Қаржы • 23 Қаңтар, 2025

Жаңалығы мол өнімдер

60 рет
көрсетілді
4 мин
оқу үшін

Сақтандыру саласына былтыр қиын, бірақ жемісті жыл болды. Бұрын-соңды болмаған, нарықтың беталысын түбегейлі өзгертуге септігін тигізетін жаңа өнімдер ұсынылды. Сақтандыру компаниялары 2024 жылғы ІІІ тоқсан қорытындысында 156,6 млрд теңге таза пайда тапқан. Бұл ІІ тоқсандағы 97 млрд теңгемен салыстырғанда 60%-ға артық. Нарықтағы жаңа ойыншылар өздерін жаңа қырынан танытты.

Жаңалығы мол өнімдер

Инфографиканы жасаған – Амангелді Қияс, «EQ»

«Freedom Insurance» СК» АҚ басқарма төрағасы Азамат Керімбаевтың айтуынша, «Halyk Life» сақтандыру компаниясы 2024 жылдың 7 айында ең көп сыйлықақы жинап, рейтингте 166 млрд теңгемен 1-орынға шықты. «Бұл көрсеткіш өткен жылдың сәйкес кезеңімен салыстырғанда 40%-ға артық. Тікелей сақтандыру сый­лық­ақылары да өсіп жатыр – 7 айда ко­мис­­сиялық төлемдер бойынша 825 млрд теңге, бұл 2023 жылдың сәйкес ке­зеңі­мен салыстырғанда 37%-ға көп», дейді А.Керімбаев.

Айтуынша, айналымдағы сақтандыру шарттарының саны 9,8 млн-ға жетті. Сарап­шының түсіндіруінше, бұған авто­нарықта ерікті сақтандыру полис­терін сату көлемінің өсуі әсер етті. Келісімшарттар санының өсуіне өмірді сақтандыру компаниялары да өз үлесін қосты. 2024 жылдың жеті айында 192 млрд теңгеге зейнетақы аннуитеті шарттары жасалды. Сақтандырудың бұл түрі бойынша өсім 200%-ды құрады.

Осыдан бірнеше жыл бұрын ғана ипотека, автокөлікті сақтандыру нарығымен ғана байланыстырып қарайтын нарық бүгін миллиард емес, триллиондармен есептейтін деңгейге жетті. 2024 жылғы қыркүйектің қорытындысында сақтандыру ұйымдарының жиынтықты активтері 2,8 трлн теңгеден асты. Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі төрағасының орынбасары Мария Хаджиеваның айтуынша, 2024 жылы айналымға енген өнімдердің бірі – «арнайы әлеуметтік төлем» (АӘТ). Төлемнің бұл түрі сақтандыру компаниялары есебінен зиянды еңбек жағ­дай­ла­рында қызметкерлерге АӘТ төлеуді заңдастырды. Оны алу үшін зиянды жұмыс атқаратын адамның жасы 55-ке толуы және БЖЗҚ-да кемінде 7 жыл кәсіптік зейнетақы аударымдарының болуы міндетті. Төлем экономиканың 19 саласында жүзеге асырылады.

БЖЗҚ мәліметінше, АӘТ тағайындау үшін міндетті шарттарға 2024 жылы – 37 мыңнан, 2030 жылы – 58 мыңнан, 2035 жылы 95 мыңнан астам жұмыскер үміткер бола алады. Сондай-ақ кейінге қал­дырылған зейнетақы аннуитеті аза­­маттарға 45 жастан аннуи­тет келісім­шартын бекітуге мүмкіндік береді.

«Мысалы, ерінің зейнетақы жинағы көп, әйелінікі тым аз болса, біріктірген соң, жұбайлар 55 жастан кейін екеуі де өмір бойы әрі тұрақты зейнетақы аннуитеті төлемдерін ала алады. Мұның сыр­тында оларға мемлекет те зейнетақы төлейді», дейді М.Хаджиева.

Бұл өнім де сұранысқа ие. 2024 жылдың 1 қарашасындағы жағдай бойынша елде жалпы сақтандыру сыйлықақысы 655,4 млн теңгені құрайтын 106 мың зейнетақы аннуитеті шарты бекітіліпті. Тағы бір өнім – 2024 жылдың 23 қазанында ме­дицина қызметкерлерінің кәсіби жауап­кершілігін сақтандыру енгізілді. Қазақ­стан қаржыгерлері қауымдастығы сақтандыруды дамыту орталығының директоры Бауыржан Нағмановтың айтуын­ша, 2025 жылы парламент міндетті авто­сақтандыру туралы заң ая­сында тү­зе­тулердің үлкен паке­тін қабылдауы мүм­кін.

«Бұл өнім соңғы 15 жылда ғаламдық өзгерістерге ұшыраған жоқ, бұған онлайн-сақ­тандыруды енгізумен байланысты то­лық­тырулар қосылмайды. Жақында осы­­ған байланысты бірқатар ұсыныс ен­гізілді», дейді ол.

Айтуынша, 2024 жылдың басынан бастап өңірлік коэффициенттерге жыл сайынғы түзету енгізілді. Яғни жол-көлік оқиғасына жиі түсетін өңірлердің жүргізушілері сақтандыру үшін көбі­рек төлейтін болады. Ең шығынды өңір­лер­де тарифтер көтеріле бастады, ал кей­біреу­лерінде төмендеп жатыр. Бірақ тариф­тердің деңгейі нарықтың дамуына кері немесе оң әсер ете алмайды. Бізге ана­ғұрлым дербестендірілген тәсіл қажет дейді сарапшы.

 

АЛМАТЫ