Ұлт мерейі
Сәрсенбі, 16 қаңтар 2013 7:19
ЕХРО-2017 Бүкіләлемдік көрмесін өткізу жөніндегі дүниежүзілік бәсекеде қол жеткізген Қазақстан жеңісінің маңызын жете түсіну үшін осы халықаралық көрмелер шежіресін ой елегінен өткізу керек. Ал Бүкіләлемдік көрмелер тарихының шежіресі бір жарым ғасырдан астам уақыттан бері жалғасып келе жатыр. Міне, осындай айтулы жаһандық шарада әлемдік тарих сахнасында лайықты орнын енді ала бастаған жас елорда – Астананың жеңіске жетуі шын мақтанарлық құбылыс.
Сәрсенбі, 16 қаңтар 2013 7:19
ЕХРО-2017 Бүкіләлемдік көрмесін өткізу жөніндегі дүниежүзілік бәсекеде қол жеткізген Қазақстан жеңісінің маңызын жете түсіну үшін осы халықаралық көрмелер шежіресін ой елегінен өткізу керек. Ал Бүкіләлемдік көрмелер тарихының шежіресі бір жарым ғасырдан астам уақыттан бері жалғасып келе жатыр. Міне, осындай айтулы жаһандық шарада әлемдік тарих сахнасында лайықты орнын енді ала бастаған жас елорда – Астананың жеңіске жетуі шын мақтанарлық құбылыс.
Көрмелер шежіресіне ден қояр болсақ, ол алғаш рет «Барлық ұлттардың өнеркәсіптік жұмысының ұлы көрмесі» деген атпен 1851 жылы Лондон қаласында бастау алды. Оған шамамен 20 мыңдай қатысушы келіп, көрмеге 100 мыңдай экспонат қойылды. Экспозициялар өткен атақты «Хрусталь сарайында» сол уақытқа дейін дүниежүзінің өнеркәсіп саласында қол жеткен озық жетістіктер паш етілді. Лондондағы осы алғашқы көрмені 6 миллионнан астам адам тамашалапты.
Бүкіләлемдік бірінші көрме дүниежүзінің мемлекеттері мен халықтарына өнеркәсіп өндірісі саласында жаңа мәдени байланыстар орнатуға мүмкіндік берді. Бұл көрме Англияның, сонымен бірге, бүкіл әлемнің әлеуметтік-экономикалық даму үрдісіне тың серпін әкелді. 1851 жылы Лондонда өткен ЕХРО көрмесінен кейін АҚШ, Франция және басқа мемлекеттердің басшылары осындай халықаралық ауқымды шараны өздерінде өткізуге ынталы болды.
Еске салатын бір мәселе, осы бірінші дүниежүзілік өнеркәсіптік көрмеде көптеген техникалық жаңалықтар паш етілді. Алғаш рет осы көрме шеңберінде адамзатқа лифт, лампа, телеграф, мотор, автокөлік сияқты техникалық ғасыр жаңалықтары таныстырылды. ЕХРО көрмесі арқылы бүкіл дүниежүзі өндірісте ашылған өнертапқыштық жаңалықтармен танысты. Содан кейін ғана бұл озық технологиялар өндіріске енгізілетін болды.
1889 жылы Бүкіләлемдік көрме Париж қаласында өтті. Бұл көрмеге қойылған экспонаттар өзінің озық жаңалықтарымен ерекшеленді. ЕХРО – 1889 Парижге Эйфель мұнарасын сыйлады. Бұл көрмені тамашалауға 3 миллионнан астам адам қатысты.
Бүкіләлемдік көрме шежіресі басталған 161 жыл ішінде ЕХРО көрмесі 3 және 5 жыл мерзім ішінде жүйелі түрде өткізіліп келеді. Көрмелер аралығындағы бұл мерзім бір-ақ рет бұзылды. Яғни, 1939 жылы Сан-Францискода өткен көрме мен 1958 жылы Брюссельде өткен көрме арасына 20 жылға жуық мерзім түсіп кетті. Бұл адамзат тарихындағы ұлы трагедия – екінші дүниежүзілік соғыс еді. Ал 1970 жылы ЕХРО Бүкіләлемдік көрмесі алғаш рет Азия құрлығында, Жапонияның Осака қаласында өтті.
Енді міне, ЕХРО-2017 Бүкіләлемдік көрмесі алғаш рет Орталық Азияда, бірінші рет ТМД мемлекеттерінің ішінде Қазақстанда өткізілгелі отыр. Тәуелсіз Қазақстан шежіресінде тұңғыш рет Бүкіләлемдік ЕХРО-2017 көрмесінің өткізілуі шын мәнінде – ұлттық жеңіс. Бұл жеңіске біз Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаевтың дана да сара басшылығының арқасында қол жеткіздік. Тәуелсіз Қазақ елінің еркін ұлдары мен қыздарының басым мақсаты біреу, ол – тәуелсіз еліміздің гүлденуі. Елбасы, дүниежүзі таныған реформатор, Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаевтың басшылығымен біз бұдан да биік асуларды аламыз.
Нина МИТЧИНОВА,
Қазақстан халқы Ассамблеясының мүшесі.
