Құстарды сақтандыру мемлекеттен субсидияланады

Өндіріс шығындарын өтеуде, пайда табуда және түрлі жағдайларға байла­нысты шығынға батып қалмас үшін құс өсірушілердің құстарын сақ­тан­дыр­уы бүгінгі күннің өзекті мәселесі. Құс тұмауы құтырған уақытта бұл сақ­тан­дыру шарасы шаруалар үшін талай қиын­дықтың күрмеуін шешіп беруге өте қолайлы бастама болып отыр. Жаңа ба­ғыттың операторы – «Бәйтерек» хол­дин­гінің еншілес компаниясы Ауыл шаруашылығын қаржылай қолдау қоры.

Талай жылдан бері біршама тәжіри­бе­ден өткен Ауыл шаруашылығын қар­жы­­лай қолдау қоры бұл сақтандыру ша­­ра­сының да шашауын шығармай ат­қар­­мақ. Мамандардың айтуынша, үй құстарын сақтандыру шаруалар үшін шынымен де оң әсер беретін бастама. Неғұрлым сақтандырған құс­тар­дың саны көп болса, соғұрлым пайыз мөл­ше­рі де азаяды.

«Кемінде 30 бас мөлшеріндегі жан­уар­­­лар және құстар сақтандыруға жата­ды. Жалпы алғанда сақтандырудың са­лыс­­тырмалы түрде төмен құнын атап өтуге болады. Қамтылған аума­ғы­на бай­ла­нысты тарифтер 1,5-тен 6,5 па­йызға дейін. Неғұрлым мал көп со­ғұр­лым па­йыз азаяды. Осы мақ­сат­тар­ға 2020-2021 жылдары шамамен 3,4 млрд теңге бөлінді», деді Ауыл шаруа­шы­лы­ғын қаржылай қолдау қоры сақ­тан­­дыру департаментінің директоры Әсел Рамазанова.

Жаңа сақтандыру өнімі бойынша құс­тар барлық ықтимал тәуекелдердің шығыны өтеледі. Салыстырмалы түрде айтқанда сақтандырудың құны да төмен болады. Түрлі аурулардан, өрттен, жазатайым оқиғалардан, табиғи апаттардан өлген жағдайда және ұрланса, жоғалып кетсе сақтандыру шарттарына сәйкес орнын толтыруға мүмкіндік бар.

Сақтандыру үшін кем дегенде 30 бас құс болуы керек. Құстардың саны­на байланысты 2,31%-дан 2,77%-ға дейінгі түрлі деңгейдегі тарифтер бел­гі­­ленді. Ал келісім жасалғанда тө­ле­не­тін сақтандыру сыйақылары мемлекет тарапынан субсидияланады. Бұл фермерлерді ынталандыруға және сақ­­тандыру шартының жарты құнын ар­зан­да­туға бағытталған.

Бүгінде алғашқы тұтынушылардың бірі болып құстарын сақтандырған Ізет Шаяхмет – ірі құс фабрикасының бас­шысы. Айтуынша, бұл бастама құс шаруашылығын дамыту жолында оң­тай­лы бағыт.

«Ауыл шаруашылығы тауар өнді­ру­шілері үшін биоактив – ең маңыз­ды актив, бүкіл бизнес соның негізінде құ­рылады. Өндірушілер мұндай сақ­тан­­дыру өніміне ұзақ уақыт бойы мұқ­таж болды. Бұл – сақтандыру жағ­да­йы туындаған кезде тезірек қалпына келтіруге мүмкіндік беріп, операциялық қызметтің бірнеше жылдарын сақтайды. Сақтандыру келісім шартын жасау тетігі өте ыңғайлы: барлық қажетті құ­жат электронды форматта жүк­те­леді. Процестің қалған қадамдары да онлайн режімінде жүргізіледі, мұнда сақ­тандыру жарнасын субсидиялау да қа­растырылған», дейді құс фабрика­сы директорының орынбасары Ізет Шаяхмет.

Ауыл шаруашылығы министрлігінің соңғы мәліметтері бойынша Қазақ­стан­ның бірнеше өңірінің 117 елді мекенінде ін­деттен 576 мың бас әр түрлі құстар өлген. Ал Қазақстан құс өсірушілер ода­ғының мәліметтері бойынша, құс тұмауынан Солтүстік Қазақстан облысында 2 құс фабрикасында 768,8 мың бас және Қостанай облысында бір құс фабрикасында 360 мың бас құс шығыны тіркелген. Тек үш құс фабрикасында қы­рылған құстың саны 1 млн 128 мың­нан асқан.

Жаңа сақтандыру өнімдері бойынша елімізде 8 200 бас ірі қара, тоқсан шақты ұсақ мал және 1 млн-нан аса құс сақтандырылған. Оған кеткен қаржының тең жартысы яғни 53 млн теңгеден астамы мемлекет есебінен субсидияланды.

«Бұл орайда әрине, құстарды сақтан­ды­ру жобасы осындай ірі цифр­ларға қа­рамастан шаруалардың шығынға шаш етектен батпауы үшін жасалып отыр­ған үлкен мүмкіндік. Оның үстіне құс­тар­ды сақтандыру үшін арлы-берлі жол жүрудің қажеті шамалы. Өйткені барлық қызмет онлайн түрде іске асырылады», дейді Ауыл шаруашылығын қар­жы­­лай қолдау қоры сақтандыру депар­­та­мен­ті­нің директоры Әсел Рамазанова.

Оның айтуынша, сақтандыру онлайн жүзеге асырылады. Сервис Qoldau.kz плат­формасында орналасқан. Құс шаруа­шылығы иесінде электронды цифрлы қолтаңба болуы қажет. ЭЦҚ көмегімен жүйеге кіріп, құстар туралы барлық ақпаратты жүктеуі тиіс. Одан кейін сақтандыру компаниясын таңдап, үшжақты келісім шарт жасалады. Ауыл шаруашылығы тауар өндірушісі сақ­тан­дыру ақысының жартысын төлеп, жар­тысы субсидия ретінде сақтандыру ком­па­ниясының шотына түседі.

Жүйеде Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту жөніндегі агенттігінің лицензиясы бар сақтандыру компаниялары ғана жұмыс істейді. Сақтандыру өнімі шеңберіндегі тәуе­келдер әлемдік сақтандыру нары­ғын­да «А» рейтингісі бар халықаралық қай­та сақтандыру компаниялары қайта сақтандыратын болады. Бұл сақ­тандыру жағ­дайлары туындағанда кепіл­ден­ді­ріл­ген төлемдерді қамтамасыз етуге үлкен мүмкіндік береді. Шарт жасасудан бастап төлемдерге дейінгі бар­лық рәсім ауыл шаруашылығы тауарын өндірушінің электронды цифрлы қолтаңбасы негізінде Qoldau.kz платформасында орналасқан Agroinsurance ақпараттық сервисінде атқарылады.