Коллажды жасаған Қонысбай Шежимбай
Аталған баяндама Мемлекет басшысының, халықаралық және ұлттық сарапшылардың оң бағасын алып, Қазақстандағы Халықаралық көші-қон ұйымы миссиясының жәрдемімен қазақ, орыс және ағылшын тілдерінде басылып шықты.
Таныстырылымға Президент жанындағы Адам құқықтары жөніндегі комиссияның төрағасы Игорь Рогов, Алматы қаласы әкімінің орынбасары Мақсат Қиқымов, Орталық Азиядағы Халықаралық көші-қон ұйымы үйлестірушісінің міндетін атқарушы Евгений Хон, Алматы қаласы Полиция департаменті бастығының орынбасары Рустам Әбдірахманов қатысты.
Игорь Рогов өз сөзінде баяндаманың маңыздылығын атап өтіп, мемлекеттік органдардың адам саудасына қарсы күрес саласындағы және дағдарыс орталықтарын, сондай-ақ барлық санаттағы трафик құрбандарына, әсіресе, Қазақстанда уақытша жүріп-тұратын, еліміздің аумағында адам саудасының құрбаны болған шетелдік азаматтар мен азаматтығы жоқ адамдарға арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету саласындағы өзара іс-қимыл тетіктерін нығайтуға ерекше назар аударды.
Адам құқықтары жөніндегі комиссия төрағасының айтуынша, қазіргі кезде баяндаманы Президент құптап отыр. Ендігі кезекте тапсырма берілгеннен кейін тиісті органдар бұл ұсыныстарды орындайтын болады. Осы орайда Қылмыстық Кодекске тиісті толықтырулар енгізу, өкілетті органдар жұмысын үйлестіруді күшейту, адам саудасы құрбандарын анықтау мен күрес жүргізудің ұлттық механизмдерін жетілдіру, адам саудасына қарсы тұратын жеке заң қабылдау, сонымен бірге қолданыстағы заңнамаға әлеуметтік қызмет көрсету бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу, ТМД елдері және ЕАЭО-ға мүше-мемлекеттермен әріптестікті нығайта түсу сияқты маңызды мәселелер жұмыс тобының басты назарына алынған.
Адам саудасы құрбандарының құқығын мемлекеттік тұрғыда қорғаудың өте маңызды екендігін атап өткен жұмыс тобының жетекшісі, комиссия хатшысы Тастемір Әбішев аталған баяндаманың Қазақстандағы адам саудасына қарсы күрес, адам саудасына байланысты қылмыстық құқық бұзушылықтардың алдын алу және анықтау тиімділігін арттыру, сонымен бірге еліміз аумағында адам саудасы мен мәжбүрлі еңбектің құрбандары болған шетелдік азаматтар мен азаматтығы жоқ адамдарды қоса алғанда, барлық адамға арнаулы әлеуметтік қызметтер көрсету жөніндегі тапсырмаларын орындау аясында дайындалғанын атап өтті. Оның айтуынша, елімізде атаулы әлеуметтік көмек 2016 жылдан бастап адам саудасының құрбандарына көрсетіліп келеді. Алайда түрлі себептермен Қазақстанға уақытша келген еңбек мигранттары адам саудасының құрбаны болғанда атаулы әлеумет көмек алмайды. Осы орайда АҚШ, Норвегия, Щвейцария мен Голландия елдерінің тәжірибелерін негізге алған Тастемір Әбішев адам саудасына қатысты заң қабылдаған Грузия, Литва, Эстония, сонымен бірге Түркіменстан мен Армения елдерінің көрсеткіштеріне тоқталып өтті. Әзірге Қазақстанда мұндай заң жоқ. Қазақстан 2008 жылы Палермо хаттамасын ратификациялаған. Хаттамаға қатысушы мемлекеттер елінде тұрғылықты және уақытша тұрып жатқан шетелдік азаматтарға мүмкіндігінше арнаулы әлеуметтік көмек көрсетілуі қажет. Статистика бойынша 3 жылда 1100 қылмыс тіркелген. Осы қылмыс түрімен айналысқаны үшін 242 адам сотты болған. Дегенмен Қазақстанда бұл қылмыс түрі жылдан-жылға азайып келеді.
Баяндаманы талқылауға комиссия мүшелері мен сарапшылар Виталий Воронов, Зүлфия Байсақова, Салтанат Сыздықова, Нәзира Асылбекова, Әлия Белоносова және Жұмажан Жолдасбеков қатысып, қойылған сұрақтарға жауап берді.
Таныстырылым барысында Қазақстан ратификациялаған халықаралық шарттардың нормаларына сәйкес қауқарсыз еңбекші мигранттар мен барлық санаттағы адам саудасы құрбандарының құқықтарын қорғау саласындағы ұлттық заңнама мен құқық қолдану тәжірибесіне талдау, уәкілетті мемлекеттік органдардың қызметін бағалау жүргізіліп, Конституция нормалары мен халықаралық стандарттарға сәйкес адам саудасы құрбандарының азаматтық, әлеуметтік-экономикалық, еңбек және мәдени құқықтарын қорғау тетіктерін одан әрі жетілдіру жөніндегі нақты қадамдар атап өтілді.
Баяндаманы таныстыруға мемлекеттік және құқық қорғау органдарының өкілдері, ғалымдар, ҮЕҰ және дағдарыс орталықтарының, білім беру, денсаулық сақтау және мәдениет, бизнес саласының мамандары қатысты.
АЛМАТЫ
