Кино • 21 Қараша, 2023

Түрік киносын көрдіңіз бе?

218 рет
көрсетілді
5 мин
оқу үшін

Түрік кинолары қазақ қоғамына таңсық емес. Түбі бір елдердің салты мен дәстүрі, мәдениеті мен өркениеті ұқсас болған соң, киноөндіріс саласында да байланыс мығым. Осы орайда өткен аптада елорда төрінде «Түрік фильмдері апталығы» өтті. Мәдени іс-шараны Түркия Мәдениет және туризм министрлігі кинематография басқармасының қолдауымен Түркия Республикасының 100 жылдығына орай Юнус Эмре атындағы түрік мәдениет орталығы ұйымдастырды. Апталық ­бауырлас екі ел арасында күннен-күнге дамып келе жатқан мәдени қарым-қатынастың өрісін кеңейту мақсатында өткізілген.

Түрік киносын көрдіңіз бе?

Астананың үлкен кинотеатр­ларының бірінде өткен апталық аясында қала тұрғындары мен қонақтары тарихи, романтикалық және шытырман драмаға толы алты үздік түрік кинотуынды­сын тегін тамашалады. 13 қара­шада басталған іс-шараның шымыл­дығы «Көбелектің түсі» атты фильм­мен ашылды. Мәдени мере­кенің ашылу рәсіміне Түркияның Қазақстандағы Төтенше және өкі­летті елшісі Мұстафа Капуджу, Парламент Сенатының депутаты Қайрат Тәстекеев, Парламент Мә­жілісі депутаты Абзал Құспан, Ұлт­тық кітапхана директоры Ғазиза Нұрғалиева, Қолжазбалар және сирек кітаптар ұлттық орта­лығының директоры Жандос Бол­дықов, басқа да киносүйер қауым қатысты.

Сондай-ақ көрерменге «120», «Ұзақ хикая», «Ертұғырыл 1890», «Соңғы хат» және «Қызыл орамалды шынарым» кинокартиналары да орысша субтитрмен ұсынылды. Айта кетейік, апта аясын­да көрсетілген фильм­дер әртүрлі жанрдан таңдалып алынған.

Жалпы, бүгінгі таңда түрік киноиндустриясы қарқынды дамып келеді. Тіпті Голливуд пен Болливудтан кейін ең көп картина Түркияда түсірілетіні де рас. Мәселен, қазір Түркияда жыл са­йын 70-ке жуық фильм түсіріледі.

Қазақ көрерменіне ұсынылған алғашқы фильм – «Көбелектің түсі». Режиссері – Йылмаз Ердо­ған. Басты рөлдерді Кыванч Тат­лытуг, Йылмаз Ердоған, Мерт Фырат, Белчин Билгин мен Фарах Зейнеп Абдуллах сомдайды. Фильмде 1941 жылдары болған оқиғалар баяндалады.

Аптаның екінші күнінде көр­­сетілген «120» фильмі 2008 жы­лы түсірілген. Режиссері – Өзхан Ерен. Кинокартина Бірін­ші дүниежүзілік соғыс кезінде Ванда болған шынайы тарихи оқиғаны суреттейді. Ал 15 қа­рашада көрермен қауым түрік жазушысы Мұстафа Кутлуның шығармасы желісімен түсірілген «Ұзақ хикая» фильмін тамашалады. Режиссері – Осман Сынав. Апта аясында ұсынылған келесі фильм – «Соңғы хат». Туынды 2015 жылы Чанаккале Жеңісінің 100 жылдығына орай түсірілген, миллиондаған көрермен тамаша­лаған, ең үздік түрік картинасы ретінде танымал. Режиссері – Өзхан Ерен.

Юнус Эмре атындағы түрік мәдениет орталығы дирек­торының міндетін атқарушы Алма­гүл Исина аталған іс-шара­ның ұлтаралық байланыста қан­дай маңызға ие болғанын атап өтті.

«Биыл Түркия Республика­сының құрылғанына 100 жыл толды. Осы атаулы датаға арнайы «Соңғы хат» және «120» атты кинотуындылар көрсетілді. Көрермен, әсіресе «Ұзақ хикая» фильмінен қатты әсер алды. Өйт­кені кинода көпшілікке жақсы таныс актер Кенан Имирзалыоғлы басты рөлді ойнаған болатын. Апталыққа елорда тұрғындары үлкен ықылас білдірді.

Алты күн бойы көрсетілген кино апталығында мыңнан аса көрермен түрік картиналарын кең экранда көрді. Залда ине шаншар жер болмады, бұл да Түркия мен Қазақстан арасындағы бауырластықтың, сыйластықтың, етене жақындықтың көрінісі деуге болады», дейді.

Сондай-ақ ол қазақ көрер­мені түбі бір туыс ел Түркияның кино­картиналарын жылы қабыл­дайтынын, бауырлас елдің бір-бірін жақыннан тани түсуіне кино саласының қосатын рөлі үлкен екенін айтты. Түрік халқының тарихында ерекше орын алған атаулы оқиғалары, салт-дәстүрі, мәдениеті мен музыкасы фильм­дерде әдемі көрініс тапқан.

Мәдени іс-шараның соңғы күні көпке мәлім Шыңғыс Айт­матовтың «Шынарым менің, шы­райлым менің» повесіне Али Өзгентүрк жазған сценарий бойынша режиссер Атыф Йылмаз түсірген киносы көр­сетілді. Басты рөлді танымал түрік актрисасы Түркан Шорай сом­даған. «Йешилчам» түрік фильм студиясы 1978 жылы түсір­ген классикалық картина кө­рер­менге ерекше ұнағанын да айта кетейік. Еске салсақ, әлемде аталған шығарманың желісімен түрлі фильмдер мен спектакльдер қойылды. Бұл кино да лирика­лық сарынын жоғалтпаған кең ты­нысты туындыға айнала алға­нын көрдік.