Сурет «Егемен Қазақстанның» архивінен алынды
Күздің салқынында сұраныс көбейіп шыға келетінін ескерген өңірлік энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы қала, аудан әкімдіктеріне қатты отынды уақтылы дайындау жөнінде қажетті шараларды қабылдау туралы ескертіп жатыр. Облыс аумағында күн салқындай түсіп, жұртшылық жаппай пеш жағудың қамына кіріскен. Соған орай облыста көмірге сұраныс біртіндеп өсе бастады.
Энергетика және тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық басқармасы жылумен жабдықтау және газ объектілері мен көтергіш құрылғыларды қауіпсіз пайдалану бөлімінің бас маманы Алмас Қарабаев тұрғындар ауа райының одан әрі салқындауын күтпестен қысқа қажет көмірді қазірден қамдағаны жөн дейді.
– Павлодар облысында көмір өндіретін 6 кеніш бар. Атап айтқанда, «Богатырь-Көмір» ЖШС, «Майкубен-Вест» ЖШС, «Гамма Талдыкөл» ЖШС, «Гамма Сарыкөл» ЖШС, «Ангренсор Энерго» ЖШС, «Шығыс кеніші» ЖШС. Халық негізінен жергілікті кеніштер арасында «Майкөбе» кенішінің көмірін құп көретіні белгілі. Аталған компанияда бүгінде көмірдің бір тоннасы 8,3 мың теңгеден босатылып жатыр. Ал «Богатырь» кенішінде тоннасы 4,2 мың теңге тұрады. Облыс аумағында, соның ішінде Павлодар қаласында көмір сатылатын теміржол тұйықтары бар. Бүгінде облыста көмір жеткізумен 10 ірі көмір операторы айналысады. Олар туралы барлық ақпарат, оның ішінде қоймаларының мекенжайлары, көмір сатып алуға болатын жерлер біздің Instagram парақшамызда, сондай-ақ қалалар мен аудандар әкімдіктерінің ресми ресурстарында орналасқан. Өңірде биыл көмір бағасының өсуіне жол берілмеуі керек. Бұл мақсатта басқарма көмір өндіруші кәсіпорындармен «Павлодар облысындағы әлеуметтік-экономикалық жағдайды тұрақтандыру бойынша өзара ынтымақтастық туралы» меморандум жасады, – деді А.Қарабаев.
Басқарманың дерегіне қарағанда, қазіргі уақытта облыстағы көмір жеткізуші операторлардың қоймасында 15 мың тоннадай көмір сақтаулы тұр. Бірақ бұл нақты цифр емес, теміржол тұйықтарында көмір уақыт сайын жеткізіліп тұрады. Ал операторлардың дені Павлодар қаласында орналасқан. Олардың бірқатарына телефон шалып, көмір бағасын таразылап көрдік. Мәселен, «Элит KZ» ЖШС Шұбаркөл кенішінен (Қарағанды) жеткізілген көмірдің тоннасын 21 500 теңгеден, Майкөбе көмірін 13 500 теңгеден сатса, «Северэнергоугольснаб» ЖШС Қаражыра көмірін (Абай облысы) 16 600 теңгеден, Майкөбелік қатты отынды 14 500 теңгеден саудалап отыр. «Халық көмір» ЖШС-дағы прейскуранттар соңғы аталған компаниянікімен бірдей. Екібастұздың арзан көмірі тек Шарбақты ауданындағы «Шарбақты отын» ЖШС-да ғана бар болып шықты, тоннасына 12 500 теңге сұрайды. Мұнда Қаражыра көмірі 18 500, Майкөбелік көмір 17 000 теңгеден сатылып жатқанын сұрап білдік.
Бір қызығы, Ақсу қаласындағы теміржол тұйықтарында сатылымда көмір жоқ болып шықты. Қаладағы жалғыз ірі оператор – «Убунту» ЖШС-ға хабарласқанымызда ондағы қызметкерлер қоймада аз ғана екібастұздық көмір жатқанын (көмірдің бұл түрі тұрғындар арасында сұранысқа ие емес) мәлімдеп, өзге кеніштердің көмірі емге табылмайды деген ақпарат берді. Компания өкілдері көмірдің алдағы күндері болатынын, болмайтынын да айта алмады. Жеткізуші теміржол компаниясы өздері біледі деп қолдарын сілтеді. Соған қарағанда Ақсу қаласында көмір тасымалы нашар ұйымдастырылып отырғанға ұқсайды.
Жалпы, өңір халқының алдағы қыста қатты отынға сұранысы 326 мың тоннаны құрайды делініп отыр. Өткен жылы да осыншама көлемде көмір тұтынылған. Әлеуметтік мекемелерге алдағы қысқы кезеңде шамамен 210 мың тонна көмір қажет. Оның ішінде білім беру нысандарына 85 мың тонна жеткізілуі керек. Қазіргі уақытта әлеуметтік нысандардың қажеттілігіне 163 мың тонна көмір жеткізілген. Қалғаны жоспарға сәйкес әрі мекемелердің сұранысына орай тасыла беретін көрінеді.
Биыл Ертіс-Баян өңірінде 376 қазандықты жөндеу жоспарланған. Олардың 373-і бүгінде толықтай дайын тұр. Алды іске кірісіп, жылу бере бастаған. Облыстың үш қаласындағы 5 ЖЭО-да барлығы 35 қазандық агрегаты бар. Мамандар шаһарларды жылумен қамтуға 15 градусқа дейінгі суықта 19 қазандықтың қуаты жеткілікті деп есептейді. Өзгесі қатты аяздарда қосуға, резервте қалдырылады. Қазіргі күні Павлодар, Екібастұз, Ақсу қалаларындағы әлеуметтік нысандарға жылу берілген. Тұрғын үйлерге жылу жіберу кезең-кезеңімен жүзеге асып жатыр.
Ертіс-Баян өңірінің энергетикалық кешеніне 7 ірі станса кіреді. Кәсіпорындардың жалпы қуаттылығы – 8 002 МВт. Облыс елімізде өндірілетін электр қуатының 42 пайызын беріп отыр. Павлодар облысындағы энергетикалық кешендер жылына шамамен 30 млн тонна көмір және 65 мың тонна мазут тұтынады. Облыстың энергия көздеріне көмірдің негізгі жеткізушілері – «Богатырь Көмір», «Шығыс» кеніштері. Ал Павлодар мұнай-химия зауыты стансаларға мазут жеткізеді.
Көмір тұтыну жөнінен алып қарайтын болсақ, «Екібастұз ГРЭС-1 стансасы» ЖШС бір жылда – 12,5 млн тонна көмір мен 9 мың тонна мазут, «Екібастұз ГРЭС-2 стансасы» АҚ – 4,3 млн тонна көмір мен 5,7 мың тонна мазут, «Еуроазиялық энергетикалық корпорациясы» АҚ 7,2 млн тонна көмір мен 8 мың тонна мазут сатып алады. Өзге бөлігі «Қазақстан алюминийі» АҚ ЖЭО, «Павлодарэнерго» АҚ ЖЭО-2, ЖЭО-3 стансаларына, Екібастұз жылу орталығы «Energy Solutions» ЖШС-ға тиесілі.
Павлодар облысы
