Әлемдегі мұнайды ең көп өндіретін Сауд Арабиясы 2060 жылға таман мүлдем парникті газ шығармауға уәде берді. Бұл – аталған елдің бұған дейінгі өзіне алған міндеттемесінен екі есе көп.
Бұл ақжолтай жаңалықты тақ мұрагері ханзада Мұхаммед бен Салман Әл Сауд Сауд Арабиясының «Жасыл» бастамалар форумында айтқан сөзінде мәлімдеді.
«Сауд Арабиясы 2060 жылға қарай қазіргі көміртегі айналмалы экономикасы бағдарламасы аясында парникті газ қалдығын нөлге түсіруді мақсат етіп отыр. Мұндай қадамға жету барысында Сауд Арабиясының жаһандық мұнай нарығындағы қауіпсіздік пен тұрақтылығын нығайтудағы жетекші рөлі сақталады», деді тақ мұрагері.
COP26 саммитінің президенті Алок Шарма бұл жаңалықты ыстық ықыласпен қабылдады. Оның айтуынша, мұндай мәлімдемелер басқа мемлекеттердің климат өзгеруіне қарсы күресуіне ықпал етеді. Сондай-ақ А.Шарма Сауд Арабиясының жоспарымен жіті танысуға ниетті екенін де жеткізді.
Халықаралық энергетика агенттігінің атқарушы директоры Фатих Бирол да бұл бастаманы құптап отыр.
«Әр мемлекет парникті газ шығарылымын азайтуға әртүрлі жолмен қол жеткізуі мүмкін. Бірақ климаттың өзгеруі баршамызға ортақ. Осы орайда қазба отындарды өндіруші негізгі мемлекеттердің мұндай қадамдары және оны жүзеге асыруы жаһандық жылынуды тоқтатуда маңызға ие», деді ол.
Сауд Арабиясы экономикасы негізінен мұнай мен газ экспортына тәуелді. Ел билігі кейінгі кезде қазба отынға тәуелділікті азайтып, экономиканы әртараптандыруға тырысып жатыр. Бірақ әлі де мұнай мен газдың үлесі басым, экономикасының негізін құрайды.
Ел басшылығы мәлімдеген жоспардың әлсіз бір тұсы бар. Сауд Арабиясы ішкі көмірқышқыл газы шығарылымын азайтуды жоспарлағанымен, бұрынғыдай мұнай мен газ экспорттауды жалғастыра бермек.
Сауд Арабиясы жылына 600 миллион тонна көмірқышқыл газын шығарады. Осылайша, әлемдегі парникті газды көп шығаратын 10 елдің қатарына кіреді. Қазіргі таңда бұл тізімде көшті Қытай бастап тұр. Шартарапта шығатын CO2-ның 28 пайызы осы Қытайға тиесілі.
Содан кейінгі орында АҚШ тұр. Америкалықтардың үлесі 15 пайызды құрайды. Бұдан бөлек, Үндістан (7 пайыз), Ресей (5 пайыз) және Жапония (3 пайыз) да ауаны ластайтын елдер қатарында.
Климат саммиті қарсаңында Ұлыбритания ханзадасы Уильям да пікір білдірді. Ол BBC арнасына берген сұхбатында ғарышқа коммерциялық сапарға шығуды сынға алды. Ханзаданың айтуынша, климаттың өзгеруі бүкіл адамзатты алаңдатуы тиіс мәселе. Осы орайда ғарышқа құмартудың орнына жерді аман алып қалудың өзектілігіне тоқталды.
«Бізге бүкіл әрекетімізді ғарышқа сапарға шығуға емес, планетамызды сақтап қалуға жұмылдыратын нағыз ақылдылар керек. Егер мұқият болмасақ, балаларымыздың болашағына балта шабамыз», деді ханзада Уильям.
Қытай басшысы Си Цзиньпин БҰҰ Бас Ассамблеясының саммитінде бұдан былай шетелде көмірмен жұмыс істейтін жаңа энергетикалық жобалардың құрылысын қаржыландырмайтынын мәлімдеді.
«Қытай басқа дамушы елдерге көмек көрсету барысында жасыл және көміртегі шығарылымы аз энергияны дамытуға қолдауды күшейтеді. Сондай-ақ шетелде көмір арқылы жұмыс істейтін жаңа жобаларға қаржы салмайды», деді Бейжің басшысы.
Ал Америка Құрама Штаттарының президенті Джо Байден 2024 жылға қарай кедей елдерге қаржылық көмекті екі есе ұлғайтуды жоспарлап отырғанын мәлімдеді. Бұл қаражат парникті газ шығарылымын азайтуға жұмсалмақ.
