Заңның негізіне келесі қағидаттар салынған:
- жануарларға ауырсыну мен физикалық азапты сезінуге қабілетті тіршілік иелері ретінде қарау;
- жануардың өмірі, денсаулығы және әл-ауқаты үшін иесінің жеке жауапкершілігі;
- жануарларды қатыгездіктен қорғау;
- халықтың жануарларға адамгершілік және адамгершілік қатынасын тәрбиелеу.
Заң бойынша жануарларға қиянат жасау - бұл жануардың өліміне, жарақаттануына немесе денсаулығына басқа да зиян келтіретін немесе әкелуі мүмкін қасақана жасалған әрекет.
Жануарларды ұстау кезінде тыйым салынады:
- жануарды ұрып-соғу, азаптау, оның ішінде аштық, шөлдеу және жануардың өліміне, мертігуіне немесе денсаулығына өзге де зиян келтіруге әкеп соққан немесе әкелуі мүмкін жануарды бөлшектеу, күйдіру, суға батыру, тұншықтыру, сою арқылы өзге де күш қолдану әрекеттері;
- ауырсынуды басатын препараттар мен анестетиктерді қолдану жануардың денсаулығына зиян келтіруі мүмкін жағдайларды қоспағанда, тиісті құралдарды міндетті түрде қолданбай, жансыздандыруды немесе анестезияны қолдану көрсетілген жануарларға ветеринариялық және өзге де рәсімдерді жүргізу;
- жануарларды адамға немесе басқа жануарларға бұзақылық ниетпен не қызметтік міндеттерін орындауға немесе аң аулауға байланысты емес мақсаттарда дәрілеу;
- жануарлар иелерінің немесе жауапты адамдардың жануарларды немесе олардың ұрпақтарын күтіп-бағу жөніндегі міндеттерін орындаудан оларды жануарларға арналған баспанаға анықтағанға немесе өзге заңды тәсілмен иеліктен шығарғанға дейін бас тартуы;
- өмірі мен денсаулығы үшін қауіпті жай-күйдегі жануарға жануар иесінің немесе жауапты адамның, егер бұл адамдардың жануарға көмек көрсету мүмкіндігі болса немесе оны өздері өмірі мен денсаулығы үшін қауіпті Жай-күйге қойса, көмек көрсетпеуі;
- жануарлар ұрысын ұйымдастыру және өткізу;
- жануарларды пайдалана отырып, ұлттық спорт түрлері бойынша спорттық іс-шараларды қоспағанда, жануардың денсаулығына мертігуге немесе өзге де зиян келтіруге не жануарлардың қырылуына әкеп соғатын ойын-сауық іс-шараларын ұйымдастыру және өткізу;
- жануардың денсаулығына мертігуге немесе өзге де зиян келтіруге не жануардың өліміне әкеп соғатын мүкәммалды және өзге де құралдарды пайдалану;
- иттер мен мысықтарды оларды тамаққа пайдалану, сою немесе мертігу немесе денсаулыққа өзге де зиян келтіру жолымен осы жануарлардан өнім мен шикізат алу үшін өсіру, ұстау, пайдалану, сондай-ақ иттер мен мысықтардың жүнін тарау тәсілімен алуды қоспағанда, осындай өнімді өткізу;
- ветеринариялық дәрігер болып табылмайтын адамның эвтаназияны жүргізуі;
- ғылыми мақсаттарда будандастыруды қоспағанда, үй және жабайы жануарларды будандастыру.
Қылмыстық кодекстің 316-бабында жануарды мертігуге әкеп соқтырған қатыгездікпен қарағаны үшін 120 АЕК-ке дейін (367 560 теңге) айыппұл салу не түзеу жұмыстары не 120 сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тарту не 30 тәулікке дейінгі мерзімге қамау көзделеді.
Егер қатыгез қарым-қатынас нәтижесінде жануар қайтыс болса, онда мұндай әрекет 200 АЕК-ке дейін (612 600 теңге) айыппұл салуға, не түзеу жұмыстарына, не 200 сағатқа дейінгі мерзімге қоғамдық жұмыстарға тартуға, не бір жылға дейінгі мерзімге белгілі бір лауазымдарды атқару немесе белгілі бір қызметпен айналысу құқығынан айыра отырып немесе онсыз 50 тәулікке дейінгі мерзімге қамаққа алуға жазаланады.
Әкімшілік жауапкершілік жануарларға қылмыстық жазаланатын әрекет белгілерінсіз қатыгез қарау жағдайында көзделген. Бұл жағдайда жеке тұлғаларға 5 АЕК (15 315 теңге), лауазымды тұлғаларға 10 АЕК (30 630 теңге) мөлшерінде айыппұл салынады.
Қайталанған әрекет үшін айыппұлдар төрт есе артады.
