«Қазақстандағы Британ Кеңесі ұсынған сурет»
Британ Кеңесі – Ұлыбританияның мәдени байланыстар мен білім беру мүмкіндіктерін ұсынатын халықаралық ұйымы. Ол Қазақстан Үкіметінің өнер, креативті экономика, білім және ағылшын тілі салаларындағы ұстанған бағытына сәйкес жекелеген адамдарға және мекемелерге шығармашылық идеяларды зерттеуге және іске асыруға, жоғары сапалы білім алу мен әлемдік деңгейде біліктілікке ие болу жолында Ұлыбританиямен байланыс құруға мүмкіндік береді.
Британ Кеңесінің Жаһандық серіктестіктерді дамыту бағдарламасы (Going Global Partnerships programme) әлем бойынша университеттерге, колледждерге және өзге де білім беру мекемелеріне қуатты, әділ, инклюзивті жоғары білім беруде халықаралық байланысты күшейте отырып, ғылым, техника, кәсіптік білім мен оқыту бағытында бірлесіп жұмыс істеуге қолдау көрсетеді. 2021 жылдан бастап Қазақстанда аталған бағдарламаның бір бағыты болып саналатын Ұлыбритания мен Қазақстан университеттері арасындағы трансұлттық білім беруді (TNE) дамытуға бағытталған InterLinks (ИнтерЛинкс) шағын гранттар жобасы іске асырылып келеді. Бұл факультетаралық бағдарлама жергілікті университеттерге екіжақты байланыстарды күшейте отырып, Ұлыбританиядағы әріптестерімен тығыз байланыс орнатуға мүмкіндік береді. Жоба қос диплом, бірлескен ғылыми ынтымақтастық, қашықтықтан оқыту мен оқытуда цифрлық технологияларды пайдалану, студенттер мен қызметкерлердің ұтқырлығын арттыру сияқты серіктестікке негізделген.
Сонымен қатар InterLinks жобасы кәсіпкерлік дағдылары мен креативті индустрияларды дамытуға бағытталған және бес жыл бойы сәтті жүзеге асырылып келе жатқан Creative Spark (Креативті бастау) бағдарламасымен де байланысты. Бұл бағдарлама Ұлыбритания мен 7 елдің 110 университеті мен шығармашылық институты арасындағы серіктестікті дамытуға бағытталған. Қазақстанмен 9 серіктестік құрылды. Олардын 5-еуі InterLinks жобасы аясында Ұлыбритания университеттерімен ынтымақтастығын жалғастыруда.
Үш жыл ішінде InterLinks 22 серіктестікке қолдау көрсетіп, шамамен 220 000 фунт стерлинг мөлшеріндегі қаражатын грант ретінде бөлді. Бірқатар серіктестіктің өзара жұмысына тоқтала кетсек, Лондон университетінің Шығыстану және африкатану мектебі Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетімен және Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университетімен ынтымақтаса отырып, Ұлыбританияның озық тәжірибесі негізінде докторанттар мен ғылыми қызметкерлерге арналған Зерттеу әдістемесі курсын әзірледі және қанатқақты түрде өткізді. Глазго университеті Қ.Сәтбаев университетімен инженерлік магистр дәрежесін оқытуды қарастырып жатса, Қазақ ұлттық қыздар педагогикалық университеті Сассекс университетімен жоғары білім беру мектебінің үлгісін жетілдіру және жаңа жоғары білім беру курстарын бірлесіп жобалау немесе бірлескен докторантура бағдарламаларын іске асыру мүмкіндіктерін қарастырып келеді. Алайда InterLinks жобасы аясындағы серіктестік тек ұлттық университеттермен ынтымақтасумен шектелмеген. Мысалы, Қарағанды индустриялық университеті Портсмут университетінің көмегімен бірлескен ғылыми жобалардың стратегиясын және қызметкерлер мен студенттер алмасу механизмдерін қайта қарастырды. Қазіргі уақытта Ольстер университеті (Солтүстік Ирландия) А.Байтұрсынұлы атындағы Қостанай өңірлік университетімен ағылшын тілінде бірлескен магистр бағдарламасын оқытуға уағдаласты.
Осылайша, InterLinks жобасы екі ел университеттерінің арасында бұрын-соңды болмаған серіктестік мүмкіндіктерін тудырып отыр. 2023 жылғы InterLinks жобасының іске асуын бағалау есебіне қатысқан британдық респонденттердің бірқатары InterLinks-ке дейін олар Қазақстанды қарастырмағанын айтса, ал қазақстандық қатысушылар бұл жоба осыған дейін Ұлыбританиямен серіктестік орнатудағы сәтсіздіктерді жойып, өзара ынтымақтастыққа жол ашқанын білдірген.
Кез келген ел үшін шетелдік университеттердің кампустарын ашу білім саласының беделін арттырып, осы салада атқарылып жатқан жұмыстардың нәтижесін көрсетеді. Алайда трансұлттық білім беру стратегиясы аясында Ұлыбритания университеттерінің көпшілігі аз капиталды қажет ететін, тәуекелі төмен бағыттарды іздейді. Осы стратегияларды ұстана отырып, орнатылған екіжақты серіктестіктің бірден-бір мысалы ретінде 2023 жылы А.Жұбанов атындағы Ақтөбе өңірлік университетінде Хериот-Уатт университетінің қос дипломдық үш бағдарламасының іске қосылуын айтуға болады. Хериот-Уатт университеті 2021 жылдан бері InterLinks жобасының серіктесі ретінде қазақстандық университеттермен әріптестік орнатуды көздеген болатын. Нәтижесінде, аймақтық университетпен табысты ынтымақтастық орнатылып, 300 студентке Қазақстан Үкіметінің гранттық қолдауы қамтамасыз етілді. Осылайша, аталған университеттің студенттері әлемге әйгілі британдық университет жүйесі бойынша білім алып, қос диплом алу мүмкіндігіне ие болды.
Бұл Британ Кеңесінің InterLinks шағын жобасы Қазақстан Үкіметінің қолдауы арқасында ауқымды ұлттық жобаға айналып, екі ел арасында маңызды білім беру бағдарламаларын іске асыруға негіз болғанын көрсетеді.
Осы орайда биыл 29 ақпан мен 1 наурыз аралығында Британ Кеңесі интернациялау және халықаралық серіктестіктердің сапасын қамтамасыз ету тәсілдеріне арналған форум өткізеді. Форум барысында пленарлық сессиялар ұйымдастырылады және Ұлыбританияның Сапаны қамтамасыз ету агенттігі (Quality Assurance Agency) тренинг ұйымдастыратын болады. Сонымен қатар Британ Кеңесі 7 елде, соның ішінде Қазақстанда да жүргізілген трансұлттық білім беру бойынша аймақтық зерттеулерін ұсынады. Бұл зерттеу Қазақстандағы трансұлттық білім саясатын егжей-тегжейлі талдаудың және оны 2024 жылы одан әрі жетілдірудің бастамасы саналады.
Надежда ТРУБОВА,
Қазақстандағы Британ Кеңесі Білім бағдарламаларының жетекшісі
