Сондықтан ЭКҰ бағдарламасына 2021 жылы бөлінген квота саны 7 мыңға дейін көбейді. Бұл квота беру көрсеткіштерін кеңейтуге, оларды алу кезегінің азаюына мүмкіндік береді. Бағалай білгендерге бұл да бақытты болу жолында мемлекет тарапынан жасалып жатқан орасан демеу, қомақты қаражат.
Қазақстанда экстракорпоральды ұрықтандыру үдерісінің қолжетімділігі артты деуге хақымыз бар. Бұрын тегін медициналық көмек шеңберінде ғана жасалатын жоғары технологиялық қызметтің бұл түрі 2020 жылдан бастап медициналық сақтандыру пакетіне енген болатын.
«Әлеуметтік медициналық сақтандыру қоры» КЕАҚ Алматы қалалық филиалының басшысы Тілеухан Әбілдаевтың айтуынша, экстракорпоральды ұрықтандыру бағдарламасы 2010 жылдан бастап мемлекеттік тапсырыспен жүзеге асырылып келді. Биыл елімізде 7 мыңға жуық үміткер «Аңсаған сәби» арнайы президенттік бағдарламасы шеңберінде ЭКҰ жасатып, ата-ана бақытын сезінуге мүмкіндік алмақ. «Мәселен, 2020 жылы Алматы қаласында 643 ЭКҰ жасалған. Оған 563 млн теңге бөлінді. Биыл 1 238 манипуляция жоспарланған. Оған қарастырылған сома 2 есе артып, 1,1 млрд теңгені құрап отыр», дейді филиал директоры.
Биыл оңтүстік астанада аталған бағдарламаға 7 медицина ұйымы қатысып жатыр. Барлығы Медициналық сақтандыру қорымен келісімшарт бекіткен. Бұлар – «Private clinic» ЖШС, «Акушерлік, гинекология және перинатология ғылыми орталығы» АҚ, «PERSONA» ЖШС, «Экомед» фирмасы» ЖШС, «Репродуктивтік медицина институты» ЖШС, «Клиника AMD» ЖШС, «Нұрай» ЭКО клиник» ЖШС.
ЭКҰ бағдарламасына қатысу үшін тіркелген емханаға барып арнайы есепке тұру қажет. Тиісті көрсетілімдер болған жағдайда дәрігерлер квотаға кезекке қояды. Квота жергілікті Қоғамдық денсаулық басқармасындағы арнайы комиссия шешімімен беріледі. Осы арада қосалқы репродуктивтік әдістерді пайдалану процесі ДСМ 2020 жылы 15-желтоқсандағы бұйрығы негізінде жүзеге асырылатындығын еске сала кету керек. Бұйрықта жасанды ұрықтандыруға қойылатын талаптар толық жазылған. Мәселен, ЭКҰ бағдарламасына квота бойынша жасы 18-42 аралығындағы соматикалық, эндокриндік денсаулығы бірқалыпты әйелдер қатыса алады. Антимюллер гормоны көрсеткіші (АМГ) 1,0 нанограмм/миллилитрден жоғары, фолликулостимуляциялық гормон (ФСГ) көрсеткіші 12-ден төмен, ал фолликулдардың жалпы саны алтаудан кем болмауы тиіс.
Қалай десек те, экстракорпоральды ұрықтандыру әдісі – дүние жүзінде белең алып жатқан бедеулік кеселіне қарсы күрестің ең тиімді тәсілдерінің бірі. Әлем елдері бұл әдісті пайдаланып келе жатқанына 40 жылдан асқан, ал Қазақстанда аталған процедура 1996 жылы қолданысқа енді. Қазіргі таңда республика бойынша 22 мыңнан астам бала осы бағдарлама арқылы дүние есігін ашқан.
«Ал Нұр-Сұлтан қаласында бедеулік бойынша есепте тұрғандар саны – 1 331. Біздің отбасын жоспарлау бөлімшесі ҚРТ көрсету – ЭКҰ-ға дайындау жөніндегі ұйымдастыру-әдістемелік және үйлестіру орталығы ретінде жетекші ұйым. Биыл елордаға 486 квота бөлінді. Әзірге 200 квота беріліп, пациенттер дайындалуда. Осы жылы бастапқы медициналық-санитарлық көмек көрсету ұйымдары бұрын қаралмаған және жеке медицина орталықтарына қаралған бедеулік көрсеткіштері бар пациенттерді анықтап, белсенді жұмыс жүргізуде», дейді Нұр-Сұлтан қаласындағы №2 қалалық көпбейінді аурухана директорының амбулаториялық қызмет жөніндегі орынбасары Сәуле Ибраева.
«Аңсаған сәби» мемлекеттік бағдарламасы биыл қаңтар айынан басталды. Осы бағдарлама аясында ЭКҰ-ға бөлінетін квота саны 7 есеге – 7 мыңға дейін ұлғайтылса, Алматыға 800 квота бөлінді. Оған қалалық Қоғамдық денсаулық сақтау басқармасы жауапты. Келесі жылы министрлік тарапынан 300-350 квота жоспарланып отыр. Республикалық бюджеттің тарапынан келіп жатқан қаржының кімдерге берілетіні құрылып жатқан комиссия арқылы мамандармен бірге шешіледі», деді Алматы қаласының әкімі Бақытжан Сағынтаев.
Мәселен, өткен жылы Алматыда ЭКҰ-ға 130 квота бөлінген болатын. Әйелдерді ЭКҰ-ға жіберу туралы шешім қалалық қоғамдық денсаулық басқармасы жанынан құрылған комиссия отырысында қабылданады. Бүгінде кезекте 700-ден астам әйел тұр. Қорыта айтқанда, Алматыда мыңнан астам әйел сақтандыру есебінен ЭКҰ жасата алады.
