Маусымашар күнгі театр атмосферасын сөзбен айтып жеткізу мүмкін емес. Бұл күні залдан танымал отандық композиторларды, опера сахнасының ардагерлерін, атақты мәдениет қайраткерлерін, сондай-ақ өздеріне классиканы енді ғана ашқан жандарды да байқауға болатын еді. Олар демін ішке тартып, кештің басталуын тағатсыздана күтті. Ахмет Жұбанов пен Ғазиза Жұбанованың «Құрманғазы» туындысынан симфониялық оркестрдің алғашқы аккордтары естілгенде-ақ көрермендер бірден қазақ даласына, оның дәстүрлері мен түп-тамырына сүңгіп кеткендей қыбыр-сыбыры сап тыйылып, айналада сілтідей тынған тыныштық орнады.
«Kazakh Opera Gala» концертінің әрбір нөмірін бағдарлама авторы, театрдың бас дирижері, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Алан Бөрібаев мұқият зерделепті. Маэстро жауынгерлік эпостардан бастап лирикалық нөмірлерге дейін қазақ операсының барлық қырын жан-жақты көрсете алды. Мағынасы мол музыка кешіне үнімен шартарапты мойындатқан «Астана Опера» труппасының жетекші солистері, сондай-ақ әрқашан жоғары деңгейде өнер көрсететін театрдың симфониялық оркестрі қатысты.
«Бұл жоба біздің музыкаға құштар ата-бабамызға, опералық мәдениетімізді қалыптастырған ұлы тұлғаларға, алғашқы классик композиторларымызға, бірегей құбылыс тудырған қазақ операсының негізін қалаушыларға, сондай-ақ оның беделін нығайтқан кейінгі буын өкілдеріне шексіз құрмет пен зор алғыстың белгісі десек те болады. Композиторларымыз жандыра жазды, жүрекпен жазды және өз музыкасына ең шынайы да жалынды әуендерді қосуға, халқының мұң-шерін, бастан кешірген орасан көп күйінішін бейнелеуге тырысты. Қайталанбас халық нақыштары мен әуендері тамаша оркестрлік орындауда ерекше әуелесе, «Құрманғазы» операсындағыдай бірегей дала күйлері екпіндете еседі. Ал Мұхтар Әуезов, Сәкен Сейфуллин сынды біргей тұлғалардың классикалық қазақ әдебиетіндегі асқақ бейнелері Ғазиза Жұбанованың өткір драмалық музыкасында немесе Сыдық Мұхамеджановтың шынайы лирикасында сахналанған кезде терең әсер қалдырды», деп айтулы музыка кеші туралы толғанған дирижер әрі қарайғы әңгімесін де әсерлі жалғады:
«Сондай-ақ аталған концерт ұлттық операмызды ұлы композиторлармен бірлесе құрғандардың бәріне, көптеген шығарманың алғашқы орындаушылары болған әрі авторларын көзі көрген дирижерлер, әншілер, музыканттарға деген сүйіспеншілік пен алғыстың көрінісі десе де болады. Бұл кеш – операмыздың өзіндік бет-бейнесін қалыптастырған Манарбек Ержанов, Қанабек пен Күләш Байсейітовтер, Құрманбек Жандарбеков, Ғарифолла Құрманғалиев, Әнуарбек Үмбетбаев, Абай Байтоғаев, Ришат пен Мүслім Абдуллиндер, Кәукен Кенжетаев, Шабал Бейсекова, Байғали Досымжанов, Ермек Серкебаев, Роза Жаманова, Эра Епонешникова, Бибігүл Төлегенова, Нариман Қаражігітов, Мұрат Мұсабаев, Шора Үмбеталиев, Рахима Жұбатұрова, Хорлан Қалиламбекова, Әлібек Дінішев сынды сахнамыздың аңыз адамдарының, тарихи премьералардың алғашқы дирижерлері Григорий Столяров, Леонид Шаргородский, Ғазиз Доғашев, Валерий Раттер, Тұрғыт Османов, Фуат Мансұров, Төлепберген Әбдірашев және басқа да көптеген көрнекті тұлғалардың шығармашылығына тағзым кеші. Бұл концерт – өзіміздің түп-тамырымызға оралу», деп түйіндеді сөзін Алан Бөрібаев.
Иә, қазақ операсының тамырын сонау XX ғасырдың басынан алатын бай тарихы бар. Ахмет Жұбанов, Латиф Хамиди, Евгений Брусиловский, Мұқан Төлебаев және басқа композиторлар өз дәуірінің мәдени және әлеуметтік шындығын бейнелейтін шығармалар жазып, қазақ операсының бастау алуы мен дамуында шешуші рөл атқарды. Олардың операларында жиі ұшырасатын халық музыкасының элементтері арқылы ұлы дала үні опера сахнасында шарықтады. Ал биыл музыкасүйер қауым жүзжылдығын атап өтетін Сыдық Мұхамеджанов, Ғазиза Жұбанова, Базарбай Жұманиязов, Еркеғали Рахмадиев сынды кейінгі буын композиторлары шығармаларының концерттік бағдарламаға енуі ХХ ғасырдың екінші жартысындағы қазақ операсының даму жолын көрсетті.
Әсем әуен әуелеген тағылымды кеште «Астана Опера» сахнасы ұлттық опералардың түйіскен нүктесіне айналды, ал ондағы кейіпкерлердің бейнелерін дарынды әртістер жүзеге асырды. Олардың қатарында Сыдық Мұхамеджановтың «Ақан сері – Ақтоқты» операсынан Ақтоқтының ариясымен көрермендер аудиториясына шыққан Ұлпан Әубәкірова өнері көп көңілін баураса, Талғат Ғалеев Еркеғали Рахмадиевтің аттас операсынан Алпамыстың «Кегім бар, кеудем толы-ай ала алмаған» ариясын таныстырды. Оның интерпретациясында Алпамыс ерлік пен батылдық бейнесінде кескінделді. Ал Әйгерім Аманжолова Евгений Брусиловскийдің «Ер Тарғын» операсынан Ақжүністің әнін кемеліне келтіре шырқады. Оркестрдің нақышына келтіріп орындаған қуатты музыка үні де көрерменді оқиғалардың қақ ортасында жүргендей әсерге бөлеп, ата-бабаларымыздың айтулы жеңістерін еске салды.
Әрі қарай бағдарлама қазақ опера дәстүрлерінің бар байлығын паш еткен ария, дуэт, симфониялық туындылар мен увертюралар тізбегімен жалғасты. Әсіресе театр примасы Жұпар Ғабдуллинаның Б.Жұманиязовтың «Махамбет» операсынан Зылиқа романсын, Мейір Байнеш пен Бибігүл Жанұзақтың М.Төлебаевтың «Біржан – Сара» операсынан айтысты орындаудағы әртістік қабілеттері мен вокалдық шеберліктерін атап өтуіміз қажет. Бұл нөмірлер кез келген кедергіні жеңіп шығатын нағыз махаббатты шынайы жеткізе білді.
Көңілді тербеген кеш соңында тамаша концерттің тыңдармандарымен аз-кем тілдескен едік. Ұлттық музыканың қуатына ұйыған тыңдарман Омар Кекілбаев: «Жоғары сапада орындалатын мұндай концерттер өте сирек өтеді. Бүгінгі оқиға еліміздің ұлы композиторлық мектебіне деген құрмет пен тағзымның белгісі десем, артық айтпағаным. Батыс Еуропа композиторларының шығармаларынан құралған гала бағдарламаларды жиі ұшырастырушы едік, алайда қазақ классиктерінің мұндай бай мұрасының бірге жинақталуын алғаш рет көріп тұрмын. Сондықтан біз бүгін өнер көрсетудің ғана емес, сондай-ақ маңызды мәдени оқиғаның да куәгері болдық. Ол бізге еліміздің бай музыкалық мұрасын еске салып, оның қазіргі әлемдегі маңыздылығын атап көрсетеді. Мұндай концерттердің өтуі дәстүрге айналады деген сенімдемін. Бұл кеш жас композиторларды қазақ операсы мен симфониялық музыкасының ұлы дәстүрін жалғастыруға жігерлендірді деп ойлаймын», деді әуен кешінен әсерленген Омар.
Ал «Астана Операның» тұрақты көрермені Гүлбану Ахметова біз қойған сауалға қуана тіл қатып, кештен алған әсерін бүкпесіз бөлісті: «Бұл концерт мен үшін тың дүние болды. Бүгін оркестр, хор және солистер – Айзада Қапонова, Мәдина Исламова, Назым Сағынтай, Жанат Шыбықбаев, Бейімбет Таңарықов, Расул Жармағамбетов, Сұлтан Бақытжан, Валерий Селиванов және тағы басқалары керемет өнер көрсетті. Сенесіз бе, мен ұлттық репертуардың мұншалықты әсерлі әрі қуатты орындалуын бұрын-соңды естімеген едім. Маусымның ашылуы керемет болды. «Астана Опера» жаңа маусымда тағы да көптеген жаңалықтар мен музыкалық тосынсыйлар ұсынатынына һәм көрерменін таңғалдырып, рухани азық сыйлайтынына еш күмән жоқ», деп сөзін түйіндеді тыңдарман.
Кештің әлқиссасы секілді, нүктесі де сондай қуатты әрі салтанатты екпінде қорытындыланды. Алтынбек Әбілда мен Салтанат Мұратбекованың және театр хорының орындауындағы Ахмет Жұбанов, Латиф Хамидидің «Абай» операсынан шырқаған «Беташары» қазақ халқының рухани мұрасы мен мәдени құндылықтарын бейнеледі. Ал кеш шымылдығы Мұқан Төлебаевтың «Біржан – Сара» увертюрасымен түрілді. Мұнда оркестр мен хор қазақ симфониялық музыкасының барлық қуаты мен әсемдігін паш етті. Көрермендер тік тұрып қол соқты. Тыңдаушы қошеметінен шабыт алған бас дирижер Алан Бөрібаев концерт бағдарламасы шеңберінен шығып, импровизацияға ерік берді. Оның орындауындағы Ескендір Хасанғалиевтің «Атамекен» әні залға жиналған күллі көрерменді рухтандырды. Толассыз соғылған шапалақ үні ұзақ уақыт шымылдықты жапқызбай тұрып алды.
