Байланыс сапасына талап күшейтілді
Бұдан былай 4G мобильді байланыс қызметінің сапасы секундына 5 мегабиттен, 3G-дің байланыс сапасы секундына 1,5 мегабиттен кем болмауы тиіс. Мұндай талап биыл белгіленіп, оны байланыс операторлары сақтамаған жағдайда көлемді айыппұл төлейді. Министр ведомствоның бастамасымен тиісті бағыттағы құрылыс талаптарына өзгеріс енгізілгенін, енді оптикалық арналар құрылыс аяқталғанға дейін қосылуы керек екенін айтты. Сондай-ақ салалық заңда байланыс операторларына қатысты жауапкершілік күшейтіліп, айыппұл мөлшерін он есеге, яғни 2 млн теңгеге дейін арттыру қарастырылуда. Ғарыш саласын дамыту бойынша екі бағытқа көңіл бөлініп отыр. Біріншісі, байланыс спутниктеріне қатысты. Атап айтқанда, құзырлы орган KazSat-2R жасанды жерсерігін ескірген технологиямен ғарышқа жіберуден бас тартқан сыңайлы. Балама шешім ретінде төмен орбиталды спутниктік топтардың өндірісін жолға қойған компаниялармен әріптестік орнату көзделіп отыр.
«Қазір 1200 ауылға интернетті заманауи спутниктік технологиялар арқылы жеткізуді жоспарлап отырмыз. Бұл мақсатта үш оператормен, нақты айтқанда OneWeb, Starlink және Ses секілді компаниялармен келіссөздер жүргізіліп жатыр. Яғни KazSat-2 тарататын 8 мегабит пен төмен орбиталды спутниктер тарататын 1 гигабайт байланыс жылдамдығын салыстыруға келмейді. Демек ескірген технологияларға инвестиция салғаннан гөрі, тың технологияларға басымдық берген әлдеқайда тиімді», деді Б.Мусин.
Екінші бағыт – Жерді қашықтан зондтау жүйелері. Бұл технологиялардың бірнеше салада нәтижелері байқалып, өзінің тиімділігін әлдеқашан дәлелдеген. Айталық, былтыр 1 млн гектардай пайдаланылмай жатқан ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелері, 217 заңсыз ағаш кесу, 4 млн гектар алқапқа тараған орман өрті, сондай-ақ 9 мың заңсыз қоқыс орны анықталды. Бұл бағыттағы жұмысты «Қазақстан ғарыш сапары» компаниясы атқарып келеді. Спутниктік жүйелерді құны 63 млрд теңгені құрайтын жаңа зауытта шығарылмақ.
Интернет сапасын арнайы жабдықтар анықтайды
Тиісті ведомствоның ақпаратына сүйенсек, биыл 286 ауыл 2G-ден 3G және 4G технологияларына ауыстырылады. Халқының саны 250 адамнан аспайтын тағы 292 ауылда байланыс сапасы жақсартылатын болады деп сендірді Цифрлық даму министрлігінің өкілдері.
«Интернет сапасын бақылау мақсатында арнайы жабдықтар сатып алынды. Олардың 6-ы еліміз аумағында қолданылып, осындай 17 жабдық облыс орталықтарында орнатылған. Десе де байланыс сапасын тексеру үшін өңірлерге шығып тұрамыз. Мысалы, Түркістан облысына барған кезімде Шымкент-Түркістан бағытындағы жолда интернет сапасы әлсіз екі ауылды анықтадық. Қажетті жабдықтармен тиісті өлшем жүргізіліп, айыппұл салынды, сол секілді олқылықты жоюға 2 ай берілді. Егер де бұл мерзімде қателіктерді түземесе, қатаң шаралар қабылданады.
Әлбетте, айыппұл салып еліміздің 17 өңірінде арнайы өлшеу шараларын жүргізуге мүмкіндігіміз жеткілікті. Алайда оған негіз болатындай себеп қажет. Facebook және Instagram арқылы көптеген қоңырау келеді, бірақ олар негіз бола алмайды. Тек қол қойылған немесе электронды цифрлы қолтаңбамен куәландырылған азаматтардың өтініштерін ғана пайдалануымыз қажет», деді Цифрлық даму, инновациялар және аэроғарыш өнеркәсібі министрі.
Сондықтан Б.Мусин халықты интернеттің сапасыз жұмысына байланысты уәкілетті органға хабарласып, ескертіп отыруға шақырды.
Дербес деректі қорғау – басты назарда
«Қазір дербес деректі қорғау өзекті мәселеге айналғаны белгілі. Сол себепті Мемлекет басшысы жеке мәліметтерді қорғау ісін мықтап қолға алуды тапсырған еді. Осыған байланысты құзырлы орган бірнеше бағытта жұмыс істеп жатыр», деді министр.
«Егер де бұрын ХҚКО-ның операторлары азаматтардың деректерін ЖСН арқылы алып жүрсе, енді клиенттер СМС-тегі кодты өз еріктерімен айтпайынша, кіруге тыйым салынатын қағида енгізіледі. Тиісті код енгізілгеннен кейін ғана оператор жеке деректерді көре алады. Мұндай қағида барлық жерде қолданылмақ. Қазір 3 Халыққа қызмет көрсету орталығында сынақтан өткізілуде. Жыл соңына дейін жүйе ретке келтіріліп, бүкіл жерге енгізіледі. Бұл дербес деректерді қорғаудың және мемлекеттік қызметшілерді шектеудің ең пәрменді қағидаты», деді ол.
Бұдан басқа WebTotem қызметін қолдану ісі жалғасып келеді. Қазір 160 мыңға жуық сайт аталған жүйемен қорғалған. Bug-bounty 275 бастамасы шеңберінде «ақжағалы хакерлер» мемлекеттік ресурстардың ақпараттық қауіпсіздігінің осал тұстарын анықтауда. Бүгінде олар ақпараттың тарап кету тәуекелінің 172 параметрін тауып отыр.
«Біз дербес деректі таратуға бағытталған тәуекелдерге тыйым салып, оларды толығымен жоюға басымдық беріп отырмыз. Мәселен, Мемлекеттік кірістер комитетінде Salyk.gov сайты болғанын жақсы білесіздер. Онда кез келген азаматтың аты-жөнін теріп, ЖСН-ын, сол секілді тұрғылықты жерін тауып алуға болатын. Сондықтан осындай сервистерді жойып, тек дербес деректерді қорғау аясындағы қызметтерді ұсынуға көңіл бөлеміз», деді құзырлы органның басшысы.
Б.Мусин таяу уақытта «1414» бірыңғай операторының жұмысы да ретке келтірілетініне уәде берді.
