Қазір медициналық сақтандыру қорында 197 млрд теңгеден астам қаржы жинақталған. Оның 9,5 млрд теңгесі өткен шілде айында түсіпті. Қорға аударылған жарналардың 95,5 пайызын жұмыс берушілер аударған. Өзгесі жеке кәсіпкерлер мен азаматтар аударған ақша болса керек. Жарна аудару жағынан Алматы, Нұр-Сұлтан қалалары мен Қарағанды облысы көш бастап тұр.
Денсаулық сақтау министрлігінің деректеріне сүйенсек, 2020-2022 жылдарға арналған бюджет жобасында 2020 жылы медициналық көмекке жұмсалатын қаржы 1 трлн 620 млрд теңге деп белгіленген. Бұл биылғы шығындардан 67%-ға көп. Аталған қаржының 967,7 млрд теңгесі тегін медициналық көмекке, 652,8 млрд теңгесі – сақтандыру пакеті бойынша көрсетілетін қызметтерге жұмсалады.
Тұрғындар денсаулығын сақтаудағы маңызды саланың бірі – бастапқы медициналық-санитарлық көмек, яғни азаматтар қаралатын емханалар. Сондықтан осы салаға басымдық беріледі. Қазіргі таңда еліміздегі, соның ішінде Нұр-Сұлтан қаласындағы емханалар мен клиникалар Медициналық сақтандыру қорымен келісімшартқа отыруға ынталы болып отыр. Сөйтіп, олар мемлекеттік тапсырыс аясында медициналық қызмет көрсетпек.
«Бастапқы медициналық көмектің сапасы мен қолжетімділігін қамтамасыз ету мақсатында Нұр-Сұлтан қаласында емханалардың жүктемелерін азайтуға бағытталған іс-шаралардың картографиясы жасалды. Нәтижесінде, 2019 жылдың соңына дейін қала маңында тұратын 100 мыңнан астам тұрғын өзі тұратын үйден 20 метр қашықтықта орналасқан емханалармен қамтамасыз етіледі. Бұған жекеменшік инвесторлардың көмегімен жаңа емханалар, дәрігерлік амбулаториялар ашу арқылы қол жеткізуге болады. Болашақта емхана қызметі – медицина саласының бәсекелестік алаңына айналары сөзсіз. Ал бәсекелестік бар жерде, кез келген қызметтің сапасы артады, – дейді «Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» КЕАҚ Нұр-Сұлтан қаласы бойынша филиалының директоры Нұрлыбек Қабдықапаров.
Айта кетейік, Медициналық сақтандыру қорының Нұр-Сұлтан қаласы бойынша филиалымен келісімшартқа отырып, тапсырыс алып жатқан, соның ішінде емхана қызметіне қызығушылық танытып отырған жекеменшік клиникалар саны артып келеді. Биыл елордалықтарға мемлекеттік тапсырыс аясында медициналық қызмет көрсету үшін қормен келісімшарт бекіткен 95 медициналық ұйымның 60-ы – жекеменшік.
Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру енгізу шеңберінде медициналық қызметтердің қолжетімділігі кеңейеді, жекеменшік клиникаларды тарту арқылы бәсекелестік нәтижесінде, халыққа көрсетілетін медициналық қызмет сапасы артады.
Бүгіннің өзінде елордамыздағы емханалар «Астана – адалдық алаңы» жобасы аясында дәрігерлердің қабылдауына смарт-қосымша немесе бірыңғай call-орталықтың 109 нөмірі арқылы алдын ала жазылу арқылы «кезексіз» жұмыс режіміне көшті. Ал емхана немесе тікелей дәрігер туралы тілектер мен пікірлерді Smart Аstana мобильді қосымшасы арқылы қалдыруға болады. Ол үшін ұялы телефонға арнайы QR-кодты сканерлеу жеткілікті. Ақпараттық киоск пен смарт-қосымшадағы барлық ақпарат, соның ішінде шағымдар, дәрігерлердің жұмысын бағалау Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасының ахуалдық орталығында жиналады, бұл көрсетілетін медициналық көмек деңгейін талдауға және сапаны жақсарту үшін шаралар қабылдауға мүмкіндік береді.
Біз сөзбен айтқанда, еліміздегі, елордамыздағы емдеу мекемелері медициналық сақтандыру жүйесі бойынша жұмыс жүргізуге жұмылдырылуда. Медицина ғылымдарының докторы, профессор Ерболат Дәленовтің айтуына қарағанда, медициналық сақтандыру жүйесімен еліміздің денсаулық сақтау саласындағы қордаланған мәселелер шешіледі. «Біріншіден, жүйенің қаржылық-экономикалық негізі қалыптасқан. Екіншіден, денсаулық сақтау саласын цифрландыру барысында медициналық қызмет көрсету жүктемелері жеңілдеп, уақыт ұтымды пайдаланылады. Үшіншіден, науқас пен дәрігер арасында дифференциалдық қарым-қатынас орнайды. Медициналық сақтандыру – халықтың денсаулығын қорғау жүйесі. Дамыған елдердің көпшілігінде денсаулық сақтау саласында осы жүйе қолданылады. Мемлекет бұл мәселеде қарапайым халыққа қолайлы жағдайлар қарастырып, ұтымды және жақсы мүмкіндіктер жасап отыр. Десек те, әр адам денсаулығы үшін өзі жауапты», дейді дәрігер. Сонымен қатар ол әр азаматтың өз денсаулығын күтуі қажет екенін айтады. Дамыған елдерде азаматтар өз денсаулығына қатысты ақпараттардан молынан хабардар болады. Сөйтіп денсаулық сақтау мәдениеті қалыптасқан. Қазақстан азаматтарының арасында мұндай ұғым толық қалыптаса қойған жоқ. Ал медициналық сақтандыру жүйесі медициналық мекемелердің қолжетімділігін арттырып, саладағы бәсекелестікті күшейтіп қана қоймайды, сонымен қатар ол азаматтардың денсаулық мәселесіне немқұрайды қарамау дағдысын қалыптастыруға септігін тигізбек.
Жанаргүл ҮМБЕТОВА,
«Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» КЕАҚ
Нұр-Сұлтан қаласы бойынша филиалының ақпараттандыру бөлімінің бас сарапшысы
