КСРО Мемлекеттік сыйлығының лауреаты Наталья АРЫНБАСАРОВА: Ұлымның текті әулетіне кір келтірмейтініне сенемін...

– «Сол фестивальден кейін Арын­басароваға венгр Марта Мейсаростың фильмінде рөлдер ұсынылды, Гол­ли­вудта түсіру туралы келіссөздер болды. Бірақ Натальяға да, оның кинодағы әріп­тесі Болот Бейшеналиевке де елден шығуға рұхсат берген жоқ» деген деректі оқыдым. Бұл рас па?

– Рас. Себебі Кеңестер Одағы актрисала­ры ішінде бұл сыйлық маған дейін де, менен кейін де ешкімге бұйырған жоқ. Одан соң да әлемдік деңгейдегі ірі-ірі жобаларға шақырылдым, бірақ елден шығуға рұқсат берілмеді. Бұл мәселеге жастықтың әсері ме, соншалықты мән бермеппін. Кейінірек киноиндустрия сала­сындағы поляк классигі Ежи Гоф­манның «Сұлу ханым» және Ежи Кавалеровичтің «Не үшін?» киноларында ойнаудың сәті түсті.

– Халықаралық жиындарға барып, елге қайтудан бас тартқан КСРО азаматтары туралы деректер 1970 жылдардан бас­тап ашығырақ айтыла бастады. Кейін елге келген соң немесе ал­ғаш­қы жұбайыңыз Андрон Кон­чаловскиймен ажырасқан кезде «шетелдердің бірінде неге қалып қоймадым» деген өкініш болған жоқ па?

– Мен үш рет отбасын құрған жанмын. Бас қосқан азаматтарым КСРО интелигенциясы арасынан сайдың тасындай іріктеліп шыққан зиялы топтың өкілдері еді. Сіз айтқандай қалауым тек шетелде қалып кету болса менде ондай мүмкіндік қазір де бар. Бірақ біз өскен ортаның мен­талитеті, тәрбиесі басқаша болды ғой. Ата-анамыз туған елге туың­ды тік деген ұстаныммен өсірді. Тіпті әке-шешемнің Ан­дрон Кон­чаловскиймен тұрмыс құруымды төбе шашы тік тұрып қабылдағанын осыған дейінгі сұхбаттарымда айтқанмын. Бірақ тағ­дырдың қалауы басқаша болды. Ша­ңырақ құрып, Мәскеуде қалдым. Ұл-қы­зым, немерелерім Мәскеуде дүниеге кел­ді. Қазақстан – тарихи отаным. Маған екі ел де ыстық.

–Алматыдағы достарыңыз «Ната­шаны Қазақстанның сол кездегі бірінші басшысы Дін­мұхамед Қонаев атамыз ту­ған перзентіндей көрді. Алыс­та жүрсе де қамқорлық таныта көз қы­рын салып жүрді» дегенді ай­тады.

– Ресми жиындарда болмаса, Димаш Ахметұлымен кез­деспеппін. Бірақ реті келген кезде мәскеулік достары арқылы «біздің осында бір қызымыз бар еді. Соның жағдайы нешік, рөлсіз қалып жүрген жоқ па?» деп сұрау салатынын, сыртымнан бақылап жүретінін сезетінмін. 1970 жылдары бір жиында кездесудің сәті түсті. Онда да қасына жақындауға батылым бармай, бір бұрышта тұрған кезімде айналамдағы топ мені Димекеңе алып барып, «сіз іздеп отырған Наталья осы» деп таныстырды. Әңгімелестік. Димекеңнің тағдыр қалауымен шетелге кеткен таланттарға деген ықыласы барлық басшыларда болса, әлемнің кез келген нүктесіндегі дарын иесі сұраусыз қалмас еді...

– 1966-2019 жылдар арасында жыл сайын бір ки­ноға түсіпсіз. Кейбір кино сценарий­лері сіз үшін жазылыпты. Тіпті қазіргі уақытқа дейін сізбен келісім­шартқа отырғысы келетін продюсерлер көп дейді.

– Осы сұрақ маған көп қойылады. Тіпті мұны бір кез­дері атақты әулеттің келіні болған­дығыммен бай­ланыстыратын­дар да көп. Өткен тарихым өмірімнің толықтауышы ғана.

– Демек, бастауышы мен баяндауышы тек өзіңіз ғой.

 – Мен тек тәртіпке ғана ба­сымдық беремін. Сосын, мінезім де кірпияз болма­ғандықтан, менімен тіл табысу жеңіл шы­ғар. Айталық, студент кезден бергі досым Сатыбалды Нарымбетовтің «Ләйләнің зарында» мен қатысқан көріністер желдің өтінде, өте қиын жағдайда түсірілді. Қа­расам, жастардың өзі бірінен кейін бірі суық тиіп, мұрттай ұшып, құлап жатыр. Аға буын актерлер арасынан Баадур Цуладзе екеуміз ғана саптан шықпаппыз. Мүм­кін режиссерлер осы шыдам­ды­лығымызды бағалайтын да шығар.

– Қазір киноны табыс көзіне айналдырып алған жастар көп. Сіз болсаңыз қырғызда Тө­леміш Өкеев, қазақта Шәкен Ай­манов, орыста атақ­ты Кон­чалов­скийлердің фильм­деріне түсіп, сал­мақты киноның дәмі таң­дайында қа­лып қойған тал­ғампаз буынның өкілісіз.

– Кейде ұлым Егор оңашада «анашым, жас­тарды киноға шақырсам, рөлдің табиғатын зерт­темей тұрып, ақша сұрайды. Бұл талап олардың көздерінде таң­баланып қалған» дейді. Қазір ақша керек. Бірақ дүниеде ақшамен есептелмейтін құндылықтар да бар. Мен жас кезімде де, қазір де бір мезгілде немесе бір жылда екі киноға қатар түсіп көрмеппін. Тапсырылған рөлдің табиғатына кіріп кететінім соншалықты, оның шекпенінен шығу маған қиынға соғатын.

Образға кіруге дайындыққа кем дегенде екі-үш ай кететін. Ал қазіргі жастар бір жобадан екінші жобаға ауысып жүре береді. Заманына қарай адамы шығар...

– Бізге қазақтың қызы Наталья Арын­­басарова мен Андрон Кон­чалов­­ский арасын­да­ғы махаббат қиял-ға­жайып ертегі тәрізді. Сізбен сұхбат­тасқан жур­налистердің осы тақырыпқа соқ­па­ғаны кемде-кем екен. Бірақ ешқай­сысына тұщымды жауап бермепсіз. Екеуіңіздің ара­ңыздың суу себебі туралы Ан­дрон Сергеевичтің мемуар­лық шы­ғармасынан оқыдым.

– Мені Кончаловскийлер әулеті қыз­дарындай қабылдады. Андронның (Андрей Конча­ловскийдің) анасының мен дегенде шығарда жаны бөлек болатын. Енемді көзі жұмылғанша анашым деп кеттім. Біздің ажырасу туралы шешіміміз алдымен сол кісіге батты. Ал сіз айтқан кітапта бәрі біржақты баяндалған. Алғаш оқыған сәтте-ақ бұл туралы Андронға ренжіп қалғанымды айтқанмын. Бұл менің жеке өмірім.

– Ел-жұрттың назарында жүрген сондай әдемі махаббаттан кейін ажырасу ақылға сыймайтындай көрінетіні бар. Мүмкін, күйеуіңізді басқа әйелдерден қызғанған шығарсыз. Себебін өзіңіз айтсаңызшы енді...

– Он сегіз жасымда тұрмыс құрдым. Тап-таза сезімімді арнадым, алғашқы махаббатым деп сендім. Жолдасымнан да соны талап еттім. Әкем жас күнімнен «ұяңды, шаңырағыңды қарға-құзғын шұқып кетпейтіндей биікке тік» дейтін. Біз үйленген кезде күйеубаласына да осы тілекті айтты. Бірақ Андрон екеуміздің отауымыз шыңның құзар басында емес, кейбіреулер үшін қол жетімді жерде болып шықты. Мен бұған көне алмадым. Ми сабырға шақырса да жүрек көнбеді. Шығыс әйелдеріне тән ортақ қасиет – тәкәппарлық деген менде де жетіп артылады. Тек маған ғана тиесілі деп сенгендерімді өзгелермен бөлісе алмайтынымды сол кезде білдім. Біздің екі жаққа бөлініп кетуімізге осы жай әсер етті. Қалған көңіл сынған шыны дей ме? Бұл құбылыстың ай­наламдағы атақты кейбір отба­сыларға тән жағдай екенін сол кезде байқағанмын. Бірақ мен көптің бірі болғым келмеді. Бұл мінезім кейінгі отбасыларыма да әсер етті... Қысқасы, өмірін маған ғана арнайтын жанды кездестірген жоқпын. Қазір бәрі өтті. Бұрынғы күйеуім қазір жақын досыма айналды. Басқаша мүмкін емес... Өкпе, реніш, қызғаныштың бәрі та­рап, тек сыйластық қана қалды. Де­мек, ол жаман адам болмағаны ғой.

– Сіздің түсінігіңіздегі әйел бақы­тының өлшемі бар ма? Мы­салы, сүй­геніне қосылған, төрт құ­быласы түгел әйелдің өзін ба­қыт­ты болуы, тіпті өзін шек­сіз ба­қыт­ты сезінуі мүмкін бе?

– Мен «шексіз бақыттымын» деп жар салып, жеке өмірін жа­лаңаштап тастайтын әйелдерді ақымақ дер едім. Бақыт деген көңілдің тоқтығы, бүтіндігі. Өзімді шын бақытты сезінген күндерімде де жүректің түкпірінде тығылып жатқан алаң көңілдің жетегінен алыстап кете алмаппын. Мұны, бір кем дүние дейміз бе, не дейміз. Мүмкін дүниедегі бақытты әйел деп бақыттың да, сәтсіздіктің де дәмін татқан, қолындағы барын бағалай білетін әйелдерді айтуға болатын шығар. Мен сол жағынан келгенде бақыттымын.

– Сіздердің ортақ перзент­теріңіз Егор Кончаловскиймен 2015 жылы кездесіп, әдемі әңгіме болған еді. Ұлыңыздың ба­лалық, жастық шағы Ұлы­британияда өткенін, ол кезде әкесінің АҚШ-та, сіздің Ресейде тұр­ғаныңызды сол жолы біл­генмін. Бірақ ұлыңыз айналып келгенде Кончаловский-Ми­халковтардың жолын таң­дады. Бұл кездейсоқтық па, әлде үл­кендер жағының «дәстүріміз үзіліп қалмасын» деген мәжбүрлі шешімі ықпал етті ме?

– Ұлымның бәрібір осы жолды таңдайтынын үш жасында байқап қойғанмын. Алматыдағы менің әке-шешем қазақстандық режиссер Мәжит Бегалинмен көрші болды. Ал Мәжиттің үйі ағаштан жасалған кәде-сыйларға толып тұратын. Қонаққа барғанда бізбен бірге ере баратын Егор әлгі мүсіншелердің басын қосып, сөйлетіп, бір-бірімен табыстырып, киноға айналдырып жіберетін. Кетер кезде Мәжитке «ойыншықтарды жиып тас­тамаңыз, ертең қайта түсі­ре­мін» деп тапсырма беріп жатады.

– Ұлыңыздың жасы елуден асып кетті. Ел ішінде «Егордың кинолары атақ­ты, жұлдызды әулеттің көлең­кесі­нен көрінбей қалды» деген пікірлер бар.

–  Жекелеген азаматтардың болмысын атақты туыстарымен салыстыру үйреншікті нәрсе. Мысалы, Егордың да жастығы қоғамдық фор­мацияның ауыспалы кезеңінде қалыптасты. Бұл олардың шығар­машылығына ғана емес, өмірлік ұстанымдарына де ықпал етті. Олардың туындыларының еш­кімге ұқсамайтынына осы жағ­дайлар әсер етті деп ойлай­мын. Киноиндустриядағы өзгерістерді қада­ғалап отыратын сарапшылар аз. Бағыт-бағдар түсіндірілмеген соң өз бетінше пайымдауға шамасы жетпегендер өздері ғана білетін өлшеммен бағалап, «атақты туыс­қандарының ықпалынан шыға алмады» деп асығыс шешім қа­былдайды. Ұлым соңғы жылдары мұндай пікірлерге назар аудар­майды. Себебі нарық заманында актердің де, режиссердің де өнердегі тағдырын көрерменнің талғамы шешетініне әлдеқашан көзі жеткен. Көрерменнің талға­мымен санас­пай, атақ-даңқтың жалына жармасқандар сайқымазаққа айналатыны белгілі жайт қой. Қазір мұндайлар көп. Ұлымның өзінің текті әулетіне кір келтірмейтініне сенемін.

– Тағы да ұлыңыз жайлы: Егор Ан­дреевичпен әңгі­мелескен кезде «Ал­матыға келсем, бойымда шығыстық қан бұлқынып кетеді» деген бола­тын... Ұлы­ңыздың бойында анда-санда болса да бір бұлқынып қоя­тын қазақы қасие­тінің шы­ғармашылығына әсері бар ма?

– Егор нағашы ата-әжесіне жиі келетін. Қазақтар мен орыстардың арасындағы ұқсастыққа бала күнінде жиі назар аударатын. Уақыт өте келе пайымдары сая­си­ланып, салмақтанып кетті. Осыдан он шақ­ты жыл бұрын үйде, оңаша әңгімеде «Қазақтар да, орыстар да қаржыны бей-берекет шашуымен ерекшеленеді. Ағыл­шындық, америкалық миллиардерлерге, жеті атасынан байлығы кертілмеген ақ­сүйектерге мүлдем ұқсамайды. Біздегі қал­талылардың батыстағы әріптестері – гауһармен көмкерілген сағаттарды, 200 мың АҚШ доллары тұратын «Мер­се­дестер» мен яхталарды сатып алмайды. Өр­кениетті ұлт бо­лып көрінуге тырыссақ та, әлі күнге дейін жабайылықтан арылып біт­пегенімізді байқатып қоямыз» дегені бар.

–  Кеңестік жүйенің мектебінен шыққан актерлардың басым көпші­лі­гінде өткенді аңсау басым, олар әдетте клас­сикалық ак­терлік мектептің елесі­нен шыға алмайды. Бұл жүйе сіз­діңше қа­зір маңызды ма, әлде дамуға кедергі ме?

– Бұл заманның көшінен түсіп қалмайтын мәңгілік тақы­рып. Өткенді бүгінмен салыс­тыру өскендіктің, есті­ліктің, әділеттіліктің белгісі. Бүгінгі жас­тар ертеңгі толқынның алдында, біз тәрізді өткенін сағынып отыратыны анық. Бірақ кинодағы классикалық жүйе өзектілігін жоймағанын бүгінгі толқын біліп жүруі тиіс. Мысалы, мен экранда сөйлеу мәнерінен бастап атпен шабу, тіпті құлауға дейінгі актерлік шеберліктің бәрін ВГИК қабырғасында жүріп үйренгенмін. Мұның кейін пайдасын да көрдім. Себебі Эльдор Оразбаевтың «Транс­сібір экспресіндегі» кіш­кентай ғана эпизодтық көріністегі Айжанның рөлі әуел баста ер жігітке тиесілі болатын. Бірақ режиссер бұл рөл қыз балаға лайықты деген шешімге тоқтады. Есіңізде болса, Айжанның атқа мініп пойызбен жарысатыны, құлайтыны туралы көріністер бар. Мен мұның бәрін дублерсіз орындадым. Сол рөл, бір мезеттік көрініс болса да маған өте ыстық...

– Сізде ресейлік және қазақ­стандық кино өндірісін бір-бірімен салыстыруға мүмкіндік бар. Біздің киноның орыс киносы алдындағы артықшылығы немесе кемшіл тұстары жайлы пікіріңізді білгіміз келеді.

– Ресейде кино – бизнес көзі ретінде де, идеология құралы ретінде де қалыптасты. Ал қазақ киносында тақырыптық жағынан да, актерлер құрамы жағынан да өсу бар. Режисерлердің мектебі қалыптасып келе жатыр. Бірақ прокат жағы дұрыс ойластырылмаған ба деймін. Прокат киноның тағ­дырын шешетін платформа. Бұл менің жеке көзқарасым.

Жақсы режиссердің міндеті тек жақсы киноны түсірумен ғана емес, оның таралымына да жауап беруімен бағалануы тиіс.

– Наталья ханым, енді қай­тып киноға атбасын бұ­райық­шы. Сұлу­лығыңыз бен жанарыңызда тұнып тұрған тектілігіңіз, содан кейін ешкімге ұқса­майтын нью-классикалық бағыт­тағы стиліңіз комедиялық жанрда немесе тентектеу, жағым­сыздау рөлдерде де ойнап, мүмкіндігіңізді барлық қы­ры­­нан көрсетуге кедергі кел­тірмеді ме?

– Рас, жастау кезімде сырт­қы келбетіме қарап режиссерлер драмалық бағыттағы кейіп­керлерді ойнауымды қалады. Дра­малық бейімділік қаныма сіңіп кеткендей әсерде болатынмын. Кейінгі рөлдерім жасыма қарап салмақтана түссе де табиғаты драмадан алыс­тап кеткен жоқ.

Қазақстандық кинорежиссер Сәбит Құрманбековтің «Ке­шіккен махабба­тындағы» кейіпкерім де маған қымбат. Бұл кино, естеріңізде болса, жасы келген адамдардың арасындағы махаббат туралы. Сырт көзге қа­рапайым, тіпті қарабайыр көрінсе де өзекті тақырыпты көтеріп тұр. Себебі жасы бел ортадан асқан кезде сыңарынан айрылып қалғандар алдағы өмірін өткенінің естелігінің шырмауын да қалып қояды, өзін қоршап алған шеңберден шығарғысы келмейді. Бұл фильм маған адам барлық кезде бақытты болуға тиіс екендігін қаперге салып тұратындығымен ғана емес, менің драмалық жанрдан басқа жанрға ауысуыма себеп болғаны үшін қымбат.

– Ұлыңыз Егор әңгіме кезінде «менің анам үшін қазір аса қолайлы уақыт емес. Жас келіншек болып ойнай алмайды. Әже болып ойнауға да әлі ерте» деген болатын. Кино сарапшылары қанша талантты болса да әйелдердің басым көпшілігі осы жаста сұранысқа ие болмай, өзін өзі жоғалтып алатынын айтады. Сіз бұл кезеңнен қалай өттіңіз?

– Бұл проблеманы менен бұрын Алматыда тұратын досым Сәкен (Саты­балды Нарымбетов) ойлап, шешімін тауып қойған сияқты. Сәкеннің «Ләйләсі» Қатираның рөлін ойнадым. Бұл менің болмысым қабылдай ал­майтындай көрінген жанрды сәтті орындап шығуыма, содан кейін сіз айтпақшы жас келіншек кезеңінің есігін жауып, орта жастағы әйелдердің ауылына байқатпай, жанымды жараламай ұзатып жібергені үшін қымбат. Бұл процестерді «отасыз» өткергендіктен әже­лік рөлдерімді де салқын қандылықпен қабылдадым.

Сәкен досымнан кейін бұл миссияны ұлым мен қызым алып кетті. Қазір маған бұйырған рөл­дерге көп дайындықтың керегі жоқ. Тіпті қай бұрыштан түсіріп жатқаны маңызды емес. «Жүзіме көлеңке түсіп қалса, экран әдемілігімді жұтып қоя­ды» деп қорқып, операторлардың «ша­ңын» қағып алудың да қажеті жоқ. Тек бірде қабағы ашылмайтын, бірден жүзінен мейірім шуағы төгіліп тұратын әжелердің рөлін сомдап шықсам болғаны. Қызым Катя (Екатерина Двигубская) да, Егор да кинорежиссер ғана емес, сценарист екені өздеріңізге белгілі. Мен олар түсірген фильмдердің барлығында ойнап, барлық жанрдағы рөлдің «дәмін» таттым. Кейде сцеанарийлерін мінезіме қарап бейімдей қояды. Жас кезімде таныта алмаған мүмкіндігім, драмалық жанрдың шекпенінде жасырынып қалған актриссалық «эгом» қазір, енді ғана сыртқа шығып жатыр.

– Ұлғайған Наталья Арын­ба­саро­ваның бейнесін біз Са­ты­балды Нарым­бетовтің «Мұс­тафа Шоқайында» Мұс­тафаның шешесі, сондай-ақ Рүстем Әбдіраш­тың «Бала­лық шағымның аспанында» Тұңғыш Президентіміз Нұрсұлтан Назарбаевтың анасы­ның рөлінде көрдік... Соң­ғы жоба сізді қай қырымен қызық­тырды.

– Ең алдымен ана мен бала арасындағы махаббат. Нұрсұлтан Назарбаев сыңды ұлт көшбасшысының кішкентай кезіндегі анасымен байланысы, екеуінің арасындағы алтын арқаудай есіліп жатқан жылылық. Біз бұл сәтті барынша шынайы орындап шығуа тырыстық. Болашақ президент деп сәби Нұрсұлтанға данышпандықтың белгілері тықпаланған жоқ. Мен бұл жобада да өзімді ойнадым. Образға кіріп кет­кенім соншалықты Нұрсұлтан Әбіш­ұлы­­ның сәби кезін сомдаған баланы өзім­нің Егорым тәрізді жан тәніммен жақсы көрдім.

Мен киноның сипатын талдап бере­тіндей сыншы емеспін. Бірақ өзіме қатысты эпизодтардың сәтті шығуы үшін барлық мүмкіндігімді жұмылдырғанымды айтуға тиіс­пін. Киноны түсірер алдында Нұрсұлтан Әбішұлымен бірнеше рет кездесіп, Әлжан анамыз туралы біраз мәлі­меттермен таныс­тым. Бұл менің образға тереңдеп енуіме мүмкіндік берген тәрізді.

– Жақында сізді ресейлік режиссер Александр Касаткиннің «Алжир» сериалында шаман болып жүргеніңізді байқап қалдым. Бұл кейіпкерді сомдау қиынға түскен жоқ па?

– Бұл сериалға Қазақстанға қатысы болғаны үшін ғана келісім бердім. Рөлге де ешқандай байқаусыз, дайындықсыз кірісіп кеттім. Мен кейіптеген Байлам есімді кейуана шаман болғаны үшін тұтқындалған. Жалпы, менің Байламым тұтқындар арасында беделге ие болды, тіпті қанішер қарауылдардың өзі оған қол тигізуге қорқады. Бұл тақырып мені 1990 жылдардан, ақтаңдақтардың ақиқаты ашыла бастаған күннен бастап қызықтырғанын айтуға тиіспін. Осыдан бірнеше жыл бұ­рын ұлыммен бірге Қазақстанға барған кезде АЛЖИР-ге соғып, қуғын-сүргін құрбандарының аруағына тәу етіп қайттым. Мемориалдық кешендегі суреттерді көріп, олардың біразының артында қалған балаларын ғана емес, өздерін де танитын болып шық­тым. Жазушы Василий Аксе­новтың анасы Евгения Соло­моновна Гинзбургпен Мәскеуде бір аулада тұрдық, «Мәншүкте» бірге ойнаған актриса Данута Столярскаяның анасы Наталья Сац та осы АЛЖИР-де азапты күндерді бастан кешкенін сол кезде ғана білдім.

–Қазақтар сізді өзіміздің Наташа дейді. Жас күніңізден Ресейде тұрсаңыз да қазақ-қырғыз кинолары арқылы елге танылдыңыз. Бастапқыда Ресей кино­сы сізді қалай қабылдады?

– Біз қырғыз-қазақ киноларына түскен кезде бір-бірінен еншісі бөлінбеген үлкен мемлекетте тұрдық. Сіз айтып отырған фильмдердің бәрі КСРО-ның атынан қаржыландырылды. Ортақ құндылық. Бір кездері бір мемлекет болсақ та бір-бірі­мізді жете танымайтынымыз әр-әр жер­де байқалып қалады. Сонау алғашқы рөлім – 1965 жылы Андрей Кончаловский түсірген «Алғашқы мұғалімдегі» Алтынайдан бастап кешегі АЛЖИР-дегі кейіпкеріме дейінгі рөлдеріме дейін біраз кинода ойнадым. Мен сомдаған кейіпкерлердің бәрі Ресейде жылы қабылданды, мені бар кемшілігіммен және артықшылығыммен қабылдап, сыйлай алатын өз аудиториям бар.  Бірақ қай бұрышта жүрсем де қазағымның маған деген ықыласы, кешегі Димекеңнің қамқорлығы, Тұңғыш Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың құрметі жаныма жып-жылы нұр себелейді. Соңғы кезде қай елде жүрсең де артыңда тарихи отаныңның абыройы жанға қуат беретінін қаттырақ сезіп жүрмін. 

Әңгімеңізге рахмет.

Әңгімелескен

Гүлбаршын АЙТЖАНБАЙҚЫЗЫ,

 «Еgemen Qazaqstan»

АЛМАТЫ