қаншалықты әсер беретініне тоқталды. Жасыратыны жоқ, бүгінде дүниежүзілік нарықтағы ірі ойыншылар – АҚШ пен Қытай. Екі елдің арасындағы экономикалық қырғиқабақтық тұтастай жаһандық қаржы жүйесіне нұқсан келтіріп отыр. Дональд Трамп Америкаға экспортталатын қытайлық тауарларға баж салығын енгізіп, ресми Вашингтон мен Бейжіңнің арасы одан сайын өрши түскен-ді. Қытай да қарап қалмай жаздан бастап АҚШ-тың құны 60 млрд долларға бағаланатын импортына кеден салығын енгізбек ниетте. Сақа сарапшы, екі мемлекеттің билігі ортақ пәтуаға келмесе, мұның арты 30-шы жылдардағы «Ұлы күйзелістің» екінші толқынына алып келе ме деп алаңдаулы.
