Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінің ректоры, академик Ерлан Сыдықов онлайн сұхбат берді. Сұхбатты «Астана – адалдық алаңы» жобасының жетекшісі, Нұр-Сұлтан қаласы әкімінің кеңесшісі, қалалық мәслихат депутаты Мирас Ерғалиұлы Шекенов жүргізіп отырды.

– Жақында Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті Қазақстан Республикасының 2020 жылындағы жоғары оқу орындарының ұлттық рейтингінде көшбасшы деп танылды деген ақпарат жарияланды. Бұл жетістікке қалай қол жеткіздіңіздер? Бұл рейтингтер қаншалықты әділ?
– Менің ойымша, бұл жерде жауапты құрылым – Тәуелсіз аккредиттеу және рейтинг агенттігі (НААР). Өзінің сапалық сипаттамаларына байланысты ол білім беру сапасын қамтамасыз ету бойынша жетекші халықаралық аккредиттеу агенттігі, еуропалық, Азия және американдық желілер мен білім беру сапасы агенттіктерінің мүшесі болып табылады. Агенттікті саралау бойынша жоғары оқу орындарының ұлттық рейтингі ақпарат көздерінің ашықтығы, объективтілігі, тексерілуі және қол жетімділігі қағидаттарын сақтауға негізделген.
– Жоғары оқу орындары үшін талапкерлерді тарту кезеңі – ең маңызды мезгіл. Жылдағыдай, университеттер өздеріне талантты, әлеуетті талапкерлерді тарту үшін күрес басталатын қарсаңда тұрмыз. Сіздің ойыңызша, жоғары оқу орындары биыл мектеп бітіруші түлектерді қандай жаңалықтарымен қызықтырмақ?
– Бүгінде білім беру қызметтерінің желісі кеңеюде, жаңадан құрылған университеттер сапалы білім беру мақсатында өздерінің педагогикалық, материалдық-техникалық базасын күшейтеді.
Еуразия ұлттық университеті айтулы күнге жақындап келеді: 2021 жылы 25 жыл болады. Ширек ғасыр. Өзіңіз ойлап қараңызшы, әлемдегі ғасырлар бойы қалыптасқан университеттердің қасында біз елеусіздеу болып көрінетін шығармыз. Бірақ, біздің университетіміздің категориясы сол ауыр салмақ дәрежесіндегі университеттермен тең келеді, яғни, бұл біздің университетіміздің сұранысқа ие болудағы негізгі факторларының бірі болып табылады.
Сыбайлас жемқорлық тәуекелдеріне келетін болсақ: 2004 жылдан бастап ҰБТ-ның енгізілуімен, талапкерлердің оқуға түсу барысында ЖОО-ның оған қатысуы нөлге дейін қысқарды.
2019 жылдан бастап магистратураға, докторантураға қабылдау орталықтандырылған форматқа ие. Яғни, бұл да жоғары оқу орындарының оқуға түсу процесіне қатысуын толық шектейді.
Ашықтық, электрондық сервистерге көшу, ведомстволық органның, оның құрылымдарының қызметінің барынша ашықтығы университеттер қызметіндегі негізгі принциптердің біріне айналды. Білім және ғылым министрлігі дайындаған рәсімдердің нақты реттелуі ҰБТ электрондық қызметтерін пайдалануға мүмкіндік береді.
– Ерлан Бәтташұлы, сіз Қазақстан ЖОО ректорлар кеңесінің төрағасы болып табыласыз. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес тұрғысынан университеттердің қызметі бүгінде қалай реттеледі?
– Қазақстан университеттерінің ректорлар кеңесі 2015 жылы құрылды. Оның құрамына ұлттық, мемлекеттік және жеке университеттерді қосқанда 48 жоғары оқу орны кіреді. Кеңес Қазақстанның барлық аймақтарын қамтиды. Мұнда мәселелер қарастырылып қана қоймайды, сонымен бірге ұсыныстар қабылданады, олар кейіннен министрліктің қарауына түседі.
Мәселелер әртүрлі, соның ішінде сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл да бар.
Қазіргі уақытта студенттерді ауыстыру және қайта қабылдау, студенттер үйінде орындар беру, студенттер арасында республикалық олимпиадалар өткізу және оқудан шығаруға байланысты мәселелерді шешу мақсатында сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл бағытында ортақ портал жасау қажет. Соның аясында сыбайлас жемқорлыққа қарсы бірлескен іс-қимыл мәселелерін көтеру маңызды.
Барлығы өте айқын және ашық болуы керек. Әрине, бекітілген сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес стандарттарына сәйкес біз сыбайлас жемқорлыққа қарсы саясатты жүзеге асырудың принциптері мен жүйелік тетіктерін басшылыққа аламыз.
– Сіздің барлық жұмысыңыз білім беру жүйесіне арналған. Сіздің ойыңызша, білім беруде ашықтық пен айқындықтың қандай негізгі принциптерін басшылыққа алу керек? Жоғары оқу орнының ашықтығы мен айқындығын қандай өлшемдермен анықтай аласыз?
– Сұрағыңызға қарсы сауал: сіз педагогикалық және білім беру қызметі саласында анықталған құқықбұзушылықтар санының неғұрлым аз екендігі туралы ойландыңыз ба?
Ар-намыс кодексі бар, ол қызметтің ерекшелігімен күшейтіледі: біз балалармен жұмыс істейміз. Бос жұмыс орындарына мұғалімдерді іріктеу бірнеше жыл бойы ашық конкурс арқылы жүзеге асырылып келеді. Үздік студенттерді объективті және ашық түрде іріктеу үшін жағдай жасалды: өту балы жоғарылады.
Дипломдық біліктілік жұмыстары антиплагиаттық тексеру арқылы сұрыптаудан өтеді. Докторанттардың жұмыстары қорғау күніне дейін Интернет желісінде ашық түрде орналастырылады.
Біз академиялық және әкімшілік өкілеттіктерді нақты ажыратуды үйрендік. Сонымен қатар еліміздің ұлттық университеттердің ашықтығы мен айқындылығын Қадағалау кеңесі қамтамасыз етеді.
– Сіздің «Әдеп» жобалық офисіңіздің белсенділігі туралы біз әлеуметтік желілер арқылы таныстық....
– «Әдеп» – номиналды кеңсе емес, ол 2019 жылдан бастап жұмыс істейді. Оған белгілі заңгер, ғалым, оқытушы Еркебұлан Нұғыманов деген азамат жетекшілік етеді. Ол жобалық кеңсе Қазақстан Республикасының Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі мен ЕҰУ арасындағы екіжақты меморандум негізінде құрылды.
Тәулік бойғы режімде сыбайлас жемқорлық мәселелері бойынша сенім телефоны жұмыс істейді. Байланыс орталығы одан әрі әрекеттерді орындау үшін сөйлесулерді жазып алады.
«Бір терезе» қағидаты грант негізінде конкурстық іріктеудің нәтижелері бойынша құжаттар қабылдау бойынша комиссияның жұмысын жүзеге асырады.
Біз сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың ұлттық жоспары негізінде әрекет етеміз, онда белсенді кері байланыс нысандары маңызды.
Біз туралы барлық ақпарат барлық желілік ресурстарда бар. Мен басқаратын блогта кері байланыс үшін виджет бар. Оның ішінде, сыбайлас жемқорлық сипатындағы мәселелердің мониторингі тіркелген.
ТҮЙІН:
Онлайн-сұхбат барысында оқырмандар мен көрермендер тарапынан көптеген сұрақтар қойылды. Қойылған сауалдарға қарағанда, көпшілікті жатақхана мәселесі мен Абайдың 175 жылдығына дайындық жұмыстары қатты қызықтыратын секілді. Сондықтанда ректор Ерлан Бәтташұлы Сыдықов ЕҰУ жақында ғана үш мың орындық жатақхана құрылысын бастағанын, университет жанындағы Абай орталығы тынымсыз еңбек етіп, ғалымдар Абайдың 175 жылдығы ғылым тойы ретінде аталып өту үшін көптеген кітаптар шығарумен айналысып жатқанын жеткізді.
Электронды сауда-саттық қайтсе дамиды?
Экономика • Кеше
Мемлекеттік қызметте әйелдердің үлесі қанша?
Қоғам • Кеше
Пандемия гүл нарығына әсер етті
Қазақстан • Кеше
Қаржы • Кеше
Қостанайлық полицей сыныптасын атып өлтірді
Аймақтар • Кеше
400 мыңнан астам ақмолалық электронды-цифрлық қолтаңба алды
Аймақтар • Кеше
Қаржы • Кеше
Түркістан облысында мереке қарсаңында үшем дүниеге келді
Аймақтар • Кеше
Алтай Көлгінов әйелдер күні мерекесімен құттықтады
Қазақстан • Кеше
Атырауда базарлар мен сауда үйлері күн сайын жұмыс істейді
Аймақтар • Кеше
Низами Ганжәуиге арналған веб-конференция өтеді
Қазақстан • Кеше
Президенттің таңғы серуендегі фотосы жарияланды
Президент • Кеше
Қызылордада Қажымұқан турнирі өтті
Спорт • Кеше
Шымкент қаласының әкімі әйелдер қауымын мерекемен құттықтады
Аймақтар • Кеше
Нұрлан Нығматулин 8 наурыз мерекесімен құттықтады
Қазақстан • Кеше
Қостанайда әйелдер кәсіпкерлігін қолдау орталығы ашылады
Аймақтар • Кеше
«Маттео Пеликоне»: Қазақстан үш алтын жеңіп алды
Күрес • Кеше
Мәулен Әшімбаев нәзік жандыларды мерекемен құттықтады
Қазақстан • Кеше
Елімізде коронавируспен ауырған 238 адамның жағдайы ауыр
Коронавирус • Кеше
Қазақстанда 480 адам коронавирустан айықты
Коронавирус • Кеше
Асқар Мамин қазақстандық әйелдерді 8 наурыз мерекесімен құттықтады
Қазақстан • Кеше
Мемлекет басшысы әйелдер қауымын мерекесімен құттықтады
Президент • Кеше
10 облыста ауа райына байланысты ескерту жарияланды
Аймақтар • 07 Наурыз, 2021
Қостанай облысының әкімі 100 жастан асқан әжелерді құттықтады
Аймақтар • 07 Наурыз, 2021
Маңғыстауда стоматологиялық клиникаға шабуыл жасады
Аймақтар • 07 Наурыз, 2021
Қазақстанның қай аймақтарында жолдар ашылды
Аймақтар • 07 Наурыз, 2021
Жапония халқы Олимпиаданың өтуіне қарсы шеруге шықты
Әлем • 07 Наурыз, 2021
Елордалық спортшылар қарттар үйіндегі аналарды құттықтады
Аймақтар • 07 Наурыз, 2021
Шымкентте тәртіп бұзған қоғамдық тамақтану орындары анықталды
Аймақтар • 07 Наурыз, 2021
Атырауда шағын несие кеңсесінен 400 мың теңгені тонап кетті
Аймақтар • 07 Наурыз, 2021
Нұр-Сұлтанда көпбалалы аналардың 5 қабаттан құлағаны рас па?
Аймақтар • 07 Наурыз, 2021
АҚШ-та COVID-19-қа қарсы 2,9 миллион вакцина салынды
Әлем • 07 Наурыз, 2021
Қызылордада 1000 отбасыға азық-түлік себеті таратылды
Аймақтар • 07 Наурыз, 2021
Атыраулық оқушы АҚШ университетінің грантын иеленді
Аймақтар • 07 Наурыз, 2021
Салғырт құрылыс компанияларын қара тізімге енгіземіз - Алтай Көлгінов
Аймақтар • 07 Наурыз, 2021
Шетелден 307 азамат ПТР анықтамасыз ұшып келді
Қазақстан • 07 Наурыз, 2021
Спорт • 07 Наурыз, 2021
Қостанай қазақ театры көрермендерімен қайта қауышты
Аймақтар • 07 Наурыз, 2021
Жансай Смағұлов күміс медальді иеленді
Спорт • 07 Наурыз, 2021
Пневмонияның 52 және 3 өлім жағдайы тіркелді
Қазақстан • 07 Наурыз, 2021
Елімізде 568 адам коронавирустан жазылып шықты
Коронавирус • 07 Наурыз, 2021
Елімізде бір тәулікте қанша адам вирус жұқтырды
Коронавирус • 07 Наурыз, 2021
Спорт • 06 Наурыз, 2021
Елімізде алғаш рет «Домалақ ана» операсы сахналанды
Аймақтар • 06 Наурыз, 2021
ШҚО аумағында шектеу шаралары 20 наурызға дейін ұзартылды
Аймақтар • 06 Наурыз, 2021
Нұр-Сұлтанда 2000 мыңнан астам отбасыға азық-түлік себеті табысталады
Аймақтар • 06 Наурыз, 2021
СҚО полициясында 374 қыз-келіншек қызмет атқарады
Аймақтар • 06 Наурыз, 2021
Қостанайлық «Тобыл» Қазақстан суперкубогын жеңіп алды
Аймақтар • 06 Наурыз, 2021
Қазақстандық шорт-трекшілер әлем чемпионатында жартылай финалға шықты
Спорт • 06 Наурыз, 2021
Алматының ортасындағы көше опырылып қалды
Аймақтар • 06 Наурыз, 2021
Елорда базарларында жұмыс істейтін әйелдерге еріктілер 600 гүл таратады
Аймақтар • 06 Наурыз, 2021
Теңіз кенішіндегі бес автобус өртінің себебі анықталды
Аймақтар • 06 Наурыз, 2021
Боксшылар әзірге төрт қола алды, тағы екеуі финалда
Спорт • 06 Наурыз, 2021
Тараз қаласында 135 отбасы баспаналы болды
Аймақтар • 06 Наурыз, 2021
Жансай Смағұлов жүлдеге таласады
Спорт • 06 Наурыз, 2021
Алматының бас санитары Жандарбек Бекшин жаңа қаулыға қол қойды
Аймақтар • 06 Наурыз, 2021
Экология министрлігі Қарағандыдағы арыстан жөнінде пікір білдірді
Аймақтар • 06 Наурыз, 2021
8 наурыз күні хоккейден балалар турнирі өтеді
Аймақтар • 06 Наурыз, 2021
Елорданың Достық үйінде 8 наурызға орай қайырымдылық акциясы өтті
Аймақтар • 06 Наурыз, 2021
Спорт • 06 Наурыз, 2021
Оралдық магистранттар қазақ әдебиетін оқиды
Аймақтар • 06 Наурыз, 2021
Әлем елдеріндегі коронавирусқа қатысты ахуалға шолу
Әлем • 06 Наурыз, 2021
Қазақстан мен Қырғызстан «Қордай», «Ақ жол» өткізу бекеттерінің ашылуын талқылады
Қазақстан • 06 Наурыз, 2021
Қазақстанның қай өңірлері «сары» аймақта тұр
Қазақстан • 06 Наурыз, 2021
Ұқсас жаңалықтар