Марстың да мазасын аламыз-ау

Өнертапқыш Илон Маскті айт­қанда қызыл ғаламшар қол­созым жерде тұрғандай күйге бөленесіз. 2050 жылы Марсты турис­тік аймақ етіп, қалашық салуға бел буған кәсіпкердің ізденісі, жерден бөлек тіршілік тануға деген ұмтылысы қызық та қым-қуыт. Алдағы уақытта миллион адамды сол жаққа көшірмек ниетте. Ақшаңыз көп болса, қызыл ғаламшарда өмір сүрем десеңіз еркіңіз. Ғаламат ғарыш кемелерін ұшырып, өзге планетаға көпір салуға әре­кет­тенген инженердің ісін құп­тамасқа лаж жоқ. Енді бір­неше жылдан кейін Марста адам­дардың күн кешіп жатқанын ес­тісеңіз, таңғалмаңыз. Күннен Жер­ге қарағанда екі есе алыс орна­ласқан мұздай ғаламшарда кү­нелту оңайға түспесі анық, бі­рақ адамнан айла артылған ба?

Енді бұған белгілі физик Стивен Хокингтің  пікірін қосып салмақтасақ. Астрофизик: «Біз­дің планетамыз тұрақсыз болып келеді. Жүз жылдан кейін адамзат өзге ғаламшарды отар­лайды», дейді де, болашақта адамзатқа қауіп төндіретін фак­торларды ілікке алады. Оның алғашқысы – эпидемия, одан кейін ас­тероидтердің құ­лауы және ха­лық санының өсуі. Бұл үш болжамның үше­уі де біртіндеп орындалып жат­қандықтан, қар­сы шығуға негіз жоқтай. Фи­зик одан соң өзге ғалам­шар­лық­тар­дың барына имандай се­неді. Яки, бізбен қатар параллель тіршілік етіп жатқандарды мең­зеп отыр. Адамдардың олар­мен жолығуын Колумбтың үн­діс­термен кездесуімен салыс­тыратынын қайтесіз? Рас, Р.Хэн­сонның «Ұлы сүз­гі»­ тұжы­рымдамасы мен С.Хокинг­тің «Жаңа жер» экспедициясының түпкі мәніне үңілсеңіз, болашақ жайында үзік-үзік ой тастайды. Екеуінің пайымын ертегіге балап, сырт көз сыншы деген­дей өз призмамызға салып қа­райықшы. Тәубесін аузынан тас­тамаған ата-бабамыз ескі ша­риғат бойынша «Дүниеге адам қонақ, шіркін-ай, түнеп көшкен» дейтіні бар емес пе? Құранда да өлшеулі күніміздің ақырзаманмен аяқ­талатынын айтады ғой. Міне, зерттеушілердің де теориясы ата-баба аксиомасынан бас­тау алып тұрғандай. Әрине, ғалымдардың толғанысына се­ну, сенбеуіңіз өз еншіңізде, бі­рақ жүре қабылдауға тағы бол­мас.

Деректерге сүйеніп сөйлей­тін астрофизик Брендон Кар­тер «Әлемнің соңы туралы теорема» атты еңбегінде: «Егер бү­гінгі күннің адамдары адам хронологиясының кез­дей­соқ орнында болса, біз осы хронологиялық шкаланың ортасында өмір сүріп жатырмыз демей ме? Өркениет өз та­рихындағы үшінші бұрылыс нүктесіне жақындаған сыңай­лы. Адамзат генетикалық тех­ноло­гия­лардың көмегімен IQ деңгейін тез арттыра ал­ды. Да­мушы интеллект, өз кезегін­де, ақылды адамдардың санын ұл­ғайтты. Түрлі технологиялар, атом бомбалары, демогра­фия динамикасының Жерге әкелген пайдасынан зияны көп. Осыған ұқсас тағы бір мысал. Бүгінде Қытай, Оңтүстік Корея және Еуропа елдері қартайып бара жатқан мемлекеттер қата­рында. Бала туу көрсеткіші жа­ғы­нан төмен. Сәбилерге қа­ра­ғанда ұзақ жасаған қария­лардың көптігі байқалады. Ка­на­далық зерттеушілер Бричер мен Иббицон 30 жылдан соң жер бетіндегі халықтың саны 9 мил­лиардқа жетіп, күрт құл­дырайтынын айтады. 1970 жылдан бері болашақ туралы тү­сі­­­рілген фильмнің көбі «адам санының көбеюіне байланысты жер бетіндегі қор­қынышты апат­тар» деген сөз­дермен бас­та­лады. Бұдан қо­рытынды шы­ғарудың өзі қор­қынышты. Ғалымдардың пікірін құптай отырып, әрі қарай біз беймәлім дүние әлеміне сапар шексек. Аңызда да астар бар.

Адамдар Шолпаннан келген бе?

Мақаламыздың басында Марс­ты бағындыруымызға аз қалғанын мәлімдеген болатынбыз. Енді Шолпан жайлы сыр тарқатсақ. «Адам баласы Жерге әуелде Шолпан планетасынан көшіп келген» деген пікірді Американың инженер ғалымы С.Гринвуд айтқан. Ол өзінің ойын былай деп тұжырымдап түсіндірді: «Адам баласы Шол­паннан алғаш көшіп келгенде Жер табиғатының жағдайына үйренісе алмаған. Жер атмосферасы мен ауа райына адам үлкен қиындықпен қалыптасты. Таулардағы үңгірлерді паналады, аң аулады, үй салды. Сон­дықтан да адамды Шолпан планетасынан көшіп келді деуге негіз бар. Менің ойымша, адам деген ардақты атқа ие болған саналы тіршілік иелері – өзіміз де қандай да бір жоғары дамыған өркениеттің қолынан шыққан жасанды биопендеміз».

Енді қараңыз, бір кездері Шол­пан да Жердей жайнап тұрған планета болған екен. Бірақ өркениеті әбден жоғары­лаған планета табиғатын тұтас­тай меңгерген ел тыныш қала ма? Шолпанның қыртысын қаз­­ғылап, қазба байлығын із­де­ген. Содан бір заманда Шол­пан қыртысы қызынып, жа­нар­тау атаулы белсенді ат­қы­лауға көшкен. Су буға айна­л­ып, көк біткен сарғая қурап, қыртыс беті жарылып, аптапты шөл далаға айналған. Осыны байқаған ғалымдар планетааралық кемелер жасап, жұртты Жерге көшіреді. Бұл аңызға парапар әңгіме десеңіз, жердегі адам санасына сыймайтын құбылыстар өткеннен хабар беретіндей. Ар­хео­логтердің әлдебір алып адамдардың топыраққа табаны тигені туралы зерттеулері шындыққа жанасады.

С.Гринвуд зерттеушілердің назарын Египеттегі ғаламат пи­рамидаларға аударады. «Қан­ша қарабайыр, техника­сыз бол­са да, Шолпаннан келген­дердің санасында өркениетке тән ғылымның негізі сақталды. Ол білім ұрпақтан-ұрпаққа жалғасып отырды. Келе-келе сол Шолпанда бір заманда өмір сүрген ата-бабаларының қа­сірет­ті күндерін мәңгілік есте сақ­тап қалу үшін ен далаға  бір­неше пирамида тұрғызған. Пирамидалардың алдындағы әйел-ана – сфинкс тас бейнесі шолпандықтардың Жерге қарай ұшып шыққан бағытына сай қашалып, екі ірі пирамиданың қасбеттері көктемгі күн мен түн­нің теңелуі тәулігіндегі таң мезгілінде шығыс көкжиектен көтерілген күннің алғашқы сәулелері дәл түсетіндей етіп салынған. Жалпы, ескерткіштер кешені Күн жүйесінің схемасы мен көшкен кездегі ғарыш кемелерінің Шолпаннан Жерге дейінгі ұшу траекторияларын аңғартады».

Мұндай пікірлер ғалымдар­дың ғылыми ой-жүйелеріне қозғау сала бастады. 1973 жы­­­лы Америка заңгері Дж. И.Филипс­­­тің ұсынысымен халық­аралық «Ежелгі астронавтар қоғамы» құрылды. Қо­ғам қызметкерлерінің мінде­ті Жерімізге өзге жұлдыз жүйесін­дегі тіршілікті планеталардың бірінен өркениетті адамдардың келген-келмегенін анықтау. Ұйым бүкіләлемдік конферен­циялар өткізіп, «Ежелгі аспан» деп аталатын арнайы журнал шығарады. Бүгінде жеткен жетіс­тіктері көл-көсір. Пас­ха ара­лындағы көз жанарлары ас­панға қараған жүздеген алып тас мүсін ежелгі ірі адам­­дардың ұрпағы екенімізді әйдік­теп тұрғандай ма, қалай өзі?

Бүгінде ғалымдар «Жерде ғана тіршілік бар ма?» деген сауалға жауап іздеп жатыр. Бұл жұмбақтың да шешімі көп ұзамай табылатынына күмә­німіз жоқ. Марстан түскен ме­теориттің он жылдан кейін құ­­­пиясы ашылды емес пе? Адам­ның ақылы бұл межені де бағындыратынына сенім мол. Мүмкін, сол арқылы жамау-жамау жерімізді сақтап қалармыз. Қалталыларды Қызыл ғалам­шарға көшіруді мақсат тұтқан Масктің қарекетіне сүйінесің кейде. Елге пайдасы жоқ байлар солай қарай қоныс аударса, адамзатты арқалап тұрған Жер-ананың жүгі біраз жеңілдер ме еді, кім білсін? Әй, бірақ мына түрімізбен Марстың да мазасын аламыз-ау!..