Мәдени мұрасы мол Маңғыстауда осы аттас кеш өтті. Күй кеші. Өзіндік жыр мектебі бар өңірдің күй мектебі де бар. Бұл өлке батысқа тән түйдектете, төкпектете ойнап, екпіндете тоқтайтын адуынды күйлерімен ерекшеленеді.
Құлшар, Есір, Шамғұл, Өскінбай, Мұрат сынды дүлей күйшілердің мекенінде күй өнері сапа мен мағына жағынан бай болып келеді. Күйді шығару мен оны орындаушылардың осалсыған жері болған жоқ.
Мәдени мұрасы мол Маңғыстауда осы аттас кеш өтті. Күй кеші. Өзіндік жыр мектебі бар өңірдің күй мектебі де бар. Бұл өлке батысқа тән түйдектете, төкпектете ойнап, екпіндете тоқтайтын адуынды күйлерімен ерекшеленеді.Құлшар, Есір, Шамғұл, Өскінбай, Мұрат сынды дүлей күйшілердің мекенінде күй өнері сапа мен мағына жағынан бай болып келеді. Күйді шығару мен оны орындаушылардың осалсыған жері болған жоқ.Өткен кезеңдердегі дәулескер күйшілердің дәстүрін бүгінде С.Шәкірат, Р.Айдарбаева, Ж.Қадірқұлов, бірнеше күй байқауларының жүлдегері А.Тілепбергенов бастаған өскелең жастар легі жалғастырып келеді. Сержан күйші мен жас Абылайдың талай рет шетелдерге шығып, өз көрермендерін қазақтың күйіне тік тұрғызып қошемет еткізген сәттері аз емес.
Күйді бабадан қалған асыл мұра, рухани құндылық деп танитын азаматтардың жинақтауымен жуырда «Мақамы мәшһүр Маңғыстау» тақырыбында Маңғыстау күйлері антологиясы жарық көрді. 45 күй топтастырылған 3 табақтың облыс пен қала мерейтойлары қарсаңында тұсауы кесіліп, жұртшылыққа ұсынылды. Рухани шара мазмұнды кешке ұласып, белгілі күйшілер бұған дейін белгісіз боп келген күйлерді және Төремұрат, Құрманғазы, Абыл, Есір, Құлшар, Жолды күйлерін орындады. Өзге де өз алдына мектеп боларлық айтулы күйлер орындалып, күй шығарушылардың өзіндік ерекшелігі мен орындаушылардың шеберлігі ортаға салынды.
– Біз білетін əрі білмейтін тылсым дүние күй дегеніңіз Маңғыстау топырағына соқпай өтпеген. Бұл өнер түркі-моңғол, парсы мəдениетімен жалғасып, Кавказ мəдениетіне ұласып, түрленіп, құлпырып, өсіп-өркендеді. Оның көрінісін Маңғыстаудан да көруге болады, – деген кеш қонағы, халық жазушысы Әбіш Кекілбай өзі жүздесіп, күйлерін тыңдаған Шамғұл күйші репертуарындағы 18 күйдің табылып, жазып алынуын айрықша оқиға деп бағалады.
– Бұдан 20 жыл бұрын Елдос Еміл екеуміз аяқ жетер жерлердегі мұрағаттарды ақтардық, атжетер жердегі көне көкіректерді іздеп таптық. Орталық Азия елдеріндегі Түркіменстан, Қарақалпақстан, Өзбекстан, Тəжікстанға дейін араладық. Қазақстанның оңтүстігіне көшіп кеткен ағайын – кешегі жыр жампоздары мен күйпаздардың артында қалған ұрпақтарымен жүздестік. Міне, сол еңбектің алғашқы нəтижесі – «Мақамы мəшһүр Маңғыстау» деген 45 күйден тұратын алғашқы альбом, – деп таныстырды арқалы ақын Светқали Нұржан.
Кеш аясында саз аспаптарын жасаушы шебер Жолаушы Тұрдығұловтың жеке көрмесінің жасақталуы да жарасымды болды.
Халқымыздың тарихы – рух болса, күйі мен жыры – нәр. Осы құндылықтардан қол үзбесек адаспасымыз анық.
Гүлайым ШЫНТЕМІРҚЫЗЫ,
«Егемен Қазақстан».
Маңғыстау облысы.
