МӘМС: қанатқақты жоба оң нәтижесін берді

Медициналық қызметтің қолжетімділігі артты

Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев «Сындарлы қоғамдық диалог – Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі» атты Жолауында: «Міндетті әлеуметтік медициналық сақтандырудың жүзеге асырылуы медициналық қызмет көрсетудің сапасы мен қолжетімділігін жақсартуға бағытталған. Үкімет әлеуметтік медициналық сақтандыру жүйесінің беделіне тағы да нұқсан келтірмеу үшін оны жүзеге асыру мәселесіне зор жауапкершілікпен қарауы қажет» деген еді. Сондықтан да жақында ғана Үкіметте кенді өлкенің тәжірибесі пысықталып, жаңа жүйеге толықтай көшуге дайындықтың жоғары деңгейде екені айтылған болатын.

Баспасөз туры Осакаров аудандық орталық ауруханасынан басталды. 32 мың тұрғыны бар аудандағы медициналық мекеме жаңа жүйеге 2017 жылдан бастап дайындалыпты. Аурухананың жұмысын таныстырған ұйым басшысы Ольга Травнева МӘМС ең алдымен медициналық қызметтің қолжетімділігін арттырғанын айтады. «МӘМС біздің ауруханаға көптеген өзгерістерді  алып келді. КТ, МРТ сияқты өте қымбат тұратын тексерулерді халық тегін пайдалануға мүмкіндік алды. Осыған дейін зейнеткерлерге, мүгедектерге, 18 жасқа толмаған балалардан басқаларға ақылы болып келген кейбір қымбат анализдер қолжетімді болды. Нақтырақ айтқанда, пациенттер 17 медициналық қызметті тегін ала алады. Ауруды ерте анықтауға жол ашылды. Қыркүйектен бері 700 адам онкологиялық ауру бойынша тексеруден өтсе, оның 14-інен ауру белгілері байқалды. 5-іне қатерлі ісік диагнозы нақты  қойылып, дер кезінде емдерін алуда. Ауруханалар заманауи құрылғылармен толығуда. Дәрі-дәрмекпен қамтамасыз ету де жақсы жолға қойылды», деді Осакаров аудандық орталық ауруханасының директоры Ольга Травнева.

Оңалту жұмысы оңтайланды

МӘМС оңалтуға да басым­дық береді. Яғни, МӘМС жүйесіндегі оңалтуды қаржы­лан­дыру үш есеге жуық ұлғай­мақ. Қазір азаматтарға бірін­ші және екінші деңгейлі оңал­ту көмегі қолжетімді болса, МӘМС енгізілген соң оңал­ту­дың үшінші кезеңі пайда болады. Бұған қоса, жеке инвесторлардың есебінен елімізде заманауи оңалту орталықтары салынуда. 

Ал өңірде МӘМС енген екі айда тұрғындарды меди­циналық сақтандыру есебінен оңалту көме­гінің ауқымы 42,2%-ға арт­қан. Қарағанды облысы Нейро­оңалту орталығына ат басын бұр­ған бізді бас дәрігер Руслан Бе­ляев қар­сы алды. Оның айтуын­ша, екі айдың ішін­де екі мың­нан астам адам оңал­ту көме­гін алған. «Біз ақша­ны сақ­­тан­дыру арқылы ала­мыз. Оңал­ту жұмыстары тегін бол­ған­­дық­тан халыққа бұ­рын­ғы­­дан да қолжетімді болды. Негі­зін­де біздегі бір оңалту курсының өзі 300 мың теңгеге дейін жетеді. Бағдарламаның нәтижесінде оңалтумен қамту кө­лемі едәуір ұлғайды», дейді Қа­рағанды облысы Нейро­оңал­ту орталығының бас дәрі­ге­рі Руслан Беляев.

 Цифрландыруға көшті

МӘМС ең алдымен ақпа­рат­­тық жүйеге оң ықпалын тигізген. Бұл науқастардың саны мен қызмет көрсетудің сапа­сын арттырып отырғанын айта­ды мамандар. «Қазір бар­лық жұмыс электронды түрде жүргізіледі. Бұрынғыдай қа­ғаз­­ға жазу, қағазбен тасу деген мүлде болмайды. Басқа ауру­ха­налармен бейнебайланыс арқылы кеңес алуға да мүм­кін­дігіміз бар. Жаңа жылдан бастап мемлекет өзі қаржы­лан­дыратын 15 санатты да қамтитын боламыз. Бұ­рынғыдай ауылдағы пациент­тер бізге келіп жүр­мей­­ді. Бұл бір жағынан біз­дің жүктемемізді  азайтса, екін­ші жағынан олар видео бай­ланысқа шығу арқылы кез келген уақытта бізден ке­ңес ала алады. Барлық медициналық анықтамалар да электронды түрде беріледі. Электронды болғандықтан ешкім құжатты өзгерте алмай­ды және қолдан жасап сата да алмайды. Сондай-ақ бұған дейін пациент­тер ауырған кезде немесе керек кезінде келіп қара­­латын болса, енді кім қан­дай ем алу керектігін SMS арқы­лы жіберіп отырамыз», дейді Ольга Травнева.

 Қызмет көрсету сапасы артты

Біздің  сапарымыз Қара­ған­ды қалалық  №4 емханада жалғасты. Медициналық мекемеге кіргеннен бұрын­ғы­дай ұзын сонар кезектің жоғалғанын бірден байқадық. Бұған қоса спикерлер қызмет көрсету сапасы айтарлықтай артқанын қуанышпен жеткізді. «Бұл – облыстағы бірінші отбасы денсаулығы орталығы. Бізге 68 500 адам қарайды. Оның 57 пайызы МӘМС арқылы ем-дом алса, олардың 43 пайызына жұмыс берушілер төлейді. МӘМС енгелі біздің жоспарымыздың орындалуы да жақсарды. Бұрын бір дәрігерге 2200 пациенттен тура келсе, қазір бір дәрігер 1600 кісіні қабылдайды. Емханаға 20 800 пациент тіркелген. Қазір 13 участок бар. 2020 жыл­дан бастап жұмыс беруші жала­қының 1 пайызын, ал жұ­мыскер өзі 1 пайызын төлей­тін болады. Сәуірге дейін бар­лы­ғын қабылдаймыз да, сәуір­ден бастап санатына қарай қабылдайтын боламыз», дейді Қарағанды қалалық №4 емха­на­ның директоры Салтанат Шайдарова.

Дәрігер науқас туралы мәліметті дер кезінде та­бу­­ға және уақытылы көмек көр­се­туге мүмкіндік алды. Тұр­ғындар дәрігердің қабылдауы­­на интернет арқылы жазыла алады. «Бұған дейін науқас­тар ауруханаға жатып емделу үшін квотаны ұзақ уақыт күтетін. Олар құжаттар тізімін дайындаған соң біз квота бөліміне жіберетінбіз. Кво^­таны екі аптадай күтіп алғаннан кейін тексеруге бір аптадай уақытын жұмсайтын.  Қазір электронды бағдарлама арқылы бірден квотаға қол жеткізуге мүмкіндік бар. Бұл біздің жұмыс өнімділігін арттыруымызға да септігін тигізді», дейді Қарағанды қалалық №4 емханасының жалпы тәжірибелік дәрігері Әбдірахман Мүтәлі.

Жалпы алғанда 2020 жылы МӘМС енгізілгеннен ке­йін денсаулық сақтау сала­сы­на арналған бюджет еліміз бо­йынша шамамен 1,5 трлн тең­ге­ні құрайтын болады. Ме­дициналық оңалтуды қоса ал­ғанда, халықтың қажет­тіліктеріне негізделген медици­на­лық көмектің басым түрлерін қаржыландыру көлемі едәуір ұлғаяды. Бұл келесі жылы 7 есеге, 2025 жылға қарай 11 есеге дейін ұлғаяды деп жоспарланған. Келесі жылы медицина қызметкерлерінің жалақысы көбейеді. Атап айт­қанда, дәрігерлердің еңбекақысы 30%-ға, орта меди­ци­на қызметкерінің табысы 20%-ға өседі, ал 2025 жылға қарай олар қазіргі жалақымен салыстырғанда 2 есе көп алуы тиіс.