Қазақ халқында «Бүгінгі жас – ертеңгі ел ағасы», «Ақыл – жастан, асыл – тастан» деген нақыл сөздер бар. Осы сөздердің мәніне терең үңілер болсақ, бүгінгі жас ұрпақтың ертеңгі күні еліміздің тізгінін ұстайтын басшы азаматтарға айналатынын, болашақта ел билігі жастардың қолында болатынын білдіреді.
Олай болса, біздің елімізде жастардың бүгінгі ахуалы қандай? Оларға мемлекет тарапынан жеткілікті көңіл бөлініп отыр ма? Жастардың әлеуметтік, мәдени және саяси құқықтары іске асып келе ме? Республикамыздағы жастар ұйымдарының қоғамға, әсіресе, жастарға тигізіп жатқан көмегі қандай деген сұрақтарға жауап іздегеніміз жөн.
«Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жастар саясаты туралы» Заңға сәйкес, Қазақстанда жастар деп 14 пен 29 жас аралығындағы Қазақстан Республикасының азаматтары саналады.
Қазақ халқында «Бүгінгі жас – ертеңгі ел ағасы», «Ақыл – жастан, асыл – тастан» деген нақыл сөздер бар. Осы сөздердің мәніне терең үңілер болсақ, бүгінгі жас ұрпақтың ертеңгі күні еліміздің тізгінін ұстайтын басшы азаматтарға айналатынын, болашақта ел билігі жастардың қолында болатынын білдіреді.
Олай болса, біздің елімізде жастардың бүгінгі ахуалы қандай? Оларға мемлекет тарапынан жеткілікті көңіл бөлініп отыр ма? Жастардың әлеуметтік, мәдени және саяси құқықтары іске асып келе ме? Республикамыздағы жастар ұйымдарының қоғамға, әсіресе, жастарға тигізіп жатқан көмегі қандай деген сұрақтарға жауап іздегеніміз жөн.
«Қазақстан Республикасындағы мемлекеттік жастар саясаты туралы» Заңға сәйкес, Қазақстанда жастар деп 14 пен 29 жас аралығындағы Қазақстан Республикасының азаматтары саналады. Ресми деректерге сүйенсек, еліміздегі жастардың саны 4,5 миллионнан асады. Бұл республика халқының 30 пайызға жуығын жастар құрайтынын білдіреді.
Әлеуметтанушылардың пайымына сүйенсек, жастар – жеке тұлға болып қалыптасып келе жатқан азаматтардың ең әлсіз буыны, осыған байланысты олар қоғамдық өмірде әлеуметтік және психологиялық күйзеліске жиі ұшырайды. Жас азаматтарды қолдай отырып, мемлекет олардың бәсекеге қабілетті мүмкіндіктерін шыңдайды, әлеуметтік тұрақтылығын қамтамасыз етеді және өз болашағының «адами ресурстарын» дамытады.
Қазақстан халқының үштен біріне жуығын құрап отырған жастардың қазіргі таңдағы денсаулығы, білімі, кәсіптік, рухани-мәдени дайындығы мемлекеттің келешегін айқындайтын адами капиталының негізі болып саналады.
Мемлекет жастар арасында әлеуметтік шиеленісті бәсеңдету, жасөспірімдер мен жастар арасында нашақорлыққа, маскүнемдікке, қоғамға қарсы және ауытқу құбылыстарымен күресте кезек күттірмейтін шаралар қолданады. Жастар арасында құқық бұзушылық пен қылмысты болдырмау жөнінде заң-құқық туралы білім беру және мәселенің алдын алу жұмыстарын ұйымдастыру мақсатында республикада жоғары және орта арнаулы оқу орындары негізінде жедел жастар жасақтары құрылып, орта мектептерде 9-сыныптан бастап 11-сыныпқа дейін құқықтық тәрбие жөнінде факультативтік сабақтар, дәрістер енгізілген.
Алайда, жоғарыда айтылған мемлекеттік іс-шаралар жастардың мәселесін толық шешіп отыр деп айта алмаймыз. Себебі, қазіргі таңда қоғамда жұмыссыз, оқусыз және әртүрлі деструктивті топтардың шырмауына түскен жастар аз емес. Кеңес өкіметі тұсында жастардың оқу-білімсіз, жұмыссыз жүруіне заң жүзінде тыйым салынатын. Біздің әке-шеше, аға-бауырларымыз кеңестік жастар идеологиясымен өсті.
Еліміздің тәуелсіздік алуы мемлекеттің жастар саясатына жаңаша қарау талабын қойды. Елімізде кеңестік жастарды тәрбиелеу жүйесін түп орнымен өзгертіп, оларды біріктірудің, елдікке, отансүйгіштікке баулудың жаңаша формасын ойлап табу қажеттілігі пайда болды. Міне, осындай қоғамдық қажеттілікті айқын сезінген Елбасы Н.Ә.Назарбаев «Нұр Отан» партиясының ХІІІ съезінде Қазақстанның жас азаматтарының басын біріктіретін «Жас Ұлан» бірыңғай балалар ұйымының жаңа жүйесін құру керектігін айтқан болатын. Мемлекет басшысының осы ид