Президент Қасым-Жомарт Тоқаев Қазақстан халқына арнаған Жолдауында Үкіметтің алдағы уақытта күш-жігері бағытталатын бес негізгі саланы атап өтті. Маңызды салалардың бірі – мемлекеттік құрылыс. Қазіргі заманғы тиімді Қазақстан мемлекетін дамыту елдің қоғамдық-саяси өмірін жаңғыртусыз мүмкін емес.
Тиімді мемлекеттің негізі – мемлекет пен халық арасындағы сенімді қарым-қатынас. «Еститін мемлекет» тұжырымдамасы – халық тарапынан әрекет ететін билікке деген сенімді орнату мен нығайтуға негізгі екпін жасалатын басты стратегиялық элемент. Ал жақында құрылған Ұлттық қоғамдық сенім кеңесі тиімді сұхбат алаңына айналады, онда азаматтық қоғам аса өткір және өзекті жалпы мемлекеттік мәселелер бойынша өз пікірін білдіреді.
«Күшті Президент – ықпалды Парламент – есеп беретін Үкімет» – қазіргі заманғы тиімді Қазақстан мемлекетін өркендетудің негізгі формуласы. Оны іске асыру үшін партиялық құрылыс үдерісін жалғастыру, халықпен тиімді кері байланыс орнату, митингілер туралы заңнаманы жетілдіру, қоғамдық келісімді нығайту қажет.
Азаматтардың құқықтары мен қауіпсіздігін қамтамасыз ету – саламатты қоғам құру үшін маңызды шарт. Осы мақсатта сот және құқық қорғау жүйелеріне терең реформалар жүргізіледі. Сондай-ақ бұл Қарулы Күштер жүйесіне де қатысты. Қоғамда кең талқылауларға негіз болған қайғылы оқиғалар мұндай реформалар қажет екенін дәлелдейді.
Жолдауда әлеуметтік-экономикалық жоспар мәселелерінің кешені өте ауқымды. Мемлекет басшысы экономиканы одан әрі әртараптандыруға және шикізаттық бағыттан ауытқуға, агроөнеркәсіптік секторды дамытуға, қаржылық және салықтық реттеуге, шағын және орта бизнесті дамытуға, Ұлттық қор ресурстарын тиімді басқару мен пайдалануға қатысты т.б. сегіз өзекті экономикалық мәселені атап өтті.
Қазақстандық шағын және орта кәсіптің дамуын ынталандыру және өсуін белсенді ету үшін маңыздысы – Президенттің ШОБ компанияларын үш жыл мерзімге табыс салығын төлеуден босату туралы, сондай-ақ шағын және орта бизнесті тексеруге үш жыл тыйым салу туралы шешімі. Әрине, бұл шешімді жүзеге асыру ШОБ-ты дамытуға жаңа серпін береді. Сонымен қатар Қасым-Жомарт Тоқаев атап өткендей, бизнес тұтынушылар мен азаматтар алдында жауапты болуы тиіс. Оған өзін өзі реттеу және қоғамдық бақылау құралдары көмектеседі. Бизнесті дамытуды қолдауға Ұлттық қордан 100 млрд теңге бөлінеді.
Сұрақтардың әлеуметтік блогы білім беру саласындағы мәселелерді шешуге, отбасы мен бала институтын қолдауға, инклюзивті қоғам құруға, медициналық қызметтердің сапасы мен қолжетімділігін қамтамасыз етуге, мәдениет қызметкерлерін қолдауға және әлеуметтік қолдау жүйесін одан әрі дамыту мәселесіне қатысты болды.
Мүмкіндігі шектеулі адамдарды қоғамның толыққанды өміріне тарту – инклюзивті қоғам құрудың басты міндеті. Бұл мақсатқа үш жыл ішінде 58 млрд теңге бөлінеді.
Зейнетақы жүйесін дамыту және зейнетақы активтерін тиімді басқару мәселесі де оңай емес. Жұмыс істейтін азаматтардың өздерінің зейнетақы жинақтарының бір бөлігін мақсатты пайдалану мүмкіндігі қоғамда бірнеше рет талқыланды. Үкіметке мақсатты пайдалану мәселесін пысықтау тапсырмасы халықтың көпшілігі үшін маңызды.
Өңірлік дамуда барлық деңгейлерде бюджет үдерісін ұйымдастыру қайта қаралады, бұл жергілікті билік органдарына халықпен бірлесіп мәселелерді шешуде экономикалық неғұрлым еркін болуға мүмкіндік береді. Көші-қон үдерістерін реттеу, ірі қалалар әкімдерінің құзыретін кеңейту жөніндегі шаралар басқарудың тиімділігін арттыруы тиіс.
Әсел ӘБЕН,
Президент жанындағы ҚСЗИ-дің Алматы қаласындағы өкілдігінің басшысы, экономика ғылымдарының кандидаты
