Қазіргі кезде шәкірттерге заманауи үлгіде білім беріп, тәрбиелеп келе жатқан тарихы терең оқу ордасына қатысты қызықты деректер көп-ақ. Мысалы, мектептің ең алғашқы ғимараты 1907 жылы жергілікті қазақтар мен татарлардың қаржысына әрі сол қарапайым тұрғындардың өз қолымен тұрғызылған. Сол замандағы он саусағынан өнері тамған шебер Сабыржан Ахметов ғимарат жұмысы біткенше бел жазбай, ақы-пұлсыз еңбек еткен жандардың бірі.
Сондай-ақ 1911 жылы қазіргі Нұр-Сұлтан, сол кездегі Ақмола қаласында жергілікті тұрғындар жұмылып, қыз балаларға арналған жаңа мектеп үйін салады. Солайша Ақмоладағы тұңғыш қазақ мектебінің негізі қаланады. Мектептің ең алғашқы кәсіби мұғалімі – Орынбор қаласындағы мұғалімдер семинариясын бітірген Ғалымжан Құрмашев. Алғашқы ұстаздардың қатарында әйгілі ақын, жазушы, қоғам және мемлекет қайраткері Сәкен Сейфуллиннің де есімі аталады. Ол 1912 жылы шәкірттерге орыс тілі пәнінен сабақ берген.
Міне, осындай қатпары қалың тарихы бар, бертінге дейін Целиноградтағы жалғыз қазақ мектебі болған Жамбыл Жабаев атындағы №4 мектеп-гимназияның ашылғанына келер жылы 115 жыл толмақ. Осы орайда мектеп-гимназияның өткенінен, яғни бір ғасырлық шежіресінен сыр шертетін кітап жарыққа шықты. «Өнегемен өрілген тарих» деп аталады. Соның құрметіне әйгілі білім ордасының ардагер ұстаздарының басын қосқан тамаша кеш ұйымдастырылды.
Ардагер ұстаздардан бөлек мектептің бұрынғы басшылары, қазіргі ұстаздар да қатысып, өткен шақтан сыр шертілді.
Уақыттың тоқтаусыз зымырап, көненің көзіндей ардагер ұстаздар қатарының сиреп бара жатқаны мектептің тарихын хатқа түсіру туралы идеяны тудырған. Сонымен мектеп-гимназияның ұлағатты ұстазы Шолпан Сыздықованың ұсынысымен оны қарымды қаламгер, белгілі журналист Жылқыбай Жағыпарұлы жазып шығады. «Мектептің ғасырлармен астасқан тарихын түзу жұмысы тақырдан басталды десек, артық айтқандық болмас.
Дегенмен осы білім ошағына қатысы бар деген деректерді республикалық, облыстық және қалалық мұрағаттардан тірнектей жиып, оны еліміздің ағарту саласын дамытқан тұлғалардың естелік еңбектерімен толықтырдық. Бұл ретте, әсіресе, осы мектеп қабырғасында қанаттанған түлектердің, әр кезеңде еңбек еткен ардагер ұстаздардың, елімізге еңбек сіңірген қоғам және мемлекет қайраткерлерінің арнайы жазған естеліктерін негізгі арқау еттік. Бүгінгі мектеп басшылығының көмегімен ардагерлерді жинап ақыл қостық. Мүмкін болғанынша хабар таратып, мектеп шежіресі жасалатындығы туралы көпшілікті құлақтандырдық», деді кітап авторы кеш барысында.
Өмірін ұстаздыққа арнаған, зейнеткерлікке шықса да мектеп ісіне қатысты дүниеде белсенділік танытқан Шолпан Сыздықова өзі сабақ берген жылдардан естелік айтты. «Мен осы мектепке 1962 жылы мұғалімдік қызметке келдім. Жасым жиырмадан жаңа асқан кез. Құлшынып еңбек еттік. Біздің мектеп қала бойынша 25 орыс мектебінің алдында болды. Білім беру болсын, көркемөнерпаздар үйірмесінің жұмысы болсын, ешқашан ақсап көрген емес. Көңілімде мектептің сол кездегі тарихы сайрап тұр. Жазушыға шамам жеткенше материалдар жинап бердім. Ұстаздарды да, оқушыларды да ұмыт қалдырмауға тырысқанымызбен, барлығын қамту оңай емес екен», – деді ардагер ұстаз.
Мектептегі кеш өте тағылымды сипатта өтті. Ардагер ұстаздар жас буын мұғалімдерге жылы лебіздерін білдірсе, кітап авторына алғыстарын айтты. Өздері сабақ берген кез бен қазіргі кезді салыстырып, көптеген тамаша естеліктермен бөлісті. Ал мектептің көркемөнерпаздар үйірмесі қонақтарды өнерлерімен тәнті етті.
