Осыдан 31 жыл бұрын өткен дүбірлі доданы біз бекер тілге тиек етіп отырған жоқпыз. Оның өзіндік екі себебі бар. Біріншісі – дәп осы әлем чемпионатында КСРО құрамасы тұңғыш рет Куба боксшыларынан озып, командалық есепте көш бастады. Соған дейін өткен төрт бірдей байрақты бәсекеде Бостандық аралының өкілдері олардың алдын ораған болатын. Мәскеуде сан мәрте жіберген еселерін қайтарудың реті келді. Екінші себеп, Кеңес Одағының жұлдызды командасының сапында Қазақстанның екі бірдей өрені өнер көрсетті. Олардың екеуі де олжаға кенелді. Енді осы жайттарды рет-ретімен баяндайық.
Бокстан әлем чемпионаты тұңғыш рет 1974 жылы Гаванада ұйымдастырылған болатын. Сол жарыста аталған екі команда сегіз жүлдеден олжалағанымен, қоржынында 5 алтын, 1 күміс және 2 қоласы бар ринг қожайындары жалпы есепте көш бастады. 2 алтын, 2 күміс және 4 қола медальды иеленген КСРО екінші орынға тұрақтады.
1978 жылы Белградта кубалықтар 5 алтын мен 3 күмісті қанжығаларына байласа, Одақтың оғландары 3 алтын, 1 күміс және 2 қоланы еншіледі.
1982 жылы Мюнхенде 5 алтын, 1 күміс және 1 қоланы олжалаған Кубаның қабылдандары қайта қара үзіп кетті. Бұл жолы 3 алтын, 2 күміс және 1 қоланы қанағат тұтқан КСРО боксшылары басты қарсыластарын айтпағанда, АҚШ-тан да қалып қойды.
1986 жылы АҚШ-тың Невада штатындағы Рино қаласында өткен жарыста жоғарыдағы жағдай қайталанды. Бірінші орында Куба (7+2+2), екінші орында АҚШ (3+1+1) және үшінші орында КСРО (1+0+4).
Бесінші мәрте жалауы желбірген жарыста КСРО құрамасы өз тарихында тұңғыш рет командалық есепте көш бастады. Одақтың оғландары арасынан 54 кило салмақтағы Тимофей Скрябин ғана жеңіс тұғырына көтеріле алмады. 1/8 финалда ол ГДР-дың өкілі Дитер Берге есе жіберді. Қалған боксшылардың барлығы да жартылай финалға жетіп, түрлі түсті медальдарды мойындарына ілді. Тарқатып айтсақ, Юрий Арбачаков (51 кило), Айрат Хаматов (57 кило), Игорь Ружников (63,5 кило), Исраел Акопкохян (71 кило) және Андрей Курнявка (81 кило) бас жүлдені олжаласа, Евгений Судаков (91 кило) пен Александр Мирошниченко (+91 кило) күміспен күптелді. Ал Ншан Мунчян (48 кило), Константин Цзю (60 кило), Владимир Ерещенко (97 кило) және Нұрмагомед Шанавазов (81 кило) қолаға қол созды. Барлығы 5 алтын, 2 күміс және 4 қола.
Екінші орынға жайғасқан Куба 4 алтын, 4 күміс және 1 қоланы иеленді. Бостандық аралының өкілдері арасынан Энрике Каррион (54 кило), Хулио Гонсалес (60 кило), Феликс Савон (91 кило) және Роберто Баладо (+91 кило) теңдессіз деп танылды. Қалған үш алтынды америкалық Эрик Гриффин (48 кило), румыниялық Франчиск Ваштаг (67 кило) және германиялық Генри Маске (75 кило) олжалады.
Мәскеудегі жарыста жеңіс тұғырына көтерілген Қазақстанның екі боксшысы жайында айтар болсақ, 63,5 кило салмақтағы Игорь Ружниковқа жеребе өте қиын түсті. Ізгі ниет ойындарының жеңімпазы, Еуропа чемпионы деген атағы бар Теміртаудың түлегі тұсаукесер кездесуінде Сеул Олимпиадасының күміс жүлдегері, аустралиялық Грэм Чейнимен қолғап түйістірді. Бұл бәсеке 19:7 есебімен Игорьдің пайдасына шешілді. Ширек финалда әлем чемпионатының күміс жүлдегері, Панамерика ойындарының жеңімпазы, кубалық Канделарио Дуверхельді қапы қалдырды – 22:14. Жартылай финалда Югославияның мықтысы Вукашин Добрашиновичтің тас-талқанын шығарды – 16:3. Финалда ГДР-дың шебері Андреас Оттоның осал тұсын тапты – 19:14. Осылайша, Игорь Ружников әлем чемпионы атанды. Сөз орайы келгенде 1986 жылы Мәскеуде өткен Ізгі ниет ойындары барысында жерлесіміз кейіннен кәсіпқой рингтің шоқжұлдызына айналған Рой Джонсты жеңгені жайында айта кетсек, еш айыбы жоқ деп ойлаймыз.
Аса ауыр салмақтағы Александр Мирошниченко Қостанай қаласында туып-өсті. Мәскеудегі жарысқа дейін ол Сеул Олимпиадасы мен Әлем кубогының және Еуропа чемпионатының екі дүркін қола жүлдегері атанып үлгерді. Ізгі ниет ойындарының финалында ұтылды. Мәскеудегі додада Мирошниченко ГФР-дың дүлдүлі Андреас Шнидерсті екінші раундта ұрып жықса, чехословакиялық Ладислав Хусарикті оңдырмай сабады – 19:5. Бірақ ақтық айқаста жерлесіміздің Кубаның жас перісі Роберто Баладоға әлі жетпеді – 9:18. Сөйтіп, Александр күміс медальды иемденді.
Бір өкініштісі, алыптардың финалдық сайысында жұдырықтасқан екі саңлақ та қазір арамызда жоқ. Мәскеуде алтын алған Роберто Баладо кейіннен сол белесті тағы екі мәрте бағындырды. Панамерика ойындарын ұтып, Барселона Олимпиадасының жеңімпазы атанды. Өзгелерді айтпағанда, дуалы ауыз мамандардың өздері «бұл жігіт келешекте Теофило Стивенсон мен Феликс Савон сынды әлемдік бокстың жарқын жұлдыздарының алдын орайды» деген болжам айтты. Бірақ Баладоға ондай бақ бұйырмады. Оның өмірі келте болды. 1994 жылдың 2 шілдесінде атақты боксшы тізгіндеген жеңіл көлік Гаванадағы темір жол өткелдерінің бірінде зымырап келе жатқан пойызбен соқтығысты. Ол сол жерде ол жантәсілім етті. Роберто небәрі 25 жаста еді...
Кезінде Александр Мирошниченко Леннокс Льюис пен Риддик Боуды жақсылап тұрып сабағанын біреу білсе, біреу білмеуі мүмкін. Кейіннен олар кәсіпқой рингтің көкжалына айналды. Қостанайдың алыбы 29 жасында былғары қолғабын шегеге ілді. 2003 жылдың 19 мамырында ол жұмбақ жағдайда көз жұмды. Ресми мәліметке сенсек, Қостанай қаласындағы өзінің тоғызыншы қабаттағы пәтеріндегі подъезге шығады да, сол жерден төмен құлап кетіп, мерт болған. Бірақ өзі құлады ма, әлде басқа біреу құлатты ма, ол жағы беймәлім. Осы жағдайға байланысты ел арасында түрлі сыбыс тарады. Тіптен «бұл тапсырыспен істелген қылмыс» деген де болжамдар айтылды. Қалай болғанда да, атақты боксшы 40 жасқа қараған шағында өмірден озды...
1991 жылы Сиднейде өткен әлем чемпионатында КСРО мен Куба құрамалары арасындағы тартыс қайта жалғасты. Бұл жолы аралдықтардың басымдығы айқын болды. Олар бас жүлденің төртеуін алса, Одақтың оғландарына бір ғана алтын бұйырды. Бұл жолы олар Болгария мен Германиядан да қалып қойды. Көп ұзамай қызылдар империясы келмеске кетті. Бұрынғы «бауырлас» республикалар жеке-жеке отау тікті. Соның нәтижесінде бокс картасында Қазақстан, Украина, Ресей, Өзбекстан секілді қатарға жаңадан қосылған алпауыт елдер пайда болды. Бүгінгі таңда Кубаның дүбірлі додалардағы басты бәсекелестері дәп осы мемлекеттердің өрендері.
