Қаржы пирамидаларына қатысты қылмыстық істерді тергеу мәселесі бойынша кеңінен мағлұмат берген департамент басшысы аталған компания өкілдерінің арам істерін Алматы қаласында жүзеге асырып келгенін айтты.
«Компания қызметкерлері қарапайым халыққа өздерін қаржы нарығының кәсіби мамандары ретінде көрсетіп, салынған ақшадан жоғары табыс табатындарын айтып, уәдені үйіп-төккен», дейді С.Әділов. Ал шын мәнінде «Астра консалтинг»-тің қаржы нарығына ешқандай қатысы жоқ болып шыққан. Аңқау елдің сенімінен ақша жасауды бизнеске айналдырып алған әккілер қаржы төлемдерін жаңа клиенттердің ағыны аяқталғанға дейін жүзеге асырып келген. ІІМ өкілінің айтуынша, қазіргі уақытта бұл қаржы пирамидасына қатысты тергеу аяқталып, 6 адам қылмыстық жауапкершілікке тартылып, барлығы қамауға алынған.
«Болашағы жарқын бизнес», «Жоғары технологиялық компания», «Инновациялық жоба», «Астра консалтинг» секілді компаниялар осындай танымал әрі тартымды атауларды жамылып, жарқ-жұрқ еткен жарнаманың күшіне сүйенеді. Көздегендері арамдықпен ақша табу ғана болып шығатын мұндай қаржы ұйымдарының жұмыс істеу тәсілі де біркелкі – олар адамдарды өте тиімді жобаларға, қор биржаларына немесе перспективасы керемет өндіріске ақша салуға алдап көндіреді. С.Әділов елімізде тамырын тереңге жая бастаған қаржы пирамидаларына тән басты «қасиеттің» де осы екенін айтады. Яғни олардың өздерін табысы мол инвестициялар саласындағы кәсіби білікті компаниялар ретінде көрсете білуі. Ең өкініштісі, тез байып кетуге талпынып, уәдеге толы жарнамаға қарсы тұра алмай, соқыр сенімнің жетегіне еріп, қаржы пирамидалардың құрбанына айналып жүрген жұрттың қарасы азаяр емес.
«Қаржы пирамидаларының кең таралған тағы бір түрі – халық көп қолданатын мессенджерлерде құрылған кассалар түріндегі жобалар», деген спикер мысал ретінде өткен жылдың соңында әшкереленген бір қылмыстық іске тоқталды. Бүгінде сотқа жіберілген бұл іс материалдары бойынша Қарағанды қаласының 44 жастағы тұрғыны WhatsApp арқылы «Ақшалай жаңбыр» деп аталатын топтық чат ашқан. Чатқа қосылғандарға екі есе мөлшерде пайда табуға уәде берген алаяқ оларға міндетті түрде карточкалық шотына ақша салдырып отырған. Тергеу барысында чатқа еліміздің әр өңірінен қосылған 800-ден астам жәбірленушінің 50 миллион теңгеден астам қаржыдан қағылғаны анықталып отыр.
Сенімге кіру арқылы халықтың қалтасына қол сұғып жүрген қаржы пирамидаларын қалай әшкерелеуге болады? Бұл сұраққа жауап бергенде департамент басшысы мұндай ұйымдардың басты белгісі – көп табысқа кепілдік беретіндігі екенін ескертіп өтті. Ал қаржы пирамидалары уәде еткен бұл табысты нарықтағы мықты деген компаниялардың өздері де ұсына алмайды.
«Компания қызметінде ашықтықтың болмауы, тіпті нақты бір қызметпен айналыспауы, өзге адамдарды тарту арқылы пайда мен бонустар алуға уәде беру, Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі беретін депозиттерді немесе ақша қаражатын қабылдауға лицензиясы жоқтығымен қоса, ең басты сезік тудыратын тұсы – мұндай компаниялардың ешқайсысы талап бойынша ақша қаражатын қайтаруға міндеттеме алмайды», дейді спикер.
Брифинг барысында қаржы пирамидаларының кең таралған түрлері мен басты ерекшеліктеріне жеке-жеке тоқталған ІІМ өкілі елімізде «Астекс», «Выгодный депозит», «Астра Консалтинг», «Бизнес лайн», «Хоум авто инвест» секілді ірі қаржы пирамидаларының белсенді жұмыс істегенін айтып өтті.
«Осындай компаниялардың құрығына көбіне Ақтөбе, Маңғыстау, Түркістан облыстары мен Шымкент және Алматы қалаларының тұрғындары түсіп, зардап шеккен. Жалпы, қаржы пирамидалары туралы қылмыстық істер бойынша жәбірленушілердің саны бүгінде 19 мыңнан асып жығылады. Ал келтірілген залал 21 млрд теңгеден астам», деді ол.
Ал биылғы жыл басынан бері Тергеу департаменті қаржы пирамидаларына қатысты 330 қылмыстық істі тергеп, оның 177-сін сотқа жолдаған. Қазіргі таңда тергеуде 62 адам болса, оның 55-і қамауға алынған.
