Самар өңірінде теңіздей толқыған алтын алқапты тіліп келе жатқан қос комбайнды көріп, күре жолдан дала жолына шықтық. Ойымыз – дән егіп, жер емген шаруалармен әңгімелескіміз келген. Жаздай жауын-шашынның аз түсуі астық қорына әсері болмады ма дегендей сұрақтар да ойда тұр.
«Есіл» комбайны жайқалған егінді қылғыта жұтып келіп, алдымызға тоқтады. Алпысты алқымдап қалған «Қалисаттарұлы» шаруа қожалығының жетекшісі Самархан Жотабаев комбайннан қарғып түсті. Өзі басшы болғанымен, қара жұмыспен біте қайнасып кеткен. Қырман басында ерте көктемнен қара күзге дейін жұмысшылармен бірге. Алдына қара түсірмейтін тәжірибелі комбайншы екенін де жерлестері жыр қылып айтады.
– Сексенінші жылдардан бері ауыр техникалардың рөлінде келе жатырмын. Комбайн өмірімнің бір бөлшегі секілді. Ал қожалықта жалпы 25 адам жұмыс істейді. Күз бен көктемде қосымша жұмысшылар тартылуы мүмкін. Биыл түсім жаман емес. Бір суық түскен соң күнбағысты оруға кірісеміз, – дейді С.Жотабаев.
Ол сондай-ақ 1, 2, 3 репродукциялы тұқым өндірумен де айналысып келеді. Қорында бидайдың «Омская-18», «Алтай 325», күнбағыстың «Заря», арпаның «Скакун» деген сұрыптары бар. Саралап қарасақ, өңірде малмен, жермен айналысатын шаруа қожалықтары көп. Бірақ жұмысшылардың әлеуметтік жағдайын қаншалықты жасай алады? Ал «Қалисаттарұлы» қожалығында жұмысшылардың еңбектеріне қарай лайықты жалақыларымен қатар, озық шыққандарына баспана, көлік берілетінін де айта кеткен жөн. Жалпы, қожалық жетекшісі жұмысшылардың әлеуметтік жағдайын үнемі назарында ұстап отырады. Бұл жұмысшы мамандарына деген құрметі. Әйтпесе, жыл өткен сайын тракторшы, комбайншы, токарь, агроном сынды мамандықтар азайып барады. Мектеп бітірген түлектердің басым көпшілігі жылы жерде, басшылық орында отыруды мақсат етеді. Десе де еңбек мамандарының табысы ешкімнен кем емес.
Самархан Жотабаев ауданның және облыстың әлеуметтік-экономикалық дамуына үлкен үлес қосып келеді. Еңбегі де елеусіз емес. Бірнеше рет мемлекеттік наградалармен және алғыстармен марапатталған.
Облыстың Алтай, Глубокое, Шемонайха, Бородулиха, Ұлан аудандары да түгін тартсаң майы шығатындай, шұрайлы өңірлер. Жаз құрғақ болғанымен, егін шықпады дегенді естімедік. Жалпы алғанда, биыл дәнді дақылдар 599 мың гектарға, майлы дақылдар 486 мың гектарға егілді. Картоптың өзі 18 мың гектарды алып жатты. Дәнді-бұршақты дақылдарға орақ шілденің соңында түсе бастаған. Облыстық ауыл шаруашылығы мамандарының деректеріне сүйенсек, дәнді және дәнді-бұршақты дақылдардың орташа түсімі гектарына 14,48 центнерден. Бұл көрсеткіш өткен жылғы деңгейден 0,48 центнерге жоғары.
Жыл сайын техникалар да жаңартылып жатыр. Облыс шаруашылықтарында ұзын саны 3 581 астық жинайтын комбайн бар екен. Оның 1 202-сі заманауи техникалар. Яғни өнімділігі жоғары, біреуінің өзі өнімділігі жағынан «Нива» немесе «Енисей» маркалы 2-3 комбайнға пара пар. Дизельге де үнемді. Дизель демекші, орақ маусымында Энергетика министрлігі облыс шаруаларына тоннасы 189 мың теңгеден 30 мың тонна дизель отынын бөлді. Сонымен қатар жем-шөп дайындау үшін 4,8 мың тонна арзандатылған дизель отыны бөлінді. Жиналған өнімді ысырап етіп алмай өңдеу үшін тәулігіне 12 мың тонна астық кептіретін 90 кептіргіш жұмыс істеп тұр. Одан басқа 300 механикаландырылған кептіргіш бар. Облыста ауыл шаруашылығы дақылдарының өнімін сақтаумен 8 лицензияланған элеватор айналысады. Лицензияланған астық қабылдау пункттері 472 мың тонна астыққа дейін сақтауға қауқарлы.
Түсінгеніміз, жанар-жағармай нарықтағы бағадан арзанға босатылды. Астық қоры былтырғыдан 1,2 пайызға артық. Элеваторлар да жеткілікті. Алайда нан бағасы 135 теңгеге қымбаттаған.
