Референдум-2022 • 18 Мамыр, 2022

Өркендеу өзегі – өзгеріс

679 рет
көрсетілді
5 мин
оқу үшін

Қоғамның дамуын тежемей, ұдайы дем беріп отыру – биліктің де, бұқараның да міндеті. Тіпті мұны өркендеудің өзегіне айналар өзгеріске баласа да болады. Еліміздегі қоғамдық-саяси, әлеуметтік-экономикалық жаңғырудың бастауына айналар өзгеріс Конституцияға енгізілетін толықтырудан тін тартқалы отыр.

Өркендеу өзегі – өзгеріс

Осыған байланысты Парламент Мәжілісінің депутаттары Дүйсенбай Тұрғанов, Сәлімжан Нақпаев пен Нұрлыбек Ожаев «Атырау жылу-электр орталығы» акционерлік қоғамы­ның ұжымымен кездесті. Қай өңір болмасын, мұндай кәсіпорындар ерекшеленіп тұрады. Өйткені тұр­ғындарды жарық пен жылудан тарық­тырмау үшін стратегиялық ма­­ңызы айрықша кәсіпорында маң­дай терін төге еңбек етіп жүрген жұмысшылар референдум секілді маңызды іс-шараға қатысудан тыс қалмауы қажет. Сол себептен депутаттар ел Конс­­титуциясының 33 бабына ен­гі­зіл­гелі отырған өзгерістер мен то­лық­тырулардың маңызын тар­қата айтып, жұмысшылар тарапынан қойылған сауалдарға жауап берді.

– Президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың бастамасымен елімізде Жаңа Қазақстанды құру мақсатындағы саяси жаңғыру қадамдары басталды. Бұл – тәуелсіз Қазақстанды жаңа бағытта өркендетуге бастайтын үл­кен өзгеріс. Сондықтан мемле­кет­тік билік тармақтарын бір қолға шоғыр­ландырмай, оны әртараптандыру, суперпрезиденттік басқару жүйесінен алшақтап, парламенттік-президенттік жүйеге көшу көзделіп отыр. Әрине, мұндай саяси қадамды іске асыруды батыл жүргізу үшін алдымен құқық­тық негізін заңдастыру қажет. Демек ел Конституциясына өзгерістер мен толықтырулар енгізу қажеттігі туындады, – дейді Сәлімжан Нақпаев.

Әлемдік нарықта бір баррелі доллармен бағаланған «қара алтынның» үстінде отырған өңір тұрғындарын әлі де толғандыратын, тіпті түйінін тез тарқатуды қажет ететін жайттар аз емес. Толғауы тоқсан тіршіліктегі сондай түйінді мәселенің бірқатары Мәжіліс депутаты Дүйсенбай Тұр­ғановтың өңір тұрғындарымен жүз­десуінде кеңінен талқыға түсті. Мәсе­лен, Атырау қаласының іргесін­дегі Ақсай елді мекенінде тұра­тын қандастарды қадау-қадау мәселе­лер толғандырып отыр. Соның қата­рында әйелдердің зейнет жасын төмен­дету, мүгедектерге берілетін жәрдем­ақы­­ны арттыру мәселесі бар. Өйт­ке­ні азық-түлік бағасының қымбат­тауы жәр­демақы алатын мүмкіндігі шек­теулі жандардың жанына батып-ақ отыр.

Аталған ауылға қоңсы қонған Қайыршақты елді мекенінің тұрғыны Едіге Сабуровтың пікірінше, қазақ қоғамы да өркениетті елдердегідей өркендеуге бастайтын өзгерістерді қалай­тыны даусыз. «Сол себептен рефе­рендумға қатысу – әр қазақ­стан­дық­тың міндеті. Бірақ болашақта жаңаратын Конституцияны тарих оқулығына айналдырудың қажеті жоқ», дейді ол.

 Ал Мақат ауданындағы Доссор кентінің тұрғындары Рыспай Ғабдиев атындағы балалар өнер мектебінің қазіргі ахуалына алаңдайды. Бала­ларды саз әлемінің сиқырына баули­тын білім ордасы бұрынғы ескі ауру­хананың ғимаратында орналасқан. Мектептің материалдық-техникалық базасы сын көтермейді.

Дүйсенбай Тұрғановтың айтуынша, елімізді үлкен өзгеріс күтіп тұр. Қоғамды да, сананы да өзгертуді қалаған әр тұрғын референдум ар­қы­лы таңдауын жасауы қажет. Өйткені Конституцияға енгізілетін түзетулердің негізгі тармақтарында суперпрезиденттік модельден бас тарту, Тұңғыш Президент туралы заңның күшін жою, депутаттарды таңдаудың жаңа тетігі секілді маңызды өзгерістер бар.

– Конституциялық Кеңеске сот мәртебесі қайтарылып беріледі. Сол себептен бұл орган азаматтардың мәселелерін шешудің соңғы сатысы ретінде жұмыс істейді. Елімізде өлім жазасы алынып тасталды. Табиғат құбылыстарынан, не техногендік сипаттағы төтенше жағдайларды жоюға қаражат жедел бөлінеді. Бұл зардаптарды жедел жою бағытындағы жұмысты жүргізуге мүмкіндік береді, – дейді Д.Тұрғанов.

Мәжіліс депутаты Нұрлыбек Ожаев «Азаматтарға арналған үкімет» мемлекеттік корпорациясы» КеАҚ-ның облыстық филиалында кездесу өткізді. Қазір тұрғындардың дені түрлі анықтаманы алу үшін бұ­рын­ғыдай мекемелерді жағалап жүр­мей, халыққа қызмет көрсету ор­та­­лығына келеді. Сондықтан орта­лық қызметкерлеріне үлкен жауап­кершілік жүктеліп отыр. Алайда тұрғындарға қалт­­қысыз қызмет көрсететін филиал қызметкерлерін алаңдататын түйт­­кілді мәселелер бар. Біріншіден, орта­лық қызметкерлерінің мәртебесі нақ­ты­ланбай келеді. Осы себептен тұр­ғын үй кезегіне тұра алмайды. Екін­ші­ден, олар мемлекеттік тілдің қол­дану аясының кеңейтілгенін қалайды.

– Конституция екі жолмен ғана өзгереді. Оның бірі – референдум арқылы, енді бірі – Парламент арқылы. Бұған дейін Ата Заңымызға Парламент арқылы төрт рет өзгеріс енгізілген еді. Бұл жолғы өзгерістің мәні де, жөні де бөлек. Өйткені Ата Заңға енгізілетін өзгерістер мен толық­тырулар халық талқысына шы­ға­рылып отыр. Референдумда Конс­титуцияның 33 бабына 56 түзету енгізілмек, – деді Нұрлыбек Ожаев.

 

Атырау облысы