Былтыр аталған университет Times Higher Education беделді халықаралық рейтингіне сай әлемдегі үздік зерттеу жоғары оқу орындарының 30 пайыздық қатарына енді. Биыл үздік Азия университеттерінің 11 пайыздық сапынан көрініп, әлемдегі мықты деген 100-ге жуық жоғары оқу орнының қатарына жайғасты. Университет президентінің міндетін атқарушы, доктор Илесанми Адесиданың айтуынша, мұның бәрі – 14 жыл ішінде атқарылған жұмыстың жемісі. Сонымен қатар жоғары оқу орны биыл Quality Assurance Agency (QAA) жалпы институционалдық аккредитациясын алу үшін жұмыс істеп жатыр екен.
Іс-шара барысында халық қалаулылары университет кампусын, геномдық және дербестендірілген медицина, импульстік үдеткіш, электронды микроскопия зертханалары мен медициналық роботтехника және зерттеулер орталығын аралады. Сондай-ақ қонақтарға ақылды жүйелер мен жасанды интеллект институтының (ISSAI) әзірлемелері таныстырылды.
Парламент Мәжілісінің Қаржы және бюджет комитетінің хатшысы Татьяна Савельева университеттің ғылыми әзірлемелеріне тәнті екенін жеткізді.
«Университет пен Назарбаев зияткерлік мектебінің тәжірибесін білім және ғылым саласына тарату өте маңызды. Біз өз тарапымыздан осы оқу орындарының әлеуетін барынша сақтап, нығайту мақсатында жұмыс істейтін боламыз», деді ол.
Жоғары оқу орнының жас ғалымдары Мәжіліс депутаттарына ел тұрғындарының геномын және олардың әртүрлі ауруларға бейімділігін зерттеген жобаларын көрсетті. Сонымен бірге қатерлі дертке қарсы дәрі-дәрмектерді ағзадағы керекті жасушаларға тікелей жеткізу тәсілін әзірлеу жұмысы туралы да айтып берді. Әсіресе олар моторлы функциялары бұзылған науқастарды оңалту мақсатында қолданылатын экзоскелетке ерекше назар аударды.
Халық қалаулыларына экзоскелет әзірленген медициналық роботтехника және зерттеулер орталығының (CEBR) жетістігін профессор Айбек Ниетқалиев әңгімеледі.
«Орталықта біз хирургия және оңалту, сондай-ақ қатерлі ісікті диагностикалау мақсатында жасанды интеллектіге негізделген есептеу патологиясы үшін зерттеу жүргізіп, робот құрастырамыз. Дүниежүзілік банктің гранты есебінен біздің университетте оңалту роботтары жасалды. Қазір оларды мүгедектігі бар адамдарды емдеу үшін қолданады», деді ғалым.
Мәжіліс депутаттары импульстік үдеткіш зертханасында «I-NURA» жобасымен де танысты. PhD Марат Қайқановтың айтуынша, бұл үдеткіш материалдарға өте жылдам энергетикалық әсер етеді. Аталған жоба Берклидегі (АҚШ) Лоуренс ұлттық зертханасы мен университеттің басқа да серіктестік ынтымақтастығы аясында құрылған.
Сондай-ақ қонақтарды нанообъектілерді зерттейтін өте қуатты микроскоптардың жұмысы да қызықтырды. Олар ақылды жүйелер мен жасанды интеллект институтының (ISSAI) зерттеушілерінің AI саласындағы соңғы істеген жұмыстарын көрді. Бұған дейін ISSAI ғалымдары қазақ тіліндегі дауыс дерекқорын жинау мен талдау арқасында мемлекеттік тілді автоматты түрде танитын алғашқы модельді (ASR) әзірлеген еді. Одан кейін қазақша мәтінді дыбыстайтын бірінші корпусты (KazakhTTS) жасады.
Іс-шара соңында Парламент Мәжілісі төрағасының орынбасары Дания Еспаева университетте іске асып жатқан ғылыми жобалардан алған әсерімен бөлісіп, аталған жоғары оқу орнын қаржыландыруды одан әрі сақтау маңызды екенін айтты.
