Мемлекет басшысы Төтенше жағдайлар министрлігін қайта құруды тапсырды. Бұл не үшін қажет? «Біз табиғи және техногендік апаттар дәуіріне аяқ бастық», деді Президент.
Қазақстанда табиғи және техногендік сипаттағы төтенше жағдайлардың алдын алу және оларды жою; апаттан зардап шеккен халықты эвакуациялау, оған шұғыл медициналық және психологиялық көмек көрсету, өрт секілді тілсіз жаумен күресу, адамдарды құтқару секілді қиындығы ғаламат, мәселесі сан-салалы секторға жауапты мемлекеттік орган бүгінде ІІМ-де босағадан сығалаған жетімнің күйін кешіп жүргені жасырын емес. Мұнда салалық министрлік бұрын болған, алайда ол 2014 жылғы тамызда Ішкі істер министрлігі құрамына Төтенше жағдайлар комитеті болып кірді. Ішкі істер органының басты мақсаты қылмыскерлермен күрес екені мәлім. Демек, табиғи және адам қолымен жасалған апаттармен арпалысып, кесір-кесапатын жоюмен жеке министрліктің айналысқаны жөн. Осының дұрыстығына Өзбекстанның Сардоба су қоймасы жарылуынан қызыл су басқан Түркістан облысының Мақтаарал ауданын аралаған кезде көз жеткіздім.
Жолдауда қойылған міндетке сәйкес шенеуніктер саны кезең-кезеңмен 25 пайызға азайтылатын болды. Құптарлық іс. Дегенмен, бұл пандемия кезінде қашықтан жұмыс істеуге көшірілген мамандарды автоматты түрде қысқарта салу есебінен жүргізілмегені абзал. Қысқарту науқаны біліксіз, өз ісіне немқұрайды, халықтың төмен бағасын алған, атына көп шағым түсетін, тиімділігі төмен мемқызметшілерден арылуға септескені жөн. Одан мемлекеттік қызмет көрсету сапасы зардап шекпеуі қажет.
Жолдауда айтылғандай, елімізде Стратегиялық жоспарлау және реформалар жөніндегі агенттік пайда болады. Ол тікелей Мемлекет басшысына бағынады. Әйтпесе, стратегиялық жоспарлаудың ақсап жатқанын, реформалардың да ала-құла екенін, көбінің аяғына дейін жеткізілмейтінін Мәжіліс талай сынға алды.
Президент тапсырмасымен «жауапты хатшылар» институты жойылады. Қасым-Жомарт Кемелұлы әр министрлік пен ведомствода жауапты хатшы лауазымы енгізілгенде, олар министрлерді әкімшілік-кадрлық жұмыстан босатады деп күтілгенін, бірақ олай болмағанын атап өтті.
Жауапты хатшы лауазымы кезінде командамен көшіп жүру секілді теріс құбылысты тоқтату үшін де енгізілген-тін. Өйткені ол істің сабақтастығын және мемаппараттың тұрақтылығын сақтауды өз мойнына алуы керек еді. Мысалы, Үкімет мүшелері толығымен отставкаға кетіп жатқанда, Жауапты хатшы ұжыммен бірге жұмысты жалғастыра беруі тиіс-тін. Шынында, бұлар жаңа басшымен бірге бүкіл ұжымның ауысуына тоқтау бола алмады. Оның үстіне жауапты хатшының саяси мәселелерге араласпауы талап етілді. Іс жүзінде бір мәселеге қатысты бұл екеуінің ұстанымы мен шешімі өзара қайшы келетін кездер де ұшырасады. Министрді де, жауапты хатшыны да Президент өз Жарлығымен тағайындайтындықтан, екеуінің жағдайы әу бастан тең. Сондықтан оның бірі екіншісіне бағынғысы келмей, олардың арасында текетірес болатын. Енді барлық сұрау бір тұлғадан – Президенттің өзі тағайындайтын министрден болуы тиіс.
Ел Президенті ұсынған реформаларды жүзеге асыру мақсатында Парламент жыл соңына дейін мемлекеттік қызмет туралы заңнамаға түзетулер топтамасын қабылдайды деп жоспарланып отыр.
Бақытбек СМАҒҰЛ,
Мәжіліс депутаты, Nur Otan фракциясының мүшесі
