Бір кездері Алматы облысы мен Алматы қаласы маңындағы жер телімдерінің заңсыз үлестірілгені анықталып, осыған орай Елбасы тиісті мекемелерге ерекше тапсырма берген болатын. Бұл мәселе бойынша Үкімет басшысы өкімімен құрылған – құрамына Бас прокуратура, Қаржы полициясы және атқарушы билік органдары өкілдері кірген жұмыс комиссиясы кешенді тексерістер жүргізіп, біршама заңсыздықтарға жол берілгені анықталған болатын. Ал осы өзекті мәселенің бүгінгі таңдағы жағдайын тиянақтау мақсатында Алматы қаласы және Алматы облысы өңіраралық жер инспекциясында Жер ресурстарын басқару агенттігінің төрағасы Өмірзақ Өзібековтің қатысуымен кеңейтілген кеңес болып өтті.
Басқосуда қала маңындағы жер телімдерін заңсыз иеленудің мән-жайы, қала іргесіндегі ауылшаруашылық мақсатқа арналған жерлерді өзге құрылыстарға пайдалану жөнінде және мемлекет басшысының арнайы “Алматы облысы мен Алматы қаласы аумағындағы ерекше қорғауға алынған табиғаты әсем аудандарын пайдалануды реттеу туралы” жеке тапсырмасының орындалу барысы жөнінде талқылау болып, жауапты мекеме басшылары есеп берді.
Алматы қаласы және облысы өңіраралық жер инспекциясының бастығы Әбдіғали Бегмановтың айтуы бойынша, жерді заңсыз басып алуға көбіне Алматы қаласындағы жаңадан құрылған Алатау ауданында жол берілген. Тексеру барысында 2008 жылы заңға қайшы әрекет жасаған 313 жеке тұлға әкімшілік жазаға тартылып, оларға 4,8 млн. теңге көлемінде айыппұл салынды. Аудандағы құзырлы мекемелерден және жер инспекциясының өкілдерінен құрылған комиссия мүшелері заңсыз қоршауға алынған жер телімдерін және бой көтерген тұрғын үйлерді есепке алғанда өз бетімен заңсыз салынған 4523 құрылыс нысандары анықталған. Сондай-ақ анықтау кезінде жер телімдеріне жергілікті атқарушы биліктің жалған шешімдерін қолдан жасау арқылы қарапайым халықтың сеніміне кіріп пайда тауып жүрген алаяқтар да белгілі болып, олардың үстінен қылмыстық іс қозғалған. 2009 жылы жер телімдерін тексеру қорытындысында аталған аудан бойынша 4237 әкімшілік іс қозғалып, заңға қайшы әрекет жасағандарға 79,9 млн. теңге айыппұл салынған. Өңіраралық жер инспекциясы мен жергілікті атқарушы билік өкілдерінің бірлескен тексерулері 2010 жылы да нәтижелі аяқталып, бірінші тоқсанда заңды белінен басқан 87 жеке тұлға үстінен әкімшілік іс қозғалып, олардан 6,1 млн. теңге айыппұл өндірілген. Мұндай іс-шаралар Түркісіб ауданындағы “Бақай” шағын ауданында да жүзеге асырылып, бүгінгі күні 317 әкімшілік құқық бұзушылық анықталған.
Сонымен қатар, өңіраралық жер инспекциясының басшысы әсіресе 2005-2008 жылдары жер телімдерінің бей-берекет саудаға салынғанын тілге тиек етті. Қолданыстағы жер заңнамасы талаптарын сақтамау салдарынан жергілікті атқарушы органдар Медеу, Іле Алатауы ұлттық паркі ерекше қорғалатын аймақтарында және Алматы қаласының төңірегінде орналасқан бірнеше жер телімдерін заңдарды бұза отырып, заңды тұлғалар мен жеке азаматтарға құрылыс нысандарын салу үшін беріп жіберген. Осыған орай былтырғы шілде айында қолданыстағы заңдарға ондай заң бұзушылықты болдырмау мақсатында біршама өзгерістер де енгізілді. Бүгінгі күні Алматы қаласының маңында орналасқан жерлердің табыс етілуін ретке келтіру, олардың пайдаланылуын жер заңнамасы талаптарына сәйкестендіру мақсатында қала құрылысын жоспарлаудың кешенді жобасы дайындалып, Үкіметтің бекітуіне жіберілгендігі баяндалды.
Бей-берекет таратылған жер мәселесі тиянақталған басқосуда Жер ресурстарын басқару агенттігінің төрағасы Өмірзақ Өзібеков кеңесте сөз болған мәселелерді қорытындылап, жер мәселесі Елбасының назарында екендігін, сондықтан алдағы уақытта бұл күрделі мәселелер бойынша жан-жақты жұмыстар жүргізілетінін айтты.
Данияр БЕРІКҰЛЫ. АЛМАТЫ.