Дуалды оқу – уақыт талабы

Бұл күнде барша қазақ­стан­дықтардай біздің оқыту­шы­ларымыз бен шәкірттеріміз де Елбасының Жолдауын қызу талқылау үстінде. Бұл жолы да жаңалықты ойларға, құнды ұсыныстарға толы онда қойылған мәселелердің бәрі өте маңызды.Соның ішінде, ұлттық білім берудің барлық буынының сапасын жақсартуда ауқымды жұмыстар күтіп тұрғандығына сәйкес нақты міндеттердің атап көрсетілуі ұстаздар қауымы көңі­лінен шықты. Атап айтқанда «Таяудағы 2-3 жылда дуалды, техникалық және кәсіптік білім берудің ұлттық жүйесінің негізін қалыптастыру керек. Келешекте жастардың техникалық білім алуын мемлекеттік кепілдендіруге көшіруді қарастыру қажет» деп Үкіметке 2014 жылғы 1 маусымға дейін осы мәселе бойынша нақты ұсыныстар енгізу тапсырылуы көптен бергі мақсатымызға жетуі­мізді жеңілдететіндігіне қуантты. Ойымыздан дөп шыққандай, бұл біздің сала қызметкерлерін толғантып жүрген мәселе болатын. Қарағанды көмірі қазынасын игеру қолға алынған уақыттан бері оған үлес қосу үшін орта буын мамандар даярлауға арналып құрылған, 80 жылдан астам тарихы бар, аймағымыздағы алғашқы техникалық білім оша­ғы еліміз өндірісін көтерген көш­басшыларымен танымал болса, сондайлық тұрпаттағы кадр­ларды қалыптастыру жолын­дағы үрдісті сақтап, жаңғырту жалғастырылып келеді. Жылдан-жылға өсіп, талап биігінен көрінуге ұмтылыс ұдайы назарда.Колледжімізде бүгінде 15 мамандық иелері даярланады. Бұлар облыс экономикасының барлық саласында еңбек ете алатын, еліміздің индустриялық-инновациялық дамуына қатысу икемі ұштатылған жастар ретінде оқу орнымыз беделін көтеріп жүр. Бұл ретте жетістікке қанағат­танып қалып отырға­нымыз жоқ. Білім берудің тиімді жүйесін жетілдіру және сапаға көшуге дайындықтағы іс-ізденістер толассыз. Солардың біріне тоқтал­ғанда, оқыту мен мамандық меңгертудің дуалды тәсілін бірінші болып қолдануымызды атар едім. «Кол­ледж – студент – кәсіпорын» ара­сындағы үшжақты келісімшарт аясында Еуропа елдерінде бұ­рын­нан қалыптасқандай атал­ған жүйе бойынша кәсіптік оқы­ту үдерісінің басым бөлігі күні ұзаққа оқу орнында емес, кәсіп­орындарда немесе арнайы жабдықталған тәжірибелік нысандарда өтеді. Студенттер оқу уақытының 70-80 пайызын тікелей өндірістерде өткізеді. Өңірдегі «Арселор Миттал Теміртау» компаниясы, «Қазақмыс» корпора­циясы, «Қарағандыжылу», «Қа­рағандысу» ЖШС сияқты іргелі құрылымдармен жасалған шартқа сәйкес білімдері мен кәсіби білігін өндіріс үстінде шыңдайды. Өздеріне қанша маман керек екенін анықтап, оқу орнына сұраныс жібереді. Оқуларын аяқтаған соң жұмыспен қамтылады. Осылайша, оқытудың өндірістің нақты талабына, сұранысына сай жүргізілуі жұмыс берушілерді қажетті мамандықтарды іріктеп алуларына тартуда. Соның арқа­сында жыл сайын бітіретін 800-ге жуық түлектеріміздің дені бірден еңбекке араласа алып отыр. Өңір­де өнеркәсіп саласының қайта жан­дануы кәсіптік-техникалық мамандықтарды аса қажет ете тү­суде. Осыған орай, қалаған тү­­­рін меңгертуге мүмкіндікті ке­ңейтуге және соған талпынушы­лар санын ұлғайту ойластырылуда. Сөз орайында айта кету керек, дуальді жүйе бойынша оқу стандарттарымен бірге, кәсіптік стандарт жасалуы қажет. Бұл не десек, жұмыс берушілер тарапынан қойылатын талаптарға сай жеткіншектер болашақ ма­мандықтарына ерте бастан бейімделу керек. Бізде әзірге осы жағына көңіл бөлінбей отыр. Мәселен, Германияда кәсіптік бағдар беру балабақшадан, бас­тауыш сыныптардан басталады. Оқушылардың өзінің бейімі бар кәсіпке бет бұруына қолдау жасалады. Өндіріс орындары оқу үлгеріміне, еңбекке баулынуына, шеберлігі жетілдірілуіне тікелей араласып, бәсекеге қабілетті кадр­ды қанаттандыруға көмек көрсетеді. Жалпы алғанда, бұл бағытта атқарылып жатқан іс-шаралар аз емес, сырт жерлерге де та­ны­луда. Былтырғы күзде Екате­ринбургте өткен Қазақстан-Ре­сей 10-аймақаралық форумда Пре­зиденттер Н.Ә.Назарбаев пен В.В.Путиннің қатысуымен қол қойылған келісімдерде Қара­ған­ды политехникалық және Пер­воуральск металлургиялық колледжі арасында да өзара ынтымақтастық туралы шарт бе­кітілді. Орта буын техникалық мамандар даярлауда жинақ­талудағы тәжірибені бөлісу, сту­денттер алмасу, Теміртау метал­лургиялық комбинаты мен Челябі металлургиялық зауытында, мұнай-газ және энергетика, көлік кешенінде өндірістік тағылымнан өту тәрізді шаралар белгіленді. Қазір ортақ мақсат ойдағыдай іске асырылуда. Зекен РАХИМОВ, Қарағанды политехникалық колледжінің директоры, техника ғылымдарының кандидаты, профессор. ҚАРАҒАНДЫ.