Қоғам • 29 Наурыз, 2021

«Бүйректің» бағасы...

2004 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

Ілкіден жалғасып келе жатқан ізгілікті салт-дәстүрдің меңзер мәні аз емес-ау. Тек соған көңіл бөлмейтініміз ғана өкінішті.

«Бүйректің» бағасы...

Жаңа індеттің жаман хабары дүрліктіріп жеткелі ауылға ат ізін салмаған наға­шы­­мыз артынып-тартынып Ұлыстың ұлы күні қарсаңында табалдырықтан аттаған. Сағы­нып қалыппыз. Құшақ жая қарсы алдық. Өзімен бірге зіл­дей қоржын да босағадан бері жылжыды. Әуелі ауыл-елдің амандығын сұрастырдық. Қол қусырып қарсы алған келініне бүйірі тоқ қоржынды жанарымен нұсқап көрсетті де:

– Балалардың бүйрегі ғой, өзің жайғастырарсың, – деді.

Бала кезімізде қонақтан қайт­қан шешеміздің қамзолы­ның қалтасын ақтарушы едік. Міндетті түрде бірер тал кәмпит шығатын. Сол әдеттің жұқанасы бойымызда әлі де қалып қойған ба, қоржынның ішінде не бар екен деген сұғанақ ой санамызды қытықтағаны. Жалғыз біз ғана емес, балалар да. Сөйтсек туырылған қос қазы, қыртысы қалың жамбас, бір өзі бір табақ болатын шұжық. Сәл қысқартып айтқанда, небір кірпияз қонақтың көңілін табатын кәделі табақтың мүше­лері түп-түгел. Былтыр жер­гілікті университеттің тіл-әде­биет факультетін бітірген үлкен ұл:

– Жалғыз бүйрек емес, кә­дімгі ет қой, – деді.

– Бұрынғылардан қалған ырым, – деді нағашымыз. – Қала баласы біле де бермейді екен ғой, бағзы заманда пейілі кең ата-бабаларымыз соғым сойған күні ет жақын ағайынға осылай сыбағасын тарататын. Биыл жол түспеді. Жаман тұмаудан жасқандық, айып етпессіздер.

Содан соң есті ата ескі ырым­­ның мәнін тәптіштеп тү­сіндірген.

– Дәм ағайынды жақындас­тырады. Балалардың бүйрегі туысқанға бұрылып тұрсын, ақ адал ас соған дәнекер болсын деген ізгілік ниет, – деді сөз са­бақтады қария. – Қазір соның бәрі ұмытылып бара жатыр ғой.

Ішке ел қондырып, дас­тар­­қанға бата жасадық. Наға­шым сапары жайлы сырын айтқан. Қасындағы жеті жасар немересін Бурабайға алып бара жатыр екен. Абылай алаңына соқпақ. Жақ­сы мен жайсаңның ізі қалған жерге кекілді неме­ресін бір аунатып алсам дейді. Аруақ­ты ерлердің рухы жұға ма деп дә­метеді. Қасиетті топырақ қой, неге жұқпасын?!