Фото: Фото: © Sputnik / Абзал Калиев
Қаржы компаниясының талдаушылары теңге 2025 жылы да әлсіреуді жалғастырады деп есептейді. Соңғы алты айда USD/KZT орташа айлық бағамы 8,2% -ға жуық өсті.
Құжатта 2025 жылдың соңына қарай іске асырылатын үш сценарий ұсынылған:
• Базалық - KZT/USD бағамы $1 үшін 533,4 теңгеге жетеді. Бұл ретте орташа жылдық бағам $1 үшін 528,1 теңге деңгейінде болжануда;
• Оптимистік - $1 үшін 506,1 теңгеге дейін аздап нығайту;
• Пессимистік - $1 үшін 561,9 теңгеге дейін әлсіреу, орташа жылдық бағам $1 үшін 545,6 теңгені құрайды.
Сарапшылар USD/KZT жұбына әсер ететін негізгі факторлар мұнайдың әлемдік бағасы, инфляция деңгейі, геосаяси жағдай және ішкі экономикалық көрсеткіштер болып табылатынын еске салды.
2025 жылдың соңында BCC Invest инфляция деңгейін 8,9%. болжайды
Экономикадағы бұрмалаудың жоғары деңгейі жағдайында трансмиссиялық тетіктің әлсіз тиімділігі көрсеткішті жоспарланған 5% деңгейге дейін төмендетуге кедергі келтіреді.
«Ұлттық банк өз тарихының көп бөлігінде инфляцияның мақсатты диапазонын 4-6% деңгейінде белгіледі. Жүргізілетін ақша-кредит саясаты шеңберінде еркін өзгермелі айырбас бағамы режиміне көшкен сәттен бастап бұл мақсатқа қол жеткізу өте күрделі болып шықты. Соңғы 10 жылда инфляция 2018 және 2019 жылдары ғана мақсатты дәлізге сәйкес келді. Бұл Ұлттық банк саясатының ауысуын шешудің қиындығын көрсетеді, бұл болашақта сыртқы нарықтың белгісіздігі жағдайында бағаның тұрақтылығын ұстап тұруда қиындықтар ғана тудырады», деп түсіндіріледі шолуда.
Базалық мөлшерлеме үшін талдаушылар үш сценарий дайындады:
• Базалық - 15,25-15,75% шегінде;
• оптимистік - 13,5-14% -ға дейін төмендету;
• пессимистік - 15,5-16,5% диапазонында.
Бұдан басқа, BCC Invest сарапшыларының есебі бойынша 2025 жылы экономиканың нақты өсімі 4,4% -ды құрайды.
«Биыл ел экономикасы 142,6 трлн теңгеге жетеді. Қызмет көрсету өндірісі секторы, атап айтқанда «Көтерме және бөлшек сауда» және «Көлік және қоймалау» салалары негізгі драйвер болып қала береді. Тауар өндіру секторында да мұнай өндірудің 7,6% -ға немесе 6,9 млн тоннаға ұлғаюы аясында өсу қарқыны күтілуде», деп болжанған құжатта.
Сондай-ақ сарапшылар соңғы жеті жылда банктердің несие қоржынының құрылымы айтарлықтай өзгергенін айтып өтті. Егер 2018 жылдың басында заңды тұлғалар қарыздарының үлесі 65,2% -ды, ал жеке тұлғалар - 31,3% -ды құраса, 2024 жылдың басында тиісінше 41,8% және 55,9% -ды құрады.
BCC Invest 2023 жылдың IV тоқсанынан бастап 2024 жылдың қазанына дейін жаңа қарыз алушылар үлесінің төмендеуіне назар аударды. Олар мұны несие нарығының молаюымен және қазақстандықтардың банктер алдындағы берешегінің өсуімен байланыстырады.
«Ағымдағы динамика негізінде одан әрі кредиттеу әлеуеті бірнеше факторлармен шектеледі деп болжауға болады: қарыз жүктемесінің өсуі, кредит саясатының қатаюы және сатып алу қабілетінің төмендеуі», делінген шолуда.
Құжатта әйелдердің орташа есеппен 40% -дан 70% -ға дейін, ал еркектер 30% -дан 60% -ға дейін несие бойынша төлей алатыны да келтіріледі.
«Мұндай көрініс гендерге қарамастан, қазақстандықтардың жалақысының басым бөлігі қаржылық міндеттемелерді өтеуге жұмсалуы мүмкін екенін көрсетеді», деп түйіндеді қаржы компаниясында.
