Өнер • 06 Ақпан, 2022

Қайыңдар биі

867 рет
көрсетілді
2 мин
оқу үшін

Елсіз, жым-жырт бос жатқан биші бақ. Қадау-қадау қылқиған қайыңдар. Күн көрпесін үстіне тартып, қоңыр күздің бейбіт ұйқыға бой ұсынған кезі. Жерге оюлы көрпедей төселген майда жапырақтар бейуақ сәттің тылсым кейпіне үйлесіп, жел шырқаған жаяуқоңыр әуенге елітеді. Табиғат уысындағы тыныштық қандай тәтті еді!

Қайыңдар биі

Күрең күздің құшағында балқыған табиғаттың тамаша сыйы. Көрген адам көңіл бөлмей кетпес кереметтің нақ өзі. Қараңызшы, табиғат қан­дай ұқыпты, артық ештеңе жоқ, тек жаратылыстың жаң­ғырығы ғана естіледі. Ал­тын топыраққа тамырын жіберіп, бұрала біткен ақ қайыңдар алыс­тағы бізді де алапат күй­ге бөледі. Белгілі суретші Қа­лиол­ла Ахметжанның қыл­қа­­ла­мынан туған көрініс сол бір шуақты шақтың сәлемі іспетті.

Жапондық графиканың техникасын терең меңгерген суреткер шығармашылық із­де­ніс жолында жаңа бағыт сыз­ды. ХІХ ғасырда Франция елінде қарқынды дамыған «пуан­тилизм» стилін қазақ бейнелеу өнеріне алып келген шебер табиғаттан шабыт алды. Ол қалың орман ішінен бала күнінде жүрегіне ұя салған армандарын іздеді. Жазық далаға, тау бөктеріне бар махаббатын арнады.

Бақсаңыз, «Қайыңдар биі» картинасында қолданған түстерінің қосындысы бір-бі­рімен үйлесім тауып, тепе-тең­дігін сақтай келе, жарық пен көлеңкенің айырма­шы­лы­ғын оңай шешеді. Ком­по­зицияның негізгі қозғау­шы күші – түс пен форма. Форманы іздестіру нәтиже­сінде қылқалам иесі өзіне ғана тән кескіндеме техникасын құрастырды.

Жалпы, табиғат көріністері автордың сүйікті мотивтеріне жатады. Оның басты себебі – шығыстық дәстүрлі бейнелеу өнеріне деген қызығушылығы. Әсіресе, қытай, жапон ше­бер­лерінің пейзаждарына тамсанды. Оның ішінде олар­дың символикалық мәніне баса назар аударды. Мәсе­лен, қарағай мен қайың – көр­кемдіктің, беріктіктің және сұңғақтықтың символы болса, тау – әлем символына айналған үлкен фило­софиялық мәнге ие.

 Қылқалам шебері әрбір картинасында табиғат құ­пия­сын табуға тырысады. Жақыннан қарасаңыз, бояу струк­турасын, әр қабаттағы түстердің байланысын көруге болады. Мұнда автордың жеке қолтаңбасы мен өзіндік пікірі бар.