Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру», «Ұлы даланың жеті қыры» атты бағдарламалық мақалаларында көрсетілген басымдықтар негізінде, ежелгі кезде байрақ сабының ұшына орнатылатын рәсім лаухаларды жаңғырту іс-шарасына Түркістан қаласының әкімі Рашид Аюпов және облыстық, қалалық ардагерлер кеңесінің мүшелері мен зиялы қауым өкілдері қатысты.
Бүгінгі таңда тарихи тұрғыдан жаңғыртылып отырған 10 лауханың тарихы тереңде жатыр. Мысалы, Қожа Ахмет Ясауи кесенесіндегі Тайқазанды қоршай орналасқан 10 лауха жөнінде 1871-1872 жылдары орыс саяхатшысы А.Л.Кунның альбомында және 1928 жылы М.Е.Массон Түркістанға арнайы келген сапарында: «Тайқазанның құлақтарына жылқы қылымен ұшталған, кейбірі жарты ай секілді иіліп біткен, темірмен қапталған ұзын 10 лауха бекітілген» деп жазса, 1935-1940 жылдары кесене қараусыз қалған тұста лаухалар қолды болғандығы жайында деректер кездеседі.
Ғалым П.Н.Ахмеровтің «Ахмет Ясауи мөрінің жазбасы» атты еңбегінде лаухаларда және мөрде мұсылман әлеміне белгілі Ахмет есімімен әйгілі болған шайықтардың есімдері ойып жазылғандығы айтылады. Қазіргі жаңғыртылып отырған 10 лаухада ойып жазылған есім-сөздердің ретіне тоқталсақ:
- «Ахмет (яғни Мұхаммед (с.а.у.) Алланың елшісі».
- «Шайық Ахмет Ханбал».
- «Ахмет Хейрун-насаж» (тоқымашылардың ең үздігі).
- «Шайық Ахмет Аркам» (шұбар ала).
- «Шайық Ахмет Хазрави».
- «Шайық Ахмет Равия» (равиялік).
- «Шайық Ахмет Мұхтар» (таңдаулы).
- «Шайық Ахмет Хами» (сақтаушы).
- «Шайық Ахмет Кабир» (ұлы).
- «Шайық Ахмет Сағари».
Жоғарыда аты аталған 10 лауханы жаңғырту оқиғасына қатысқан қала басшысы Рашид Абатұлы тарихи маңызға ие жәдігерлерді қайта жаңғыртып, байырғы орнына орналастырған «Әзірет Сұлтан» мемлекеттік тарихи-мәдени қорық-музей ұжымына алғыс білдірсе, қорық-музейі директоры Нұрболат Ахметжанов: «Бүгін – өткенімізді қайта жаңғыртып, жоғалтқанымызды тапқан ерекше күн. Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлының «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» бағдарламасы аясында Мұхаммед (с.а.у.) пайғамбарымыздан бастап мұсылман әлеміне мәшһүр Ахмет есімімен әйгілі шайықтардың есімдері жазылған лаухалар Тайқазанның айналасына, бұрынғы тарихи орнына қайта орнатылды. Төл жәдігерлерімізді, тарихымызды түгендеп, насихаттау болашақ ұрпақ үшін маңызды мұра болып қалары сөзсіз. Тарихымызды тану, жаңғырту жолындағы маңызды күнмен баршаңызды құттықтаймын», деді.
«Әзірет Сұлтан» мемлекеттік тарихи-мәдени қорық-музейінің баспасөз қызметінің мәліметіне жүгінсек, жаңғырған лаухаларды қала тұрғындары мен қасиетті мекенге ат басын бұрған қонақтар тамашалауға мүмкіндік бар екен.
