Суретті түсірген Ерлан ОМАР, «ЕQ»
Тарихы, тағдыры, танымы да ұқсас екі ұлтқа ортақ дүние аз емес. Сондықтан форумда жас көшбасшылардың бірін-бірі ынталандырып, пікір алмасатын, тәжірибемен бөлісетін тақырыптары жетерлік. Басқосуға Қырғызстаннан мәдениет, ғылым, экология, жастар саясаты, волонтерлік және БАҚ саласында өзекті мәселелерді көтеріп, белсенді жұмыс істеп жүрген 30 өкіл келді. Алатаудың арғы бетінен жеткен меймандарды Мәдениет және ақпарат вице-министрі Евгений Кочетов қарсы алды.
– Іс-шара екі елдің жастар саласындағы жыл сайын дәстүрлі түрде өткізілетін форумына айналғаны қуантады. Еліміздің су тасқынынан зардап шеккен өңірлеріне қырғыз бауырларымыз қолұшын беріп, гуманитарлық көмек ұсынды. Осы орайда қырғыз бауырларымызға ерекше алғыс білдіреміз. Қазақ пен қырғыздың бауырлас халық ретінде өзіндік тарихы бар. XV ғасырдан бері біздің жолдарымыз тоғысып, сол жолмен бірге келе жатырмыз. Тарихымызда сақтар, ғұндар, Алтын және Ақ Ордалар, Шыңғыс хан империясы мен Қазақ хандығы, Алаш қозғалысы болған, жалпы айтқанда, тарихымыз да, тегіміз де, тіліміз де ортақ. Екі елдің жастарының халқымыздың және еліміздің болашағын қалыптастыруда өзіндік рөлі бар. Жастардың жобалары мен бағдарламаларын жылжыту – мәдениетаралық диалогті нығайтудың маңызды міндеті. Қазақстан мен Қырғызстан жастары – қоғамның болашағын қалыптастыруда шешуші рөл атқарады. Форум барысында көтерілген идеялар елдеріміз арасындағы ынтымақтастықты дамыту жөніндегі практикалық қадамдарды талқылау үшін бастапқы нүкте бола алады деп сенемін, – деді вице-министр.
Өз кезегінде Қырғыз Республикасы Мәдениет, ақпарат, спорт және жастар саясаты министрінің орынбасары Марат Тағаев бұл басқосу екі елдегі жас буынның достығы мен бірлігін одан әрі арттыратынын айтты. Сондай-ақ ол елдегі тасқыннан тосырқаған жұртқа көңіл білдірді.
– Астанада Қырғыз Республикасының Президенті Садыр Жапаров пен Қазақстан Республикасының Қасым-Жомарт Тоқаев Айкөл Манас мүсінін ашады. Бұл тарихи сәтпен қырғыз-қазақ жастары форумының бір мезетте өтуі – символикалық оқиға. Кезінде Тоқтоғұл Сатылғанов пен Абай Құнанбаевтың әндерін тыңдап, Шыңғыс Айтматов пен Мұхтар Әуезовтің шығармаларын оқыған екі елдің жастары бір мінберде пікір алмасып, өзара тәжірибе бөлісуі бізді қуантады. Жастар – киелі ұлттарымыздың болашағы. Ал біздің міндетіміз – жастардың дамуына, тәжірибе алмасуына, білім алуына мүмкіндіктерді кеңейту және қамтамасыз ету. Жастар ынтымақтастығы әлеуметтік, мәдени және экономикалық салалардың дамуына ықпал етеді. Әрі елдер арасындағы тұрақты және өзара тиімді қарым-қатынастарды құру, жобаларды бірлесе жүзеге асыру үшін стратегиялық маңызды элемент. Сәйкесінше, форум қос мемлекеттің министрліктері мен жастар ұйымдары арасындағы ынтымақтастық стратегиясын әзірлеуге мүмкіндік береді. Қазақ бауырлар, қырғыз халқы және Қырғызстан жастары атынан Қазақстандағы кейінгі уақытта болған табиғи апаттан зардап шеккен ағайындарға сабыр тілейміз. Осы апаттан зардап шеккендерге шын жүректен көңіл айтамыз. Біз әрқашан сіздермен біргеміз. Қырғыз жастары қашанда көмектесуге дайын, – деді М.Тағаев.
Форум әрі қарай Астанадағы Конгресс орталықта жалғасты. Жиында тараптар «Климаттық белсенділік – екі елдің жастарын біріктіру құралы ретінде», «Цифрлы болашақ: Қазақстан мен Қырғызстан жастарының заманауи трендтері мен мүмкіндіктері», «Қазақстан мен Қырғызстанда блогерлікті дамыту» тақырыбында ой қозғады. Іргелі басқосуда қазақ елінен Мәдениет және ақпарат министрлігі креативті индустриялар департаментінің директоры Гүлісхан Нахбаева жастар саясаты мен креативті экономиканың байланысын сөз етсе, волонтер Рақыш Темірлан экология саласындағы жастардың рөліне кеңінен тоқталды.
– Қазіргі таңда жаһанда климаттың өзгеруін сезінбеген бірде-бір адам жоқ. Күрт құбылмалы климатқа байланысты таяу жылдары шөлейттенуге, орман және дала өрттері санының өсуіне, мұздықтардың еруіне, су жүйелерінің тозуына, ал жекелеген өңірлерде су тасқынына, дауылдарға және басқа да қолайсыз салдарларға тап болуы мүмкін. Алпауыт елдердің зерттеушілері мен «Dara International» деректеріне зер салсақ, жылына 500 мың адамның өліміне осы ахуал себеп. Тіпті 2030 жылға қарай бұл 900 мыңнан 1 млн-ға жетуі ықтимал. Климаттың өзгеруінің жанама әсері әртүрлі салада көрінеді. Мәселен, әйелдердің денсаулығы мен қауіпсіздігіне әсері, яғни әйелдердің репродуктивті денсаулығының бұзылуы, әйелдерге қатысты зорлық-зомбылықтың алуан түрлері, азық-түліктің қолжетімділігінің төмендеуі, электр энергиясына қажеттіліктің өсуі, халықтың мәжбүрлі көші-қоны, шиеленістердің туындауы, жұмыссыздық, қылмыстың өсуі. Климаттың өзгеруінің жоғарыда аталған теріс салдары халықтың түрлі әлеуметтік топтарына әрқилы әсер етеді. Сондықтан әлем болып, барынша табиғатты аялауымыз қажет. Әр елдің азаматы мұндай деректерді назардан тыс қалдырмауы керек, – деді Р.Темірлан.
Ал қырғыз елінің жас көшбасшысы Бекболат Сталбеков волонтерлік қызметі жүйелі жүзеге асыру ісі жөнінде әңгімеледі.
– «Active Volunteers» – бұрын тәуелсіз еріктілер қозғалысы ретінде танылған коммерциялық емес ұйым. Біздің ұйым 2017 жылы құрылды және содан бері волонтерлік қызмет арқылы қоғамға пайдасын тигізіп келеді. Біз белсенді азаматтардың біртұтас қоғамдастығын құруға жұмыстанамыз. Осы ретте жастардың әлеуетін дамытуға, Қырғызстан жастарының бірлігін нығайту жолында әрекет етудеміз. Қанатымыздың астында 2300-дей волонтер бар. 50-ден аса жобаны сәтті жүзеге асырдық, – деді спикер.
Айта кетейік, өткен жылы Парламент Сенатының төрағасы Мәулен Әшімбаевтың Қырғыз Республикасына жұмыс сапары аясында Бішкек қаласында алғаш рет қазақ-қырғыз жастар форумы өтті. Бұған қоса екі елдің жастары «Зерен» республикалық жастар лагерінде, Тәуелсіз Мемлекеттер Достастығына қатысушы мемлекеттердің жастар форумында, Азиядағы өзара ықпалсыздық және Сенім шаралары жөніндегі Жастар кеңесінде бас қосты. Осы іс-шаралардың нәтижесінде жастар бастамаларын қолдау бойынша ұсынымдар қабылданды.
