Әлем • 31 Қаңтар, 2020

«Ғасыр келісіміне» қарсылық білдірді

394 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

АҚШ-тың Түркияның Ыс­танбұл қаласындағы бас кон­сул­дығы мен Анкарадағы елші­лігінде митинг өтуде. Оған себеп – АҚШ президенті Дональд Трамптың Таяу Шы­ғыс елдеріне қатысты ұсын­­ған «ғасыр келісімі».

«Ғасыр келісіміне» қарсылық білдірді

Осыдан бірер күн бұрын АҚШ тарапы Израиль мен Палестинаны бейбітшілікке шақыруға негізделген келісім жобасының әзірлемесі аяқ­талғанын мәлімдеген болатын. Бұл жоба Таяу Шығыста ұзақ жылға со­зылған шиеленіске тоқтау салуы тиіс еді. Д.Трамптың айтуынша, жос­пар – Палестина мемлекетін құру­ды көздейді. Сондай-ақ палес­тиналықтардың иелігіндегі жер аумағы қазіргісінен екі есе үлкен болмақ. БҰҰ-ға мүше 193 елдің 137-сі азаттығын мойындаған жартылай тәуелсіз мемлекет үшін бұл үлкен мүмкіндік-тұғын. Алайда тараптардың соңғы келісімге келуін көздейтін келіссөздер барысы төрт жылға созылуы ықтимал.

Түркия Радио-Теледидар меке­месі ресми сайтының хабарлауын­ша, АҚШ әкімшілігі Израиль мен Палестина арасындағы бейбітшілік келіссөздерінің қайтадан басталуы үшін дайындықтардың жалғас­қанын жеткізген. Алайда Палестина президенті Махмуд Аббас «ғасыр келісіміне» араб елдерінің көш­басшылары да қарсы екенін айтып, Фатих қозғалысының Рамал­лахтағы орталық комитеті жиналысында бұл келісімді қабылдауға болмайтынын түсіндірді.

«Араб бауырларымыз бізге «ғасыр келісіміне» қарсы екенін айтты», деген М.Аббас, Еуропа, Азия және Аф­ри­кадағы кейбір елдердің де келісімді қабылдамайтынын алға тартты.

Түркия тарапы да бұл келісімді толықтай қолдап отырған сыңай танытпайды. Аталған елдің Сыртқы істер министрлігі «ғасыр келісімін» «өлітуған» деп бағалап, жоспар ең алдымен Израиль Палестинаның жер аумағын басып алуды көздейтінін, сондай-ақ онда тұрып жатқан палестиналықтардың құқығын бұза­тынын жеткізген еді.

Бірер көшенің жабылғаны болмаса, Түркияның исламистік партия өкілдерінің шеруіне мемлекет тарапынан қандай да бір тосқауыл болмады. Шеруге шыққандар Д.Трамп ұсынған келісім мен саясатты сынға алып, Шығыс Иерусалимді «Палестинаның астанасы» деп ұрандатты.

АҚШ президенті ұсынған келісім­де палестиналық босқындардың Из­раиль аумағына қатынаудан бас тартуы туралы талап бар. Бұл ретте Палестина мен Израильдің бірлес­кен өкімі арқылы палестиналық бос­қындарға өтемақы беру бойынша қор құру мәселесі де қарастырылуда. Бірақ қорды қаржыландыру көзі әлі анықталмаған.