Жақында ғана мектеп табалдырығын аттайтын балдырғандардың «Әліппемен» қайта қауышатынын жазып, сүйіншілеген едік. Бірақ сол сәтте көңілде алаң басым болды. Себебі биыл 1-сыныпқа баратын балалардың біразы «бар ғылымға бас болған» оқулықпен қауышса да, мектеп табалдырығын аттамауы мүмкін. Бұған да пандемия себеп болып отыр. Ал өзі әріп танымайтын бала басқа оқулықтарды былай қойғанда, «әліппені» қашықтан қалай оқиды? Осы бір көкейкесті сұрақ ата-анаға да, биыл 1-сыныпты қабылдайтын бастауыш сынып мұғалімдеріне де уайым болып тұр.

Суретті түсірген Қонысбай Шежімбаев, EQ
Қарсылық пен қолдаудың арасы
Алдағы жаңа оқу жылында баласы 1-сыныпқа баратын ата-аналардың бірі қызылордалық Гүлнұр Бүркітбаева: «Мен қашықтан оқытуға қарсымын. Баламның мектеп табалдырығында білім алып, қолына қалам ұстағанын қалаймын. Мектептің аурасын, ұстаздың мысын, партаға отырудың әсерін сезінуі қажет. Қызым 1-ші сыныпқа, ұлым 2-сыныпқа барады. Оқу жылының алғашқы 1 айын мектепте оқыса да, бір жолын табуымыз керек қой. Ең құрығанда ертеңгі күніне сенімі оянады, «Карантин бітсе, өз партама отырамын» деп асығады. Үйде оқытатын біз де оларға «Өз мектебіңе барасың, мұғалімің сені сағынып қалды» деп дем беріп отырамыз. Ұстазы мен білім ұясы оның қиялында болмауы тиіс», деп жазды.
Жаны бар сөз. Бұл – көптеген ата-анаға ортақ ой. Негізі ата-аналар тарапынан (әсіресе бастауыш сынып оқушыларын) қашықтан оқытуға қарсылықтың екінші жағы да бар. Мұнда баланың болашағы ғана түбегейлі шешімге себеп болып отырған жоқ. Айталық, балаларға білім беру үшін мамандар арнайы кәсіби даярланып, сол еңбегіне жалақы алады. Өйткені бала оқыту дегеніңіз – үлкен жұмыс. Ал өзі таң бозынан күн ұясына батқанша жұмыс істейтін ата-ана осы бір «үлкен жұмыспен» айналысу үшін күнкөріс қамымен жүрген қызметін тастауы керек пе, әлде екінші жұмыстың жүгін арқалауы қажет пе? Міне, осы тұста таңдау жоғарыдағы қарсылыққа әкеледі. Көбіне-көп қашықтан оқытуды қолдап отырған ата-аналардың өздері мұғалім екеніне осы мақаланы жазу барысында жүргізілген журналистік сауалдамада көз жеткіздік. Сұрағымызға Шымкент қаласынан жауап берген мұғалім әрі ата-ана Асан Ергешев: «Мен ұлымды мектепке жібермеймін. Өзім үйде оқытамын. Қазірден оқытуды бастап кеттім, жағдай әбден реттеліп, індеттің беті қайтқанда ғана баламды мектепке жіберемін. Перзенттеріміздің амандығынан артық ештеңе жоқ», дейді. Иә, А.Ергешев секілді мұғалім ата-аналар түсінеді, өйткені өзі оқыта алады. Ал мұғалімдік мамандықтан мүлде хабарсыз ата-аналар қайтпек? Олар мұғалімді алмастыра алмайтынын біледі, соған алаңдап баласын мектепке жібереді. Сонда 6 адамнан артық шоғырланбауды ескертіп отырған жағдайда дәстүрлі оқыту қалай жүргізіледі?
Екіжақты пікір – екіжақты шешім
Білім және ғылым министрі Асхат Аймағамбетов осындай ахуал қалыптасқанда екіжақты пікір ескерілген ұсынысын айтқан еді. Аталған ұсыныста бастауыш сынып оқушыларының ата-аналарына ерік берілген, яғни олар баласының мектепте немесе үйде оқитынын өздері шешеді. Мәселен, ата-ана баласының қандай жағдай болсын мектепте білім алғанын қаласа, онда мектепте кезекші сыныптар ашылады. Мұндай жағдайда мұғалімдерге қиын болмақ. Бір сыныптағы 20 оқушының жартысы қашықтан, жартысы мектепте оқиды делік. Сонда мұғалім екі ауысымда жұмыс істей ме? Бұл туралы министрлік: «Қазір осы жағдай жөнінде мектеп директорларымен арнайы әдістемелік жұмыстар жүргізіліп жатыр. Мұғалімдердің жалақысы оқу сағаты бойынша есептеледі. Осы мәселе толығымен қарастырылған, яғни «Сағат қалай есептеледі? Кім қашан оқытады? Кезекші сыныптар қалай топтастырылады?» деген секілді сұрақтарға жауап беретін нұсқаулық енгізіледі. Барлық жұмыс сол құжаттың негізінде іске асырылады», деп мәлімдеді.
Педагогтер мұндай тосын жағдайға дайын ба? Иә, өткен «төтенше» тоқсанда алдыңғы тоқсандардағы тақырыптарды қайталау басым болғандықтан, лаждап бітірді. Ал мектеп, мұғалім, сынып, оқу деген ұғым ойында әлі қалыптаспаған баланы қашықтан қалай оқытады? Бұл сұраққа: «Балаларымыз мектепалды даярлық топтарында білім алып, партада отырып, мұғалімді тыңдап, әріп пен цифрды танып көрді ғой. Байбалам сала берудің қажеті жоқ. 1-тоқсанды көптеп-көмектеп қашықтан оқытуға болады», деп жауап берген ата-аналар бар. Осы ойға педагогтің бейнесі, оқу, үйрену ұғымдары қалыптасқан, «балабақша көрген» балаларды да оқытуға болады деп қосып қоюға болады-ақ. Алайда «төтенше» тоқсанмен аяқталған оқу жылындағы мектепалды даярлық сыныбын және бірде ашылып, бірде жабылып қалып жұмыс істеген балабақшалардың ересек топтарын бітірген балалардың биыл 1-сыныпқа қабылданатынын ескеру керек. Сондықтан дәл биыл қабылданатын 1-сынып оқушыларын қашықтан оқыту – осы бір лектің болашағына алаңдатады. Өйткені бастауыш білім – барлық білім беру жүйесінің іргетасы. Ал үйдің берік болмағы іргетасынан.
Ойдан ой туады
Жоғарыдағы ойдың екінші жағын қарасақ, бұған да уәж табылады. Уәжді тек кәсіби мамандар ғана айта алады. Сондай маманның бірі, Қызылорда облысының білім беру саласында көп жылдық еңбек өтілі бар бастауыш сынып мұғалімі Гүлзира Қартаңбаева: «Бала денсаулығы бәрінен маңызды. Сондықтан мына жағдайда қашықтан оқытқан қауіпсіз. Ата-анаға салмақ түсері анық. Ата-ана баламен көбірек жұмыс істесе, бірлесе отырып еңбек етсе, сауаттандыруға болады. Тәжірибемде денсаулығына байланысты әліппені аяқтап, ана тілін бастап жатқанда оқу әрекетіне қосылған оқушы болды. Сол оқушы да үлгеріп, қатарластарына ілесіп кетті. Қазіргі таңда әлгі шәкіртім – ақын, қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі. Бала денсаулығына қауіп төндірмей уақытша қашықтан оқыта тұрсақ, қалыпты жағдайға түскенде мектепте қалып кеткен дүниелерді әрі қарай алып кетуге болады», дейді. Осы тектес тәжірибе көбімізге таныс болар, себебі туыстарымыз немесе бірге оқыған сыныптастарымыздың арасында да денсаулығы сыр беріп, сабақтан біраз уақытқа қалып қойғанымен, қатарластарынан қалмай, кейін тіпті білім биігінен көрінгендер қаншама! Сол себепті ұстаздың уәжі құлақ қоюға тұрарлық.
Дегенмен екінші тараптың талабын орындау жайы тағы бар. Білімді басты орынға қойған әрі баласының болашағына алаңдайтын ата-аналардың талабы қанағаттандырылып, балалары мектепке барып оқиды дейік. Бірақ уайымның көкесі де осы емес пе? Себебі ересектердің өзіне медициналық бетперде киюді, қарапайым арақашықтық сақтауды үйрете алмай отырғанда әдетте бір-бірінің тәттісін бөліп жейтін, бір-бірімен алысып ойнайтын, бір құтыдан су ішуді қалыпты қабылдайтын балалардың санитария талаптарын сақтайтынына сенім жоқ.
Қалай болғанда да таңдауды жасап тұрған ата-ана болған соң, жауапкершілік жүгі де соларда екені анықтала түскендей. Ал жауапкершілігі бұрынғыдан екі есе ауырлаған мұғалімдерге өзінің ішкі өлшеміндегі мәртебесінің жоғары екенін көрсететін, өздері қалаған биіктіктен бой көрсететін, қандай жағдайда да сапалы білім бере алатынын дәлелдейтін уақыт жеткен сияқты. Бастысы, білімнің баспалдағы білімсіздіктен басталмаса игі...
Мемлекет басшысына екі өңірдің әкімі есеп берді
Үкімет • Бүгін, 19:59
Валентина Исламова Азия чемпионатында алтыннан алқа тағынды
Аймақтар • Бүгін, 19:30
Өткен жылы 1600 отбасы солтүстікке қоныс аударды
Қазақстан • Бүгін, 18:50
Абақтыдағылар да коронавирусқа қарсы екпе алды
Аймақтар • Бүгін, 18:46
Халықты жұмыспен қамту қарқыны қандай?
Қоғам • Бүгін, 18:45
Бокстан жасөспірімдер арасындағы Қазақстан чемпиондары анықталды
Спорт • Бүгін, 18:42
Жамбылдың домбырасы жауға шапқан
Өнер • Бүгін, 18:35
Карантин режимін сақтамау өлім санын арттыруы мүмкін – дәрігерлер
Коронавирус • Бүгін, 18:22
Президент еліміздің әлеуметтік-экономикалық даму мәселелері жөнінде кеңес өткізді
Президент • Бүгін, 18:07
Ақтауда «ИК» тобының кешін ұйымдастырған қонақүй иесіне айыппұл салынды
Аймақтар • Бүгін, 18:04
Зейнеткерді қатыгездікпен өлтірген жігіт сотталды
Қоғам • Бүгін, 18:03
Елтаңба мен прокуратура тақтайшасы қоқыс арасында жатыр
Қазақстан • Бүгін, 17:16
Қарасу ауданында 39 үйді су басты
Аймақтар • Бүгін, 17:12
Биылдан бастап 500 қазақстандық ғалым шетелде тағылымдамадан өтеді
Үкімет • Бүгін, 17:06
Astana IT university: Білім сапасынан цифрлы трансформацияға
Білім • Бүгін, 17:02
Атыраулық полицей пәтерге балкон арқылы кіріп, 7 жастағы қызды құтқарды
Аймақтар • Бүгін, 16:52
Вакцина салдырғандар қайтадан коронавирус жұқтыруда
• Бүгін, 16:36
Алматы облысында орман алқаптары өртенді
Экология • Бүгін, 16:10
Шәй қорапшасындағы телефон: Өскемендіктің айласы жүзеге аспай қалды
Қоғам • Бүгін, 16:06
Бүгін – экологиялық білім күні
Экология • Бүгін, 15:59
Партияның Петропавлдағы филиалы алдағы атқарар жұмысты нақтылады
Саясат • Бүгін, 15:58
Такси жүргізушісінен тапанша тәркіленді
Оқиға • Бүгін, 15:35
Нұр-Сұлтанда еңбек ұжымдарын жаппай вакциналау жүріп жатыр
Коронавирус • Бүгін, 15:34
Алакөлдің жағалауында құрылыс жұмыстары жүргізіледі
Экономика • Бүгін, 15:25
Үкіметте экономиканың креативті секторын дамыту мәселелері талқыланды
Үкімет • Бүгін, 15:23
ТЖМ: Елді мекендерді су басу қаупі азайды
Қазақстан • Бүгін, 15:16
Елордада тағы төрт мекеме жауапқа тартылды
Қоғам • Бүгін, 15:05
Түркия: Бір тәулікте 50 мың адамнның вирус жұқтырғаны анықталды
Әлем • Бүгін, 15:04
Түркістанда «Кітапханалық керуен – 30 ауылға» атты кітап фестивалі өтеді
Аймақтар • Бүгін, 14:50
Алматы хайуанаттар бағында екі қонжық дүниеге келді
Аймақтар • Бүгін, 14:48
Азия чемпионаты: Валентина Исламова мен Елмира Сыздықова финалға шықты
Күрес • Бүгін, 14:23
Есіл аңғарынан асып, қауіп төндіруде
Аймақтар • Бүгін, 13:50
Әбілхан Қастеев атындағы өнер мұражайында вакциналау пункті ашылды
Медицина • Бүгін, 13:31
Грузияда локдаунның орнына мемлекеттік демалыс жарияланды
Әлем • Бүгін, 12:50
Пандемия кезінде қанша қазақстандық шетелге көшті
Коронавирус • Бүгін, 12:47
Алматыда есірткі сатпақ болған екі азамат ұсталды
Қоғам • Бүгін, 12:30
Қарттар үйінің бухгалтері 10 млн теңге жымқырған
Аймақтар • Бүгін, 12:27
Павлодар облысында да балықтар қырылып қалды
Экология • Бүгін, 12:25
Руханият • Бүгін, 12:10
Нысана көздеуден халықаралық турнирдің жеңімпаздары анықталды
Спорт • Бүгін, 11:57
Павлодар облысында әйелдер монастырынан өрт шықты
Видео • Бүгін, 11:50
Қызылорда облысында 524 маман індетке қарсы екпе салдырды
Аймақтар • Бүгін, 11:45
Президенттің сынынан кейін министрлікте жол сапасы талқыланды
Қоғам • Бүгін, 11:37
Баландин мен Мусин Ақтөбедегі лицензиялық ел біріншілігінде топ жарды
Спорт • Бүгін, 11:29
Академик Төрегелді Шарманов сыйлығының І тоқсан қорытындысы шықты – ІІ тоқсанға өтінім беру басталды
Бағдарламалар • Бүгін, 11:18
Бензин жоқ: Оралда жанармай құю бекеттері жабылып жатыр
Аймақтар • Бүгін, 11:15
Балқашта жол апатынан полиция қызметкері көз жұмды
Оқиға • Бүгін, 11:10
Сот шешімін орындамаған азамат қамауға алынды
Аймақтар • Бүгін, 11:07
505 мыңнан астам қазақстандық вакцина салдырды
Қазақстан • Бүгін, 11:05
Азия чемпионаты: Бүгін және ертең біздің қыздар кімдермен күреседі?
Спорт • Бүгін, 10:56
Сенаторлар ЕАЭО-ның тізбесіне енгізілмеген өнімдерді реттейтін заң қабылдады
Парламент • Бүгін, 10:43
Қазақстанда тағы бір өңір «қызыл аймаққа» өтті
Коронавирус • Бүгін, 10:30
Қазақстанда кең ауқымды «Киік» акциясы басталды
Экология • Бүгін, 10:27
Ақмола облысында жедел жәрдем көлігіне оқ атылды
Видео • Бүгін, 10:17
Елімізде жұмыссыздық деңгейі өсті
Қоғам • Бүгін, 10:03
Қазақстандық вакцина әзірлеген ғалымдарға баспана беріледі
Қазақстан • Бүгін, 09:48
Өткен тәулікте тағы 2641 адамнан коронавирус анықталды
Коронавирус • Бүгін, 09:36
2002 адам коронавирустан емделіп шықты
Коронавирус • Бүгін, 09:32
Доллар қайтадан арзандай бастады
Қаржы • Бүгін, 09:22
Грек-рим күресінен Азияның үздіктері кім?
Спорт • Бүгін, 09:21
Сарыала қаздың қаңқылы естілді
Руханият • Бүгін, 08:51
Оқиға • Бүгін, 08:50
Өрт қауіпсіздікті сақтамағаннан шығады
Қоғам • Бүгін, 08:42
Ақмолалықтар Ақкөлге қарап бой түзейді
Технология • Бүгін, 08:40
Әлем • Бүгін, 08:33
Әлем • Бүгін, 08:30
Жергілікті өзін өзі басқаруды дамыту орталықтары
Оқиға • Бүгін, 08:26
Елорда маңындағы аумақтарды әуеден бақылады
Оқиға • Бүгін, 08:24
АҚШ әскерін алып кетуге асығар емес
Әлем • Бүгін, 08:16
Ұқсас жаңалықтар