Сұхбат • 29 Қараша, 2021

Тұңғыш Президентіміздің тағдырына ең қиын кезең тура келді

322 рет
көрсетілді
24 мин
оқу үшін

– Бибігүл Ахметқызы, бір ға­жабы, 16 желтоқсанда сіз қос бірдей қуанышты – өзіңіздің жә­не Тәуелсіздіктің туған күнін қа­тар атап өтеді екенсіз. Жетімдік­ті, аштық пен соғысты көрген сіз үшін бұл қастерлі күннің ба­ғасы меншікті мерекеңіздің қуанышымен қосылғанда арта тү­сетіні белгілі. Тәуелсіздік ал­ғаннан кейінгі алғашқы жыл­дардың ақеділ шаттығы мен қиындығына алдымен өздеріңіз куә болдыңыздар, сондықтан сіз айтатын естелік те ерекше болуы тиіс...

Тұңғыш Президентіміздің тағдырына ең қиын кезең тура келді

– Өткен ғасырларда ат үстінен түспей азаттық аңсап өткен ата-бабаларымыздың арман-аңсары біз өмір сүрген ғасырда, біз жазып жатқан тарихтың парақтарын­да бедерленіп, алтын арай шапа­ғын шашты. Бұл – өлшеусіз бақыт. Ел басындағы ауыр дағдарыс­қа қарамастан жаңа мемлекеттің ір­гесін қалауға құлшына кіріскен Елбасы бастамасы қоғамнан ке­дергісіз қолдау тауып отырды. Кеше ғана бір ту, бір ұранның астында ұйысып отырған одақтас республикалар жеке мемлекет болып бө­лі­ніп шығып, еншісін алғаннан ке­йін дербес тірлікті неден бастарын білмей дағда­рып отырғанда, көшбасшымыз Нұрсұлтан Әбіш­ұлы іркілместен ірі шаруаларды шешуді қолға алды. Ол кісінің ел басшысы ре­тіндегі ең үлкен ат­қарған ісі деп өз басым шекараны шегендегенін айтар едім. Тәуелсіздігіміз үшін ана тілінің орны қандай болса, ұлтарақтай жерін көзінің қара­шы­ғындай сақтаған біз үшін шекара да сон­дай қастерлі. Тіл мен жер өзі­міздікі болмай, өзгенің алдында «азатпын, еркінмін, елмін» деп айта алмаймыз. Шекара – өте нәзік мәселе, әр ұлт үшін киелі са­­на­латын жер мәселесі дұрыс ше­шіл­мегеннен кейін зардабын ұр­пағы тартады. Оған мынау Ар­мения мен Әзербайжан, Ресей мен Украина елдері арасындағы жер дауы мысал. Құдайға мың тәубе, қазақ елі осындай қантөгіс пен қырғи қабақ соғыстан аман отыр. Ал бұл тікелей Елбасымыздың еңбегінің жемісі.

Міне, бостандыққа қолымыз жетіп егемендік алғанымызға отыз жыл болды. Тұңғыш Президен­тіміздің тағдырына ең қиын ке­зең тура келді. Кеше ғана сартылдап жұмыс істеп тұрған за­уыт-фабриканың өкпесін үр­леп тұрған оттегінің көзін Ресей, Ук­раина, Беларусь сияқты же­тек­ші мемлекеттер жауып тас­та­­ған соң, онсыз да жартылай шикі­­зат өндіретін еліміз қол-аяғы шідер­леніп, біржола тұралап қал­ды. Президентіміз қалың тұман арасынан қарманып жол тауып, қиынның өзін қиыстырып, адам айтса сенбейтін жетістіктерге ­же­­­теледі. Әлі есімде, алғаш «аста­на Ақмолаға ауысады» деген ха­барды естігенде, қимас көңіл­мен көзімнің жасын тыя алмай жы­лағаным есімде. Ал қазір стра­те­гиялық жағынан дұрыс қабыл­дан­ған шешім екенін уақыт өзі дә­лелдеп отыр. Қазақстанның қақ жү­­регінде орналасқан Нұр-Сұл­­­тан қаласы қазақ елінің төрт бұ­­­рышы келіп түйісетін, бү­кіл об­­лыс орталықтарымен, шар­та­­рап­­тағы шет мемлекеттер­мен қа­рым-қа­тынас жасауға қолай­лы, эконо­микалық тұрғыдан, эко­ло­­гия­­лық жағынан тиімділігін та­ны­­тып отыр­ған ірі орталыққа айналды.

– Сіз Тәуелсіздік алғаннан кейін бес күннен соң, 1991 жыл­дың 21 желтоқсанында Со­циа­листік Еңбек Ері атаныпсыз. Күйреп, келмеске кетіп ба­ра жат­қан Кеңес Одағының ең жо­­ғарғы марапатының соң­ғы иегері сіз екенсіз. Қалай алға­ны­ңыз есіңізде ме?

–Ол тарих күні бүгінгідей есім­де. Мен үшін күтпеген жағдай еді. Кеңес Одағы құлап жатқан­да, соңғы рет тұяқ серпігендей, шамасы, отар республикаларды жарылқап, сый жасаған М.Гор­бачев сыпыра жасауды жөн көріп, шын жүрегімен осы бұйрыққа қол қойған екен. Менің өнерімді қашан да биік бағалайтын және осы жоғары наградаға лайық санаған Н.Назарбаев Кеңестің биік марапатын өз қолымен табыстады. Менің де қуанышымда шек болмады. Еңбек пен қарапайым жұ­мысшының маңдай терін ерек­ше құрметтеп, насихаттаған Одақ­тың идеологиясы сүйегімізге де­йін сіңіп кеткені сонша, мұны мен награда дегеннен гөрі халық­тың маған деген құрметі мен ықы­ласының жемісі деп қабылдадым. Мен әрбір марапатыма маңдай теріммен қол жеткіздім деп мақта­нышпен айта аламын. Жарты әлемді, тұтас Кеңес Одағын, бү­кіл Қазақ даласын оңынан да, солынан да көктеп, алыстағы аудан, қияндағы ауыл демей, егін даласында, бел жазбай жер тырмалайтын күнқақты жандардың алдында, зауыттар мен фабрикаларда, шахтаның астында, тіпті 7-8 малшының алдында талай рет концерт беріп, ән салдым. «Маған салтанатты сарай, үлкен сахна керек» деп тәкаппарлық танытпадым, сахна талғамадым. Бұл марапаттар – сол еңбектің нәтижесі.

– Тәуелсіздіктің жеке басы­ңызға әсерін қалай сезіндіңіз?

– Тәуелсіздіктің қадірін қиын­дықты көрген біздің ұрпақ, менің замандастарым бәрінен гөрі биік­теу сезінеді. Себебі кеңестік жүйе­нің озбыр саясатының салқыны біз­дің отбасымызға оңай тиген жоқ. Әкемізді «халық жауы» атан­дыр­ды, бізді балалық шағымыз­дан айырды, бұғанамыз бекімей тұрып ауыр жұмыстарға жегілдік. Бұл нәубет аяқталмай жатып со­ғыс басталды. Аталарымыз бен әке­лерімізді майданның алғы ше­біне салып, от пен оқтың аузы­на байлады. Жеті жасымнан же­тім қалып, консерві зауытында жұмыс істеп жүрген жерімнен Семейге жер аударылған Галина Серебрякованың кеңесі­мен Алма­тыға келіп, консерватория­ға оқу­ға түсіп, білім алдым. Же­тім­дікті ­де, жоқшылықты да, әді­лет­сіздікті де көрдік, бірақ, адам баласы бәріне төзеді екен. Еңбек етсең, түбінің қайыры бар. Қазір осының бәрі көрген түстей, өзге түгілі өз балаңа айтсаң да, ертегі сияқты естіледі. Бүгін, міне, қадірлі әже болып, жастарға бата беріп, ақыл-кеңес айтамыз. Бұл сый-құрмет­тің бәрі маған тегін келген жоқ. Жақсы көрген адамына жарты әлем­ді сыйлап жібергісі келіп тұра­тын жаны жомарт, жүрегі таза ауыл адамдары, егіншілер мен мал­шылардың арқасында Бибігүл атандым, ел еркесі болдым, даңққа бөлендім. Мені алдымен ел төбесіне көтергеннен кейін ғана Үкімет маған назарын салып, атақ-лауазымын біртіндеп бере бастады. Күш – көпте. Мұны мен ешуақытта ұмытпаймын.

– 1967 жылы кеңестік делегация құрамында Монреальда өткен ЭКСПО-ға Қазақстан өнер шеберлері де қатысып, ән са­лып, концерт берген екен­сіз­дер. Канада көрмесіне келген қо­нақ­тар сіздерді қалай қарсы алды?

–1967 жылға дейін «халық жа­уы­ның қызы» деп, саяси жағы­нан сенімсіз адам санағаны болар, мені шетелге шығарған жоқ. Іргедегі Қытайға, Польшаға, Вьет­нам сияқты елдерге барамын, бірақ ірі капиталистік мемлекеттерге жол жабық болды. Батыс Еуропаға жол осы Монреаль сапарымен ашылды. Жай сапар емес, төрткүл дүниенің техникалық же­тістігін тауар сияқты тізіп тас­таған ЭКСПО-ның өзіне бардық. Делегация құрамында Бәйкен Әшімов, Саттар Имашев, Ілияс Омаров секілді белгілі мемле­кет қайраткерлері, Ермек Серке­баев, Роза Жаманова, Ришат Аб­дул­лин, Роза Бағланова, Болат Аюха­нов, Байғали Досымжанов сияқ­ты өнер қайраткерлері болды. Біз Роза Жаманова екеуміз қонақ­үйдің бір бөлмесінде тұр­дық. Бізді Монреальдің модерн стиліндегі архитектурасы, шыны ғимараттар, тіпті бөлмеміздегі қабырғаға жапсарлас жасалған шкаф та таңғалдырды. Әлі есім­де, Қазақ КСР-нен келген өнер шеберлерінің гала-концерті сұм­дық аншлагпен өтті. Бізді жан-жағы­мыздан туристер келіп қор­шап: «Қытайсыңдар ма, әлде жа­пон­сыңдар ма?» деп қызықтап сұ­райды. «Қазақпыз» дейміз. Көр­­меген, естімеген, білмейді. Қа­лай айтсаң да, түсінбейді. Біздің кон­цертімізге аштық жылдарын­да елден жырақтап кеткен отандас­тарымыз да келді. Қызын же­тектеп келген бір салиқалы қазақ біздің жанымызға келіп еңкілдеп тұрып жылады. Қорқып қалдық. Түркиядан осы ЭКСПО-ны арнайы көруге келген математика ғылымының профессоры екен. Елге деген сағынышын айтып жеткізе алмай еңірегені көпке дейін есімнен кетпей жүрді. Ал осындай ешкім естімеген, біл­меген, білгені орыстың басыбайлы бір боданы деп қана қараған Қазақстанымызды күллі әлемге Нұрсұлтан Әбішұлы танытты. Бұл шындықпен ешкім де дауласа алмайды. Тәуелсіз елдің Президенті болып сайланған күннен бастап жарғақ құлағы жастыққа тимей, шартараптағы елдерді шарлап, Қазақстанның саяси қарым-қатынасын реттеген абыройлы мұраты көз алдымызда жүзеге асты. «Елу жылда – ел жаңа» де­ген, осы мақалдың мазмұнын кеш те болса, шын ұқтым. Канада елін­дегі аузымызды аштырып, көзі­мізді жұмғызған ертегідей «ЭКСПО – 67» тұп-тура елу жыл өт­кен соң, 2017 жылы біздің елі­мізде, өз Отанымыздың төрінде өте­ді деп ойладық па? Қол жетпес арманды шындыққа айналдырған адам Нұрсұлтан Әбішұлы ғой, қане, бұл шындықпен кім таласа алады? Асүйде отырып әңгіме айтқан жеңіл, ал бір мемлекеттің тізгінін ұстап, көшін алып жүрудің қиындығын Елбасы өзі ғана біледі. Себебі иығына ауыр жүкті артқан да өзі, салмағын сезінген де өзі. Қазір заман кең ғой, қайда барып оқимын десең де, қай елде демаламын десең де, тіпті қай жаққа көшіп кетемін десең де, алдыңда жол сайрап жатыр. Баста білім, бойда батылдық, қалтада ақша болса, еш кедергі жоқ. Бұл – қа­зір, ал осыдан отыз жыл бұрын осы­ның бірі де мүмкін бе еді? Ойлан­ғанымыз абзал.

– Тоқсан жасқа толғаныңызда Елбасы сізді қабылдады. Сіз Нұр­сұлтан Әбішұлын ертеректен танитын боларсыз?

– Мен Нұрекеңді танығалы жет­піс жылға жуықтады-ау, шамасы. Ол кезде Қазақстанның халық әртісі атағын жаңа иеленген­мін. Украинаның Днепродзержинск қаласына гастрольдік сапармен барғанымда металлург ма­ман­дығында оқып жүрген бір топ қазақ баласы концертіме келіп қатысты. Сол концертте Нұрекең маған гүл сыйлады. «Апай, біз осында бір топ қазақ баласы оқып жүрген едік. Бітірген соң елге ба­рып жұмыс істейміз» деді. Со­дан кейін ол кісіні Теміртаудың металлургия зауытында, комсомол орындарында, партия коми­тетінде қызмет істеп жүрген ке­зінде кездестірдім. Теміртауға гастрольдік сапармен барған ке­зімде бір жігіттер келіп: «бүгін сіз­дің концертіңізге бірінші хатшымыз келіп қатысады» деді. Кешке Нұрсұлтан Әбішұлы мен Сара Алпысқызы екеуі келіп өнерімді тамашалады. «Нұрекеңмен бірге жиі шай ішетін едік» деп мақтана алмаймын. Бірақ сирек те болса салтанатты жиындарда, мерекелік басқосулар мен түрлі шараларда көзі шалып қалса, келіп амандасып, қолымызды алады. Көңіл шырайын көрсетіп, кішіпейілдік танытып, ниеттестігін білдіреді, біз де әрқашан ол кісінің әр ісін қолдап, сырттай тілекші болып отырамыз. Елбасы 2019 жылы 90 жылдық мерейтойыма орай мені қабылдап, ілтипат танытып, құрметін көрсетті. Ол үшін тек рахметімді ғана айтамын.

– Сіз Шәкен Аймановтың фильмдеріне түстіңіз. «Біздің сүйікті дәрігер» фильміндегі таңғы шықтай тамылжыған «Көктем вальсі» мен «Тақиялы періштедегі» «Ана» әні қазақ эстрадасының ескірмейтін хит әні болып тыңдарман қауымның құлағында мәңгі қалды. Бірақ осы фильмге Тайлақтың әпкесі болып сіз түсесіз де, әнді белгілі әртісіміз Бақыт Әшімова орындайды. Неге?

– Бүгінгі көрермен біле бер­мейтін бір жайт бар. Сол кездің фильмдерінде бір шумақ болса да ән айтылуы тиіс дейтін жа­­зылмаған қағида тән еді. Әйел да­уы­сымен шырқалатын ән­ге Шә­кен аға міндетті түрде мені ша­қы­ратын. «Дала қызы» филь­міне де солай түскенмін. Ал «Біз­дің сүйікті дәрігер» фильміне шақырғанда, Шәкен аға: «Бибігүл, бұл фильмде сен өзіңді ойнайсың. Барлық әртістерді шақырып отырмын, солардың әрқайсысы өз рө­лін ойнайды» деді. Шынымды айт­сам, өз көңіліме жаққаны да осы фильм болды. Бірақ өнер күт­пеген, тосын жайттарға толы бо­лады екен. «Тақиялы періште» филь­мінде мен эпизодтық рөл­де ойнай­мын. Ән айтып, бір-екі ­кадрда төбе көрсеткенім болмаса, жауап­кершілігі бар салмақ­ты рөл емес-тін. Бірақ «Біздің сүйік­ті дәрі­гердегі» жалт-жұлт жасан­ған рө­лім «Тақиялы періштедегі» ­Тана ше­шемнің бір-екі тұста бо­лар-бол­мас жылт еткен қызының рөліне астар болуға жарамай қал­ды. Қызық болды. Осы фильм жарыққа шыққаннан кейін қай ауылға барсам да, қай қалада концерт берсем де, көрерменім «Маманы айт» деп маған қолқа салып, қол соғып отырып алатын болды. «Фильмге түскенмен, ол әнді мен орындаған жоқпын. Әнді Бақыт Әшімова айтады» десем де, «Қалайша айтпайсың? Фильмнен сені көргеніміз рас қой, ендеше әнді де сен айтасың» деп жұрт жер тепкілеп отырып алатын. Ақыры әнді жаттап, әуезін көтеріп, өзімнің лирикалық сопрано дауысыма лайықтап айтуыма тура келді.

– Айтпақшы, сізді Рүстем Әбдірашевтың «Балалық ша­ғым­ның аспаны» фильмінде Елба­сының әжесінің рөлінен де көр­ген едік. Бағалаған адам үшін бұл кейіпкеріңіз де бірегей бей­не болып шыққан. Шәкен аға­мыз бекер қолқа салмаған, әнші болмағанда, актриса бола­тындай қабілетіңіз бар, кино өне­рінің иіріміне түспегеніңіз таң­ғалдырады...

– Бірде Рүстем телефон соғып: «сізді бір қарт әженің рөліне ша­қырсақ, қалай қарайсыз?» деп өтінішін айтты. «Кәсіби актри­салар тұрғанда, қандай әженің рөлі ол?» деп қанша қар­­­сы­лас­сам да, Рүстем ақыры кино­­­сы­на қатысу­ға көндірді. «Бел­гілі актрисалар­­дың өзі ат-тонын алып қашып ойнау­­дан бас тартып жүрген қандай әже ол өзі?» деп ақыры шақырған студиясына келдім. Бетімді әрлеп, кимешек кигізіп, алдыма қол диірменін қо­йып, қасыма бір баланы жүгіртіп қойды. Сөйтіп отырғанда қолыма бір парақ қағаз беріп, «мына мә­тінді оқып көріңіз» деді. Оқысам, Нұрсұлтан Әбішұлының әжесінің сөзі. Шын жүрексіндім. «Қой, айналайын» деп мен де атып тұрып, әлгі актрисалар сияқты кетуге ың­ғай­ландым. Рүстем табанды жігіт екен, «мұның әлі фильм емес, жай ғана сынақ» екенін айтып, рөлді аяғына дейін ойнатты. Сөздің қысқасы, көркемдік кеңес мені бекітіпті. Фильм Жамбыл ауда­нында, Ұзынағаш ауылында түсі­рілді. Сондағы ауыл адамдарынан, ағайындарынан кейіпкерім туралы мәлімет жинап, «қандай адам еді?» деп сұрастырып, өзімше зерттеу жүргіздім. Сөйтсем, Нұрекеңнің әжесі ұзын бойлы, мінезі сұсты, ешкімнің бет-жүзіне қарамайтын өте өткір адам болған екен. Ауыл­дастары көзіне тура қарай алмай тайсақтап, жүзін төмен салатын көрінеді. «Менің бойым тапал ғой» деп тағы да шегінгім келіп еді, бірнеше қабат көрпешенің үстіне қоқитып отырғызып, режиссер ол мәселені де шешіп қойды. Режиссер «сұстылау қараңыз», «қаттырақ айтыңыз» деген сөзін қайталай береді. «Айналайын, біреуге тілім тиіп, балағаттамасам, бұдан артық қатты сөйлей алмаймын» деймін. Әжімді терең салып, тырнағымның астына қара бояу жақты. Сөйтіп сексеннен асқан шағымда актриса болдым. Фильм көрерменге жол тартты. «Балалық шағымның аспанын» көрген Нұрекең: «Бибігүл апам­ның әжесі өте креативный болып шығыпты. Бүкіл қазақтың әжесі сияқты әсер береді» деген екен. Фильмді көргеннен ке­йін кей адам: «Ал Бибігүл Төле­ге­нова қайда?» деп сұрайтын көрі­неді. Титрде аты бар, өзі жоқ. Бұл қа­лай? «Фильм Бибігүл Төлеге­нованың диірменмен ұн тартып отырғанынан басталмай ма?» дегенде ғана «адамды да осыншама өзгертуге болады екен-ау» деп таңырқағандар көп болды. Ал Дариға Нұрсұлтанқызы экраннан үлкен әжесін көріп ағыл-тегіл жылапты. «Менің әжем де осындай өжет болған еді, сонда әжем өз енесіне ұқсаған екен ғой» деп өз әжесін еске алып, көзінің жасын бір бұлап алыпты.

– Бибігүл Төлегенова атын­дағы халықаралық вокалистер конкурсы – нағыз Тәуелсіздіктің төл туындысы. Жас орындаушылар бағын сынайтын бұл байқаудың арқалаған мұраты, ұйымдастырылу себебі белгілі. Пандемияға қарамастан күні кеше ХІ конкурсты өткізіп, тыныстап отырсыз. Ән өнеріндегі бұл салмақты байқау жас та­лант­тарға атақтан басқа не береді?

– Ел есінде болар, менің Мә­риям­гүл деген қызым болды. Өкі­нішке қарай, 2007 жылы мезгілсіз дүниеден өтті. Сол жылдары Мәс­кеуде Ирина Архипова, Елена Образцова сынды Ресейдің опера жұлдыздары өздерінің атына конкурс жариялап, түкпір-түк­пірдегі таланттарды шақырып, бағын сынатып, оларға жол ашып жатты. Қызым: «Мама, бү­кіл республикалардағы мықты ән­шілер байқау өткізіп жатыр. Қа­зақстанның атынан сіз де ұйым­дастырсаңыз қалай болады?» деді. Мен әдеттегідей басымды алып қашып, бірден қарсылық таныт­тым. Мәриям ақыры мені көндіріп, конкурс ұйымдастыруды өз мойнына алды. Үш-төрт жыл қатарынан Мәскеуді, басқа да шет мемлекеттерді аралап, архивте­рін ақтарып, құжаттарымен таны­сып, халықаралық байқау өткізу­дің тәжірибесін зерттеді. «Сабақ­ты ине сәтімен» деген, ғарышта­ғы Талғат Мұсабаев пен жердегі Нұр­лан Өнербаевтың «Көзімнің қарасын» қосыла шырқаған дуэтін тікелей байланыстан тамашалау үшін Нұрсұлтан Әбішұлы студияға шақырылған екен. Нұрлан бізді де шақырған. Жиналған отыз шақ­ты адамның арасында Нұрекең келіп амандық сұрады. Байқау ұйымдастырғалы жатқанымды айттым. Сол-ақ екен, жанымдағы Мәриямгүл Елбасыға конкурс­ты жекеменшік етіп өткізуге тура келіп тұрғанын, ол үшін демеу­шілер іздеп жатқанын айтты. «Демеуші іздеудің не керегі бар, жекеменшік байқау жасаудың қа­жеті қанша? Бибігүл Төлегенова қазақта біреу ғана, сондықтан ол байқау мемлекеттік болуы тиіс», деді Нұрекең. Қызымның жана­ры оттай жанып, қанаттанып кетті. Президент қолдағаннан кейін біз 2001 жылы Үкімет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаевқа хат жаздық. Ол кісі қол қойды. Мем­лекет басшыларының тікелей қол­дауымен дүниеге келген халық­ара­лық конкурс, міне, жиырма жылдан бері дәстүрлі түрде өтіп келеді. Бәрі жақсы. Бірақ үлкен бастаманы көтеріп, басы-қасында жүріп, барлық ауыр жұмысын атқар­ған Мәриямгүлімнің жоқтығы ғана әлі күнге өзегімді өртейді. Ал қа­­зір Мәриямгүлдің жариялаған байқауын орта жолда қалдыр­май, атын өшірмей, рухы шат болсын деген тілекпен бұл ауқымды жобаны екінші қызым Гузель қолына алып, жалғастырып жатыр. Х халықаралық байқаудың бас жүлдесін Италияның жас ән­шісі Козимо Оресте жеңіп алды. Ол қазір Ла-Скалада және Вена Опера театрында ән шырқайды. Сондықтан біздің байқауымыздың жағрапиясы өте кең әрі салмақты деп мақтанышпен айта аламын. Біз жастарға жол ашамыз. Біздің конкурстан қанат қағып ұшып шыққан жас таланттар әлемдік деңгейдегі басқа да байқауларға қатысып, өз елінің атын паш етіп, жүлдегер атанады. Эстрада – кезеңдік өнер, буырқанған уақыттың сынына төтеп бере алатыны некен-саяқ, ал классика – мәңгілік. Адамның жан әлеміне жарық нұр шашып, байытатын рухани азық.

– Бүкіл әлемдегі жеке мем­лекеттердің оңашаланып, оқ­шау өмір сүріп жатқанына екі жылға таяп келеді. Аты жаман індеттен қалай қорғанасыз, екпе алдыңыз ба?

– Әрине, «Спутник» вакци­на­сының екі компонентін де салдырдым. Жылдың соңында үшіншісін қабылдауға әзір отырмын. Бұл жағынан өте тәртіпті адаммын. Себепсіз далаға шықпаймын. Көп­шілік орынға мүлде бармаймын. Өзімді журналистерге ең ашық адаммын деп есептеуші едім. Сұх­баттан бас тартқан, қойған сұрақтың жауабынан жалтарған жерім жоқ. Қазір де телеарналарға сұхбатқа жиі шақырады. Бас тарт­қаным үшін ренжиді. Өзім тау бөктеріндегі Бағанашылда тұрамын. Аулам толы қарағай мен қайың. Бір уақ таза ауамен тыныстауға шыққанымда, ор­мандағы қарағайдың ортасында отырғандай сезінетінім бар. Жасым 92-ге келсе де, қарап отыра алмаймын. Күләш Байсейіто­ва­дан бастап Әлібек Дінішевке дейінгі қазақ әншілерінің өне­рін қамтыған «ХХ ғасырдың жұл­дыздары» атты антологияны әзір­­леп, баспадан шығардық. Ермек Серкебаевтың қызы Ири­на Серкебаева екеуміз екі жыл сұхбаттасып жүріп «Бибігүл Тө­ле­генова: сүю, үміт пен сенім» – «Бибигуль Тулегенова: любить, надеяться и верить» атты орысша-қазақша кітапты оқырманға сый­ға тарттық. Тыныштықты жақсы көремін. Кітап оқимын. Әйтеуір өмірдегі бар жақсы нәрсені, жарық дүниені, сұлулықты сүйемін.

– Әңгімеңізге рахмет.

 АЛМАТЫ