Шетелде оқудың артықшылығы мен кемшілігі

Соңғы 10 жылда шетелде білім алу қалыпты жағдайға айналды. «Болашақ» бағдарламасынан бөлек, қазақстандық студенттерге әлемнің әр бұрышындағы кез келген мемлекет арнайы тегін грант ұсынады. Тек тіл меңгеріп, тиісті құжаттарды талапқа сай тапсырып, тәуекел ете білсе болғаны. Бұл мүмкіндікті қалт жібермегендердің бірі – Айзере Орымбай.

Ол өзінің еңбекқорлығы мен табандылығының арқасында қазір Оңтүстік Кореяның Тэгу қаласындағы Кенбук ұлттық университетіне грантқа түсті. Мамандығы – «Медиа және коммуникация». Айзере әзірге корей тілін жетілдіру мақсатында Пусан шет тілдер университетінде оқып жатыр.

– Білім-білігіңді жан-жақты дамытып, жаңартып отырмасаң, уақыт өте қажетке жараудан қалады. Мен бакалавр мен магистратураны Астанадағы Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетінде оқыдым. Студент кезімнен корей сериалдарын көргенді ұнататынмын. Одан қалды жасөспірім шақтан шетелде оқуды армандайтын едім. Өзіме мақсат қойып, корей тілін үйрене бастадым. Магистратураға түсу жолдарын қарастырдым. Осылайша Корей үкіметі бөлген грантты ұтып алдым. Олар менің оқу ақымды, баратын ұшақ билетімді толық өтеді. Бұған қоса ай сайын 380 мың теңге көлемінде шәкіртақы береді. Мұнда студенттер үшін барлық жағдай жасалған. 24 сағат жұмыс істейтін кітапхана, кез келген жерде интернет жүргізілген. Тіпті университеттің ішінде фитнес орталығы, қыздарға арналған маникюр орындары да бар. Ең маңыздысы, нәзік жандар үшін бұл аумақ өте қауіпсіз, – деді Айзере Орымбай.

Айзеренің пікірінше, шетелде оқыған­ның қолайсыз тұстары да кездеседі. Бір қызығы, Корей үкіметі егер студент са­баққа бір күн қатыспай қалса, сол күннің оқу ақысын қайтарып алады екен. Бұл – өзі­міздің ұлттық валютаға шаққанда шама­мен 10 мың теңге. «Сондықтан са­бақ­қа келу қатаң тексеріледі», дейді ол.

– Мәселен студент ауырып қалды делік. Студент уни­верси­теттің емханасына келіп, дәрігер тек­­серісінен өтуге тиіс. Егер сырқаты күр­делі болса, оқу орнының медицина­лық қыз­меткерлері қаладағы басқа ауру­­ханаларға бағыттайды, – деді А.Орымбай.

Бұған қоса, Оңтүстік Кореяда әлеуметтік жағдай тұрақсыз. Тамақтың баға­сы шарықтап тұр. Мәселен 5 мың тең­геге екі түйір алма ғана алуы­ңыз мүм­кін. Сондай-ақ корей тілін білме­се­ңіз, көптеген қиындықпен бетпе-бет келуі­ңіз ықтимал. Мұнда қосымша, арнайы құрылғылар және қызмет көрсету орталықтары көбінесе өз тілінде жұмыс істейді.

Кезінде шетел асып, білім қуған жас­тың бірі – Қарлығаш Ещанова. Ол Ұлы­британиядағы Ливерпуль уни­­верси­­­тетінде оқыған. Екінші дәре­жедегі ғы­лыми деңгейін алып, эколог атанды. Қазір білімін қазақ жастарын дамытуға арнап жүр. 20-дан ас­там шәкірті де бар. Кейіпкеріміздің сөзін­ше, әлемдік белді университеттерде оқудың да өз ауыртпалықтары бар.

– Әлемдегі ең үздік университет­тер­дің басым бөлігі – Ұлыбританияға тиесілі оқу орындары. Сөзсіз, сапалы білім береді. Мұндағы зертханалардың жабдықталуы, оқытылу жүйесі, кітапханалардың байлығы жағынан студенттерге өте қолайлы. Мұнда экологияны оқу үшін, Уэльс штатынан бастап, Англияға дейін тұтас елді аралап шықтым. Яғни сабақтар университет шеңберімен шектеліп қалмайды. Табиғатқа, теңізге шығу сияқты практикалық сабақтар көп болады. Кез келген жерде ғылыми-зерттеу орталықтары бар. Бірақ шетелде біздегідей еркінсіп жүретін жүйе жоқ, ерке баланың сценарийі жүрмейді. Бұл ерекше күш-қайрат, ерік жігерді қажет етеді. Өзім алғаш оқыған жыл­дары бір пәнге қажетті тапсыр­ма үшін кітап­ханада 4-5 сағатымды арнай­тын­­мын. Кейде қонып та қалатын уақыт­тар аз болмады. Себебі шетелде сабақ беретін ұстаздар сіздің қай жақтан келгеніңізді, бұрынғы базалық біліміңіздің бар-жоғын елемейді. Олар сіздерге өздеріндегі білім беру стандартын білуі керек деген қағиданы ұстанып, тапсырмалар жүктейді. Демек сіздің өреңіз әлемдік стандарттарды қабылдауға дайын болуы қажет. Шыдамдылық пен өжеттілік те керек. Себебі мұндағы қатаң талапқа шы­да­май, оқудан қол үзіп қалған таныс­тарым да болды, – деді Қ.Ещанова.

Байқағанымыздай, шетелде оқу – ерік-жігерді, еңбекті, сонымен қатар көп ізденісті, өз бетінше үйренуді талап ете­ді. Жалпы, қазір білектің күшіне емес, бі­лімге арқа сүйейтін заман. Тала­бы тау­дай жастар мұны ескеріп, жат жер­де жүріп оқудың қиындығы мен ауырт­палығына қарамастан, қарым-қабі­леті мен білім-біліктілігін тереңдетіп жүр. Өйт­кені олар кез келген білім – болашақ­қа са­лын­ған жақсы инвестиция деп біледі.