Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы кітапханасының директоры Бақытжан Темірболат көрме мен іс-шара бағдарламасы ғарышқа тұңғыш жол салушылардың ерліктерін есте сақтап, құрметтейтін посткеңестік кеңістік халықтары мүдделерінің ортақтығын растайтын айрықша оқиға екенін атап өтті.
«Бүгінгі ауқымды жобаны Елбасы кітапханасы Қазақстан, Ресей және Украина ұйымдарымен серіктестік негізде жүзеге асырды. Мұнда планетаның басты ғарыш айлағына айналатын Ұлы даланың өркендеу кезеңін қамтитын бірегей құжаттар, эскпонаттар ұсынылған. Іс-шараның жаңа елордадағы Елбасының алғашқы жұмыс резиденциясында өтуінің символдық мәні бар, өйткені оның салиқалы саясатының арқасында Байқоңыр бұрынғысынша өзінің стратегиялық маңызын сақтап келеді. Қазақстан өзінің ғарыш саласын қалыптастырып, батырларын аспан әлеміне аттандырды. Еліміздің әлемдік ғарыш саласын дамытуға қосқан үлесі туралы айта келе, Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев былай деген болатын. «Байқоңыр – күллі адамзаттың игілігі, оның әлемдік космонавтикадағы тарихи рөлі зор», деп атап өтті Б.Темірболат.
Көрме атауы Олжас Сүлейменовтің ғарышты бағындырған адамзатты әйгілеп, күллі әлемнен сүйінші сұраған «Адамға табын, жер, енді!» поэмасынан алынып отыр. Поэма ауқымды көрменің арқауына айналды. Көрменің ашылуында көрерменге поэманың авторы, Қазақстанның Еңбек Ері, Халық жазушысы Олжас Сүлейменов онлайн үндеу жолдап, поэманың жазылу тарихы мен аңызға айналған Ю.А.Гагариннің ғарышқа ұшқан күні туралы естеліктерімен бөлісті.
«12 сәуір күні таңертең газетте менің «Адамға табын, жер, енді!» өлеңім жарық көрді. Юрий Гагаринге арналған осы өлеңім мыңдаған түрлі-түсті парақшаға жазылып Алматы аспанынан жерге төгілді... Барша халық көшеде жиналған екі сәт есімде – бұл 1945 жылғы 9 мамыр және 1961 жылғы 12 сәуір. Бүкіл адамзаттың бойын бір ғана қуаныш, бақыт, болашаққа деген үміт сезімі биледі. Осы көңіл күйдің әсерімен өлеңімді жалғастырып, бір апта ішінде тұтас поэма жаздым», деп ой бөліскен О.Сүлейменов, өз туындысынан шағын үзінді оқып берді.
Көрменің ашылуына Ресей Федерациясының Қазақстан Республикасындағы Төтенше және өкілетті елшісі Алексей Бородавкин қатысты. Ол өз сөзінде көрмені ұйымдастырушылар тарапынан қазақстандық аудиторияға екі мемлекет арасындағы ынтымақтастық аясында ғарыш саласындағы жетістіктерді көрсету мақсатында үлкен жұмыс атқарылғанын атап өтті.
«Алғашқы «Восток» ғарыш кемесін ұшыру және аспан әлемін одан әрі игеру қазақ жеріндегі Байқоңыр ғарыш айлағынан басталды. Осы жерден Қазақстанның тұңғыш ғарышкері Тоқтар Әубәкіров те ұшты, оның ғарыштағы алғашқы сапарының 30 жылдығын біз осы жылы атап өтеміз. Ғарышты бағындырған қос қазақстандық батыр Талғат Мұсабаев пен Айдын Айымбетовтің есімдері әлемдік ғарышкерлер тарихына жазылды... Әрине, «Адамға табын, жер, енді!» жобасы гуманитарлық саладағы Ресей-Қазақстан байланыстарының қарқынды дамуының жарқын айғағы», деді А.Бородавкин.
Көрме «Жер жағалауы», «Жер. Байқоңыр ғарыш айлағы», «Жер. Алғашқылардың уақыты» атты үш тақырыптық бөлімнен тұрады. Оның негізгі бөлігі бұрынғы резиденцияның конструктивті шешімі бойынша бірегей «Күмбезді» залында – жоғары деңгейдегі мемлекетаралық кездесулер өткен, оның ішінде ғарышты игеру мәселесі де қаралған тарихи орында орналасқан.
Іс-шара ұйымдастырушыларын Украинаның Житомир қаласындағы С.П.Королев атындағы Ұлттық космонавтика музейі өкілдері Ғарышкерлер күнімен құттықтап, бейнеүндеу жолдады.
«Украина – Сергей Королевтің отаны, ал Қазақстан оның арманын іс жүзінде жүзеге асырған киелі мекенге айналды. Біздің елдерімізді ортақ тарих, ғарыштық жетістіктер тарихы біріктіреді. Бұл болашақ ғылыми-мәдени ынтымақтастықтың, екі халық арасындағы достық байланысты нығайтудың негізі болсын», деп атап өтті Алла Лектева.
Қазақстандықтарға Мәскеу қаласындағы Ю.А.Гагарин атындағы космонавтика музейінің атынан Кеңес Одағының Батыры, КСРО ұшқыш-ғарышкері Александр Лавейкин де сөз сөйлеп, құттықтау жолдады. «Құрметті достар, мен «Мир» стансасына экспедиция командирі Юрий Романенкомен бірге ұшқан кезде, біз жерімізге көп қарадық. Әрине, көрікті жерлер көп. Бірақ ең әдемісі – сіздердің мекендеріңіз, сіздің табиғаттарыңыз және сіздердің адамдарыңыз».
«Астана Опера» мемлекеттік опера және балет театры мен М.Горький атындағы мемлекеттік академиялық орыс драма театрының әртістерінің «Адамға табын, жер, енді!» музыкалық-поэтикалық қойылымы іс-шараның көркін ашты. Айта кету керек, халықаралық көрмені дайындау және жүзеге асыру үдерісі тарихи жад пен жалпыадамзаттық құндылықтарды құрметтеудің ортақ үлгісіне айналды.
