Бірден айту керек, биыл Қазақстандағы салықтық түсімдер айтарлықтай кеміді. FinReview.info сарапшылары оның 10,3 пайызға азайғанын хабарлады. Бұлай болуы заңды. Өйткені биыл пандемияға байланысты елімізде бірнеше рет салықтық режімді жеңілдету шаралары қабылданды. Бұл өз кезегінде шағын және орта бизнестің дамуын ынталандырды. Мәселен, 1 қазаннан бастап шағын және орта бизнес субъектілері еңбекақы төлеу қорынан салықтар мен әлеуметтік төлемдер аударудан босатылды.
Десе де, мұндай қадамдар елдегі іскерлік белсенділікті төмендетті әрі салықтық түсімдерді қысқартты. 2020 жылдың тоғыз айында мемлекеттік бюджетке 5,8 трлн теңге салықтық түсім түскен. Көрсеткіш өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 664 млрд теңгеге немесе 10,3 пайызға кем.
Әдеттегідей, бюджетке түскен негізгі соманы мұнай және ілеспе газ өндірумен айналысатын кәсіпорындар аударған. FinReview.info рейтингіндегі 50 орынның 19-ы осы салада жұмыс істейтін компанияларға бұйырған. Мұнай-газ секторы тоғыз айда салықтық төлемдердің 61 пайызын қамтамасыз еткен. Бұл дегеніміз – 1,8 трлн теңге. Атап өтерлігі, өткен жылмен салыстырғанда аталған сектордың биылғы көрсеткіші 49 пайызға төмендеген. Мұндай жағдай алғаш рет тіркеліп отыр.
Мұнай-газ секторынан кейінгі орында металлургия тұр. Бұл саланың жалпы салықтық түсімдер жиынтығындағы үлесі 318,8 млрд теңге немесе 10,8 пайыз. Одан кейінгі орынға темекі өндіру саласы орналасқан. Бұл салада үш ірі кәсіпорын жұмыс істейді. Олар тоғыз айдың ішінде 221,9 млрд теңге салық төлеген. Төрттікті кен өндіру өнеркәсібі және карьерлерді қазу компаниялары түйіндеген. Олар бюджетке 139,7 млрд теңге аударған. Сондай-ақ рейтингке мұнай өңдеу, телекоммуникация, банк секторы, логистика, спирттік сусындар өндірісі, инженерия секілді салалар енген.
Салықты көп төлейтін компаниялардың үштігіне «Теңізшевройл» ЖШС, «Қарашығанақ Петролеум Оперейтинг Б.В.» және «Маңғыстаумұнайгаз» АҚ еніп отыр.
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ ТОП-50 САЛЫҚ ТӨЛЕУШІ
|
Компания |
Салықтық түсімдердің көлемі |
|
|
2020 жыл (қаңтар-қыркүйек) |
2019 жыл |
|
|
1. «Теңізшевройл» ЖШС |
782 568 683 908 |
1 939 713 254 375 |
|
2. «Қарашығанақ Петролеум Оперейтинг Б.В.» |
318 534 908 668 |
627 293 673 261 |
|
3. «Маңғыстаумұнайгаз» АҚ |
96 592 458 882 |
367 951 149 857 |
|
4. «Қазцинк» ЖШС |
96 348 429 163 |
143 019 326 098 |
|
5. «Филип Моррис Қазақстан» ЖШС |
91 443 218 980 |
95 146 150 987 |
|
6. «Джей Ти Ай Қазақстан» ЖШС |
88 301 710 998 |
102 482 838 652 |
|
7. «Ембімұнайгаз» АҚ |
84 338 948 750 |
194 867 653 774 |
|
8. «СНПС – Ақтөбемұнайгаз» АҚ |
83 731 372 912 |
162 112 675 557 |
|
9. «Өзенмұнайгаз» АҚ |
76 718 295 402 |
188 340 845 129 |
|
10. «Қазгермұнай» БК» ЖШС |
65 072 783 511 |
124 231 435 545 |
|
11. «Норт Каспиан Оперейтинг Компани Н.В.» |
50 805 411 925 |
88 197 508 644 |
|
12. «Altyntau Kokshetau» АҚ |
49 273 704 905 |
59 026 700 273 |
|
13. «KAZ Minerals Bozshakol» ЖШС |
48 776 773 532 |
54 322 702 458 |
|
14. «ПетроҚазақстан Ойл Продактс» ЖШС |
48 356 037 531 |
47 838 602 515 |
|
15. «Қазақстан Халық жинақ Банкі» АҚ |
45 581 114 048 |
45 581 114 048 |
|
16. «Қазхром» ТҰК» АҚ |
44 945 448 460 |
44 945 448 460 |
|
17. «KAZ Minerals Aktogay» ЖШС |
44 289 638 713 |
66 915 300 111 |
|
18. «Бритиш Американ Тобакко Казақстан Трейдинг» ЖШС |
42 125 868 906 |
41 303 868 614 |
|
19. «Қазақмыс корпорациясы» ЖШС |
41 830 696 636 |
75 449 099 866 |
|
20. АрселорМиттал Теміртау |
37 624 023 100 |
72 157 029 990 |
|
21. Павлодар мұнай-химия зауыты |
37 291 282 619 |
25 671 372 450 |
|
22. «ССКӨБ» АҚ |
37 179 502 170 |
67 196 968 095 |
|
23. «Қаражанбасмұнай» АҚ |
36 562 900 614 |
115 283 469 081 |
|
24. «Kaspi Bank» АҚ |
33 946 048 519 |
39 465 318 411 |
|
25. Каспий құбыр консорциумы |
33 763 455 687 |
35 949 290 143 |
|
26. «Қазмұнайгаз» ҰК» АҚ |
33 364 474 289 |
92 082 383 335 |
|
27. Атырау мұнай өңдеу зауыты |
32 283 831 776 |
36 697 365 211 |
|
28. «Каспий Мұнай» АҚ |
31 187 238 466 |
67 097 050 176 |
|
29. «ВостокЦветМет» ЖШС |
28 187 977 817 |
30 403 267 530 |
|
30. КаР-Тел |
28 048 626 354 |
37 055 949 290 |
|
31. «Consolidated Contracting Engineering & Procurement S.A.L. – Offshore» |
27 955 791 205 |
33 221 111 373 |
|
32. «ҚазТрансОйл» АҚ |
27 873 915 953 |
39 229 731 627 |
|
33. Аджип Қарашығанақ Б.В. |
26 494 534 336 |
74 226 647 559 |
|
34. «Мобайл Телеком – Сервис» ЖШС |
24 369 092 806 |
34 890 708 776 |
|
35. «Болашақ-Атырау» ЖШС |
23 775 450 632 |
35 453 408 130 |
|
36. «Қазақстан темір жолы» ҰК» АҚ |
23 003 462 557 |
15 872 237 261 |
|
37. «Carlsberg Kazakhstan» ЖШС |
19 128 344 849 |
21 272 965 174 |
|
38. «Қазақтелеком» АҚ |
18 326 149 468 |
33 665 907 151 |
|
39. CNPC Интернешионал (Бузачи) Б.В. |
18 194 461 593 |
42 100 337 426 |
|
40. «Матен Петролеум» АҚ |
18 074 343 098 |
51 987 269 966 |
|
41. ЛУКОЙЛ Оверсиз Қарашығанақ Б.В. |
17 663 621 795 |
40 380 725 838 |
|
42. Нельсон Петролеум Бузачи Б.В. |
17 231 104 148 |
43 926 090 555 |
|
43. Шлюмберже Лоджелко ИНК |
15 746 238 516 |
15 746 238 516 |
|
44. «КСЕЛЛ» АҚ |
15 599 458 910 |
21 284 053 963 |
|
45. «Интергаз Орталық Азия» АҚ |
15 483 599 915 |
20 535 775 928 |
|
46. Шеврон Интернэшнл Петролеум Компани |
15 081 548 163 |
54 100 439 101 |
|
47. «Инкай» БК» ЖШС |
14 333 981 906 |
19 764 414 999 |
|
48. «ПетроҚазақстан Құмкөл Ресорсиз» АҚ |
13 390 134 213 |
44 934 099 052 |
|
49. Би Джи Қарашығанақ Лимитед |
12 028 112 350 |
78 096 137 306 |
|
50. «ҚазСтройСервис МГҚК» АҚ |
11 916 577 997 |
36 109 645 175 |
|
БАРЛЫҒЫ: |
2 944 744 791 651 |
5 844 596 756 812 |
FinReview.info деректері бойынша
