Аталған саяси іс-шара аудан әкімдерінің сайлауына ұласып, бұл үдерістің барысында азаматтардың ауылдың дамуына қатысты шешімдерді қабылдау мәселесіне тікелей атсалысып, баға жетпес тәжірибе жинайды деген сенім ұялатады. Ендеше, сайлаудың жергілікті жерлердегі іргелі өзгерістерге түрткі болатындығы да күмәнсіз. Мәселен, оның жаңа аралас пропорционалды-мажоритарлық моделі облыстық деңгейдегі мәслихаттардың дербестігін күшейтіп, өңірлерде партиялық жүйені дамытады. Ол қоғамда саяси тұрақтылықты арттыруға, тиісті әкімшілік-аумақтарды құрылымдық жағынан оңтайландыруға жағдай туғызады. Елдің азаматтық-саяси белсенділігін арттырудың пәрменді құралы ретіндегі аймақтық Қоғамдық кеңестердің рөлі артып, ол билік пен халық арасындағы кері байланысты жақсартудың тетігіне айналуы керек. Олардың қатарына үкіметтік емес ұйымдар мен сарапшылардың көбірек тартылуы ашықтық қағидаты негізінде тұрғындардың ел басқару ісіне белсенді түрде қатысуын кеңейтеді. Қоғамдық кеңестердің әлеуетінің артуы олардың мемлекеттік органдардың қарауы үшін міндетті құжат ретіндегі халықтың қатысуымен дайындалған ұсынымдары мен қолға алған істерінің тиімділігін көтеріп, оның адамдардың мұң-мұқтажын шешуге бағытталуына ықпал етері анық.
Ол сонымен қатар жергілікті атқарушы биліктің жұмысының сапасын арттыруды талап етіп, оның қызметін бағалаудың басты көрсеткіштерінің біріне айналмақ. Мұны билік жүйесін жаңарту бағытындағы жаңа стандарттарға көшудің бастамасы деуге толық негіз бар.
Аймақтар үшін мәслихаттар мен әкімшіліктер арасындағы қызметтің үйлесімділігіне қол жеткізудің маңызы артпақ. Тек осы бағытты ұстану арқылы ғана барлық әлеуметтік топтардың мүдделерін қорғауға мүмкіндік туады. Осы тұрғыда Президент Қ.Тоқаевтың партия мүшелігінен шығуы Қазақстан қоғамында партияға деген көзқарасты түбегейлі өзгертті. Ендігі жерде әкімдердің саяси ұйымдарға жетекшілік етуден қолы қағылып, бұрынғыдай «билік» партиясына арқа сүйеп, «ұжымдық жауапкершілікті» бүркемеленіп өз дегенін істеу «артықшылығынан» айырылып, олардың қалыптасып жатқан жаңа заңдық кеңістік шеңберінде жұмыс істеулеріне тура келеді. Керісінше, пікір алуандылығы мен шынайы саяси белсенділіктің пайда болуы аймақтардағы түйткіл мәселелер мен қайшылықтардың алдын алып, оңтайлы ахуалды қалыптастырмақ. Десек те, қоғамда орын алып жатқан үдерістерге деген азаматтардың да, саяси күштердің де пікірлері бірдей бола бермейді. Олардың кейбіреулеріне мемлекеттік саясатқа деген өзгеше көзқарастың тән екендігін де жоққа шығара алмаймыз. Сондықтан қоғамдық топтар өз көзқарастарын ілгерілету үшін партиялардың көмегіне жүгінеді немесе жақтастарымен бірігіп жаңа партия құрады. Ендеше, сайлау кезінде қоғамды ортақ мақсатқа жұмылдырумен қатар, оның жікке бөлінуіне ықпал ететін саяси күштер мен үдерістердің болуы да заңдылық. Әрине, мұндай қадамдардың мемлекеттік саясат пен мемлекеттік органдардың беделіне нұқсан келтірері айтпаса да түсінікті. Бұл процестердің артында бұрынғы екпінмен өмір сүріп келе жатқан кейбір саяси және саяси-экономикалық элитаның мүдделерінің тұрғандығын да мойындамасқа амал жоқ. Бір өкініштісі, бұларға қоғамдық ортада кездесетін және қордаланып қалған күрделі мәселелерді конструктивті түрде талқылап, бар қайшылықтардың шешімін табуға деген ұмтылыс көпшілік жағдайда жетіспей жатады.
Сондықтан әкімдер шешім қабылдауда тұрғындардың мүддесін ескеріп, қоғаммен диалог орнату институттарының барлығының жұмысын оң жолға қоюға мүдделі болуы керек. Аймақ басшыларының көппартиялық жүйенің қалыптасуы мен саяси бәсекелестіктің дамуы және пікірлер алуандылығы жағдайында жұмыс істеуге дағдыланғандары жөн. Оларға саяси жүйенің ұзақмерзімді тұрақтылығы, азаматтардың өзекті мәселелерін шешудің тиімділігінің артуы ғана нәтижеге әкелетіндігін терең түсіну арқылы реформаларды табысты жүзеге асыруға болатындығының маңызын ұғынар кез келді. Тек мемлекеттік мәселелерді шешу барысында ғана жергілікті қоғамдастықтардың өзара іс-қимылын жаңа деңгейге көтеруге болады. Осы саяси үдерістің әлеуметтік әлеуеті басымдыққа ие болған кезде жергілікті жерлерде мемлекеттік басқарудың тиімділігі артып, ауылдың өркендеуіне мүмкіндік туары анық.
Жапсарбай ҚУАНЫШЕВ,
қоғам қайраткері
