Содан алақанды уқалап алып, «Серпер» газетіне шағын бір мақаланы сойып жібермейміз бе?! Бас редактор – қызметтегі адам: жариялайын десе, басы екеу емес. Жарияламайын десе, батылсыздығы үшін, қаршадай баладан ұялады. Ақырында «Төлқұжат алмай сенделген бір жұрт» деп аудан үнжариясының бетінен жарқ ете қалдық. Дүние азан-қазан болып кетті. Аудандық миграция бөлімінің басшысы түнгі он екіге жиырма қалғанда үйге келіп есеп берді ме-ау, әйтеуір әжептәуір назар ауды... Өзіне тән емес жылдамдықпен жедел дайындалып жеткеніне куәлігім де таң қалған шығар. Кейін ғой естіп жүргеніміз: «Қорықпай, сыйлағаның құрысын!».
Даукестік қайбір абыройлы құбылыс дейсің. Дегенмен ұят та болса, тағы да қалам ұстауға тура келіп тұр. Тағы да жеке куәліктің, паспорттың жыры. Елордадағы Халыққа қызмет көрсету орталығы. Тура жұмыс басталар кезде бардық. Соның өзінде біраз ел жүр. Осы тұста бұл жүйенің жұртқа қаншалықты тиімді екенін де айта кету керек.
Қызметкермен әңгіме әп дегеннен күлкілі басталды:
– Қарындас, фамилиямыздан «-овты» алып тастау үшін, қандай құжат керек еді?
– Қандай фамилия еткіңіз келеді?
– Еткіміз келгенде, өзімдікі ғой, ықшамдасам, қазақылансақ деген ниет еді.
– Сонда да қандай фамилия алғыңыз келеді?
...жауабына көңіліміз толмаса да, көңілденіп қалдым. Қисынында: ата-тегің кім екенін жазу үшін толтыратын құжат пен төленетін қаражаттың айырмасы жоқ. Жарайды, нақты сұраққа – нақты жауап, нақты мәселеге нақты шешім қажеті туралы әлі-ақ айтылар.
Келесі эпизод.
Тұрғылықты мекенжайымызды анықтау керек болды. Қас қылғанда, сайттағы электрондық тіркеу жүйесі сол күні істемей қалыпты. Алдыңғы күні де істемей тұрған. Мамандардың сондағы бізді жұбатуы: «Қапа болмаңыз, сізге дейін жеті адамға осылай болды». Бізге статистика емес, мәселенің шешімі керек екенін білдіріп көрдік. Сөз ұзай бастады. Несін айтасың, сол жерде-ақ аққан судай қылуға болатын дүние екенін анық көріп тұрмыз... Обалы не керек, залда шыр-пыр болып шапқылап жүрген орындаушы аз емес екен. Тек дәл сол сәтте еститін есті құлақ табылмай қойды. Алдымыздағы «жетеудің» әнін тыңдасақ... – шеттен енді көшіп келген; – қай құжатты қалай толтырудан бейхабар; ЭЦП дегенді естіп үрпиіп жүрген қара көздер болып шықты. Сол кезде шарт кеттік. Бізді қойшы, ауыл-үйдің ішіндеміз, қазір болмаса кешке немесе интернеттен мәселемізді шешерміз амалдап. Ал алыстан келген немесе сауаты жетіңкіремей тұрған ағайынды емексітпей, ыждағатпен жөндеріңді айтсаңдар қайтеді, құдай-ау?! Бұл біз кездейсоқ қана кездесіп қалған бірен-саран жайт шығар дей салдым әуелі. Бірақ көп жерге тән көрініс болса қайтеміз? Шағымданып, біреудің қызметіне нұқсан келтіруден аулақпыз. Есесіне, үнсіз қалып, жүз адамның шаруасын жеңілдетуге әрекеттенбесек, қайткеніміз? Келушілерді бөле-жармай, тең көру, мәселесіне ортақтасу – мемлекет мекемелерінің басты міндеті.
Президент Қасым-Жомарт Тоқаев билікке келгелі көтеріп жүрген бір ұғымы ерек ұнайды. Себебі нағыз керек ұғым. Байқадыңыз ғой, еліміздің жаңа экономикалық бағдарындағы басты жеті қағидатының екеуінде сөзбе-сөз қолданылған ұғым: Әділдік!
Ізгілікті, игілікті көпке ортақ қылғысы келетін ниеттен айналу қажет. Айналу болғанда, айналып-толғанумен іс бітпейді – іс басталады. Құр хошеметпен шектеліп, қол қусырып отырып алмай, іс жүзінде қоштай жөнелудің жөні бөлек. Ол Үкімет мүшелерінің ғана міндеті деген сөз емес. Шалғай ауылдағы әкімдіктің қызметкеріне дейін сезінуі тиіс бастама. Барлық қалаңа да, салаңа да ортақ ұстаным осы болуы тиіс: әлеуметтік әділдік. Халыққа қызмет орталығына да, миграция қызметкеріне де «бұдан тыс қал» деген ешкім жоқ. Әділдік дегеніміз – қазақша айтқанда, әр істің құдайшылығы.
Мемлекет басшысының биылғы Жолдауындағы мұқият ұғып аларлық нақылдың бірі былай дейді: «Халық үніне құлақ асатын мемлекет» – бұл, шын мәнісінде, «Әділетті мемлекет» құру тұжырымдамасы. Азаматтардың мәселелерін тыңдап, көріп қана қою жеткіліксіз. Ең бастысы – дұрыс және әділ шешім шығару қажет».
P.S. Жоғарыдағы сөзімізді қаттап отырып, әлеуметтік желіден министр Бағдат Мусин Халыққа қызмет көрсету орталығына барғанын, тиісті тапсырмаларын бергенін білдік. Нәтижесін тез көруден ниеттіміз.
