Халықаралық шахмат федерациясы (FIDE) 45-әлемдік Олимпиадасын Мажарстанның Будапешт қаласында өткізді. Еліміздің әйелдер құрамасы таңғажайып нәтиже тіркеп, жаһандық Олимпиада додасында олжа салды. Қазақ спортының тарихында бұрын-соңды мұндай бәйге бұйырған емес.
Әйелдер арасында Үндістан құрамасы Дүниежүзіліқ шахмат олимпиадасының чемпионы атанса, қола медаль АҚШ командасына бұйырды. Ерлер сынында да Үндістан құрамасының алдына ешкім түсе алған жоқ. Күмісті – АҚШ, қола жүлдені Өзбекстан шахматшылары иеленді.
Биыл алғаш рет әлемдік Олимпиадаға қатысушы командалар саны рекордтық нәтижеге жетті: ерлер сынына 188 команда қатысса, әйелдер додасына 169 ұжым қосылды. Әлемнің таңдаулы құрамаларының арасынан оза шауып, күміс медальға енші салған қыздарымыздың жеңісі мақтауға да, мақтануға да лайық жетістік.
Азуы алты қарыс, озық ойлы гроссмейстерлерін үкілеп әкелген тегеурінді құрамалардың шахматшыларын қапы қалдырған біздің қыздар өре додасында осалдық танытпады. Гроссмейстер Павел Коцур капитандық міндетті арқалап, Александр Моисеенко баптап апарған саңлақтарымыз 11 турдың әр сайысы сайын шыңдалып, түлеп отырды. 20 жастағы әлем чемпионы Бибісара Асаубаева, 19-ға енді толған Меруерт Қамалиденова, 18 жастағы Ксения Балабаева, Әмина Қайырбекова, 17 жасында тұңғыш рет ересектер Олимпиадасына қатысушы Алуа Нұрман бастаған саңлақтар сын сәтінде сақа жүріс жасап, сұңғылалығын танытты. Былтыр Польшада өткен командалық әлем чемпионатында осы қыздар күміс медаль олжалаған. Сол биігінен биыл да аласармай, абыройымызды асырып отыр.
Арулардың Дүниежүзілік Олимпиадада күміс медаль иеленуін тарихи жеңіс деудің негізі жоқ емес. Бұған дейін 2022 жылы Үндістанның Ченнай қаласында өткен ғаламдық додада 5-орын бұйырды, 2018 жылы Грузияның Батуми қаласы қабылдаған Олимпиада сайысында 11-орынды місе тұтты. Ал 2016 жылы Әзербайжан астанасы Бакуде өткен сайыста тіпті 37-орынға ғана табан тіреді.
«Әйелдер құрамасының Дүниежүзілік шахмат Олимпиадасындағы күміс жүлдесі – Қазақстан шахматының әлеуетін әлемге әйгілейтін жетістік. Жас құрамамыз үлкен психологиялық қысым мен 11 матчтық марафонға қарамастан, әлемнің 169 елінен келген қарсыластарын ығыстырып, үздіктердің ортасынан көрінді. Мен командамен мақтанамын, жаттықтырушыларға, ата-аналарға алғысымды білдіремін. Екі жыл ішінде осындай нәтижеге жеткенімізге өте қуаныштымын. Бай тәжірибе мен жеңіске деген құштарлық бізді келешекте кемел жетістікке бастап, Дүниежүзілік Олимпиаданың алтынын олжалауға бастайтынына сенемін», деді Қазақстан шахмат федерациясының президенті Тимур Турлов.
Қыздарымыз Будапештте өткен ғаламдық Олимпиаданың іріктеу кезеңінде Уругвай, Финляндия, Аустрия, Сербия құрамаларын айқын еңсерген. Тек 5-турда Үндістан құрамасына есе жіберді. Екі жыл бұрын өткен Дүниежүзілік Олимпиаданың қола медалін еншілеген үндістандық команда қалайда чемпион атануға бес қаруын сайлап келген екен. Десе де біздің қыздар 6-турдан бастап Куба, Әзербайжан, Франция, Польша командаларынан басым түсіп, тіпті 9 турдың қорытындысы бойынша көш бастаған еді. Шешуші 10, 11-турда АҚШ пен Грузия құрамасымен тең түсіп, маңызды ұпай еншіледі. Осылайша, Дүниежүзілік шахмат Олимпиадасында тек Үндістан командасына есе жіберген қыздар күміс медальға ие болды.
Өкінішке қарай, еліміздің ерлер құрамасы соншалықты сәтті өнер көрсетпеді. Жас гроссмейстерлер Денис Махнёв, әлем чемпионы Қазбек Нөгербек, Рамазан Жалмаханов, Әлішер Сүлейменов, Алдияр Аңсат бастаған жігіттер жалпы нәтижеде 29-орынды қанағат тұтты.
