Сайлау • 07 Наурыз, 2023

Ақпараттандыру және қолжетімділік сайлауға дайындықтың алғышарттары

321 рет
көрсетілді
6 мин
оқу үшін

Орталық сайлау комиссиясының өңірлердегі инспекциялық сапарлары бұл жолы Ақтөбе және Қостанай облыстарында жалғасты. Комиссия мүшелері Константин Петров пен Сәбила Мұстафина аймақтарға сапар аясында Парламент Мәжілісі мен мәслихаттар депутаттарының кезектен тыс сайлауын әзірлеу мен өткізу мәселелері бойынша көшпелі семинар-кеңестер өткізіп, саяси науқанға дайындықтың ең басты алғышарты – ақпараттандыру және қолжетімділік екенін атап өтті.

Ақпараттандыру және қолжетімділік сайлауға дайындықтың алғышарттары

Іс-шараларға жергілікті атқару­шы органдардың өкілдері, облыстық прокуратуралардың қызметкерлері, аумақтық сайлау комиссияларының мүшелері, кандидаттардың сайлауалды штабтарының өкілдері, халықаралық байқаушылар мен БАҚ өкілдері қатысты.

Орталық сайлау комиссиясының мүшелері сайлау заңнамасының барлық жаңалығын және сайлау алдындағы үгітті қаржыландыру мәселелерін түсін­дірді, сондай-ақ 29 бірмандаттық округ бойынша Мәжіліс депутаттығына кан­дидаттарды тіркеу бойынша қоры­тын­дыларды жеткізді.

Кеңесте сөз алған Ақтөбе облысы әкімі аппараты басшысының орынбасары Дәулетияр Тоғызбаев өңірде сайлаушылардың толық өзекті тізімдерін қалыптастыру бойынша жұмыстар жүргізілгенін атап өтті. Оның айтуынша, облыс бойынша 562 590 сайлаушы бар.

«Сайлау науқаны туралы өңір тұр­ғын­дарын жан-жақты ақпараттан­дыру мақсатында 14 Call-орталық жұмыс істейді, сайлаушылар тізімінде өзін тексеру үшін телеграмм-бот та іске қосыл­ды. Сондай-ақ Ақтөбе қаласы бойынша тұрақты тіркеуі жоқ азаматтарды тіркеу үшін 5 онлайн-сервис іске қосылды. Сайлау күні азаматтарды тіркеу орнын нақтылау үшін 208 онлайн-сервис жұмыс істейді», деді Д.Тоғызбаев.

Кандидаттардың үгіттік баспа материалдарын орналастыруға 331 орын (стенд) және кандидаттардың сайлау­шылармен кездесуіне 210 үй-жай айқындалып, облыс бойынша 371 ақпараттық баннер орналастырыл­ған. Д.Тоғызбаевтың мәлімдеуін­ше, өңірдегі барлық 525 сайлау учаскесі материалдық-техникалық жағынан толық жабдықталған. Ол сондай-ақ мүгедектігі бар адамдар үшін сайлау учаскелерінде қажетті жағдайлар жасау мақсатында қажетті жұмыс жүргізіліп жатқанын хабарлады.

Айта кетейік, бүгінгі таңда облыс­та сайлау құқығы бар 1826 мүмкіндігі шектеулі адам, оның ішінде есту қабілеті бұзылған – 551, көру қабілеті бұзылған – 519, кресло-арбаларды пайдаланатын 756 адам бар. Осыған орай қазіргі уақытта 481 учаске пандустармен қам­тамасыз етілген, 44 учаскеде кіреберіс есіктері табалдырықсыз. Сондай-ақ 446 сайлау учаскесінде кіреберісте тактильді көрсеткіштер, 511 сайлау учаскесінде мүгедектігі бар азаматтарға арналған бұрыштар және дауыс беруге арналған кабиналар орнатылған. Сайлау күні ым тілінің 19 маманы мен «Инватакси» 37 автокөлігінің қызметі ұйымдастырылады.

Дәл осындай жұмыстар Қостанай облысында да жүргізіліп жатыр. Облыс әкімі аппаратының басшысы Мұрат Сәндібаевтың хабарлауынша, облыс бойынша сайлаушылар тізіміне 554 655 сайлаушы енгізілген.

«Өңірде азаматтарды ақпараттан­дыруды арттыруға ерекше назар аударылды. Сайлау тағайындалған сәттен бастап барлық қала мен аудандарда Call-орталықтар жұмыс істейді. Облыс деңгейінде «1315» қысқа нөмірі бар Call-орталық ұйымдастырылып, 1 нау­рыздан бастап тәулік бойы жұмыс режіміне ауыс­тырылды. Сонымен қатар әкімдіктердің барлық сайтында сайлау учаскесін іздеу бойынша онлайн-сервистер, өз сайлау учаскесін іздеу үшін телеграмм-бот іске қосылды», деді М.Сәндібаев.

Облыс әкімі аппаратының басшысы­ның айтуынша, бұл қызметтер сайлау­шыларға ыңғайлы болу үшін сайлау округтері, сондай-ақ кандидаттар туралы мәліметтерді қамтиды.

«Мүгедектігі бар адамдар үшін мүм­кіндіктерді қамтамасыз ету жөніндегі жұмысқа ерекше назар аударылып отыр. Облыста мүгедектігі бар барлығы 1736 сайлаушы, оның ішінде көру қабілеті толық жоғалған – 496, есту және сөйлеу қабілеті толық жоғалған – 370, кресло-арбаларды пайдаланатын 870 адам бар. Барлық учаске олардың дауыс беруі үшін жағдайлармен қамтамасыз етілген. Атап айтар болсақ, тактильді көрсеткіштер, дауыс беруге арналған кабиналар, мүгедектігі бар азаматтар­ға арналған бұрыштар жабдықтал­ған, онда мүгедектігі бар азаматтарға бейімделген форматта сайлау туралы материалдары орналастырылған компьютер, құлаққаптар, лупа, Брайль шрифтімен орындалған сайлау туралы ақпараты бар арнайы папка бар.

Сайлау өтетін күні ым тілінің 19 маманы тартылады. Әрбір сайлау учаскесінде сайлау комиссиясына өтініш берген адамдарға урналарды үйге жеткізу жұ­мыс­тары да ұйымдастырылмақ», деді ол.

Тағы бір айта кететін жайт, сайлау күні облыстың төрт өңірінде – Қостанай және Рудный қалалары, Қостанай және Бейімбет Майлин аудандарында «Инватакси» қызмет көрсетеді.

Өңірлерде ұйымдастырылған семи­нар-кеңестер барысында облыстық прокуратуралардың өкілдері сөз сөйлеп, сайлау науқанының барлық кезеңдерінде заңдылықтың сақталуын қадағалауды қамтамасыз ету туралы хабардар етті.

Семинар-кеңестердің екінші бө­лімінде аумақтық сайлау комиссия­ларының мүшелері үшін нақты кейс­тер негізінде іскерлік ойын түрінде тре­нингтер өткізілді. Ойын барысында сайлау комиссияларының мүшелері дауыс берудің барлық барысын қамти­­тын учас­келерде дауыс беру үдерісін көрсетті. Олар учаскелік сайлау ко­мис­сияларының дауыс беру күні қа­лай жұмыс істейтінін, соның ішінде учас­келерді ашу, бюллетеньдер беру, дауыс беруді ұйымдастыру, байқаушыларды тіркеу, есептен шығару куәліктері бойынша дауыс беру, дауыс­тарды санау және учаскелер бойынша нәтижелер шығару үдерісін көрсетті.

Семинар-кеңес соңында Орталық сайлау комиссиясының мүшелері аумақ­тық сайлау комиссиялары мүшелерінің сұрақтарына жауап берді.