«Шабыт» жастар фестивалінің Гран-при иегері, халықаралық «Turan» сыйлығының лауреаты Д.Сарбасовтың ұғымындағы жылқы мен қыран құс – кешегі көшпелілердің көзі, бүгінгі дала символы. Жас болса да, тарихи және анималистік жанрдағы шағын және монументалды мүсіндердің авторы атанып үлгерген Данияр Сарбасовтың шығармашылық ізденісі түрлі бағыты қамтиды. Көрмеге мүсіншінің
2013–2023 жылдар аралығында сомдаған отызға жуық туындысы қойылды. Бір қарағанда, көрмеге келген адам өзін үйір жылқының ортасында қалғандай немесе топтанған құстың шоғыры ішінде жүргендей сезінеді. Автордың сүйікті тақырыптарының біріне айналған жылқы – оның шығармаларының негізгі элементі. Мүсіншінің сәйгүліктер тақырыбына сүйіспеншілігі толассыз шабыттың арқауы бәйге жылқысы мен асау тұлпардан, Ақан серінің Құлагері мен мифтік жаратылысқа дейін қанатты пырақ түрлі қырынан интерпретацияланады.
Оның мүсіндеуіндегі арғымақтар кең даланың төсінде желмен жарысып, бауыры жазылып шауып келе жатқандай немесе құс сипатына еніп, қанат байлап көкке шаншыла қарғығандай, кейде тіпті аламан бәйгенің алдында оқ бойы озып келе жатып, омақаса құлап, қиналып жатқандай күрделі қозғалыста бейнеленеді. Автордың өзі айтқандай: «Ең қиыны – жылқының қимыл-қозғалысын көрсету. Мүсіншіге оның шашасына шаң жұқтырмай, көз ілеспес жылдамдықпен самғаған сәтін қармап қалу оңай емес. Уақыт өте келе осы бір қас қағым сәтті сезім ретінде сомдау керегін түсіндім. Жылқыны сомдаудағы басты ұстанымым адамға ауысқанда, ол да осы ырғақпен біртұтас көрінеді, ерікті, еркін жаратылыс иесі табиғаттың сыңары болып сомдалады».
«Даниярдың қазақ халқының қымбат қазынасының бірінен саналатын тұлпар бейнесін қастерлеп, жан-жануарлар әлемін бейнелеуге құштарлығы осы тақырыпта түрлі композиция жасап, анималист-мүсінші ретінде танылуына жол ашты. Сақ мәдениетін терең зерттеуінің нәтижесінде уақыт пен кеңістікті жалғастыратын желмая туындылары өмірге келді. Олардың қатарында дербес көркемдік шешіммен, пластикалық пішінімен ерекшеленетін «Романтик», «Кербұғы» және «Талпыныс» шығармаларында елеусіз ұсақ бөлшекке дейін назар аудара отырып, аң стилінің ерекшелігін айқындайды.
«Туған жер» композициясы ішкі ырғағы мол өзгеше пішінмен мазмұндалса, «Жошы хан» мүсіні – портреттік және анималистік жанрлардың жарқын үйлесіміне жақсы мысал бола алады. Тарихи тақырыптағы осы композицияның басты кейіпкері – жылқының тізгінін ұстаған ер адам, батыр Жошының көркем бейнесі. Тұлпардың тұрпаты, оның тұрған кейпі, мінезі аса шынайы дәлдікпен сомдалған. «Құлагер», «Жүйрік ат», «Талпыныс» сынды шығармаларында мүсінші түрлі материалдармен жұмыс жасаудың шебері екенін көрсетеді. Қола және қалайы сияқты құрамы әртүрлі екі материалды нағыз кәсіби шебер ғана үйлестіре алады», дейді көрме жетекшісі Самал Мамытова.
АЛМАТЫ
