Сурет: uainfo.org
Үш континентте шешуші сайлау өтеді, өйткені солшыл үкіметтер билікке қайта келуге ұмтылады. Германияда Олаф Шольц екінші мерзімге үміткер болады. Аталған сайлау оңшылдардың күшін сынақтан өткізеді. Дегенмен Шольц билікте қалуы мүмкін, өйткені немістердің тарихына қарасақ, канцлерлеріне бірнеше мерзім берген. Ал Аустралияда Еңбек партиясының өкілі Энтони Альбанезе билікте қалуға жаңа мандат іздейді. Канадада Джастин Трюдо он жылға жуық қызмет еткеннен кейін, өзінің төртінші сайлауы қарсаңында отставкаға кетуге мәжбүр болады. G7 көшбасшылары маусым айында Канадада кездескен кезде Трюдо көшбасшылықтан үміттенеді. Қытай мен Ресей сияқты қуатты елдерді сайлауға түспейтін ұзақ және қартайған көшбасшылар басқарады. Жалпы, саясаткерлер үшін сайлау науқаны кезінде берген немесе беретін уәделерін орындау қиынға соғады. Д.Трамп және Ұлыбритания Премьер-министрі Кир Стармер сияқты көшбасшыларға бұл жаңа жыл экономикаға ерекше назар аударуды қажет етеді. Шын мәнінде, 2025 жылы экономика үлкен рөл атқарады. Саясаткерлердің беделін нығайтатын құралға айналады.
Халықаралық Валюта қоры 2025 жылы «тұрақты, бірақ көңіл көншітпейтін» экономикалық өсім болатынын болжап отыр. Криптовалюталар қайтадан тез баю схемасы ретінде қарастырылады, биткоиннің бағасы өткен жылы екі еседен аса өсті.
2025 жылдағы белгісіздік тек сауда соғысынан ғана емес, сонымен қатар жасанды интеллект сияқты қарқынды дамып келе жатқан технологиялардан да туындайды. Саясаткерлер жасанды интеллектіні «қуып жетуге» тырысып-ақ жатыр, ал адам мен машина арасындағы шекара барған сайын бұлыңғыр болып келеді.
Дональд Трамп Украина мен Ресей арасындағы шекара шайқасын, сондай-ақ Газа және Таяу Шығыстың басқа бөліктеріндегі шиеленістерді тоқтату шараларын қабылдайтынын мәлімдеді. Осы орайда Трамп шиеленіс пен қақтығыстарды азайтуға әрекет етеді. Ал Солтүстік Корея, Иран секілді елдердің басшылары жаңа жылда өз мүдделерін алға жылжытып, сондай-ақ супер державаларды «ысыратындай» мүмкіндіктер іздейді. Таяу Шығыс әдеттегідей авторитаризмнің, ұлтшылдықтың, діннің және супер державалардың қатысуымен әлемнің ыстық нүктесі болып қала береді. Сирия диктаторы Башар Асадтың Ресейді паналауы елдің тұрақтылығына әкелмейді, керісінше аймақтағы тұрақсыздықты күшейтуі мүмкін. 2025 жылы саяси және әскери, сондай-ақ экономикалық құбылмалылық аса өзгере қоймайды.
Джо АДЕТУНДЖИ,
саяси сарапшы, «The Conversation» журналының редакторы (Ұлыбритания)
